اقتصاد ۲۴- در ابتدای این جلسه ابوالفضل گلپایگانی روغنی رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی با طرح موضوع لزوم کنار گذاشتن قیمت‌گذاری دستوری از سوی سیاست‌گذاران و بهبود روند تامین مواد اولیه در سال ۱۴۰۰ به حاضران در جلسه خیر مقدم گفت.
به گفته روغنی، بورس کالا با توجه به قوانین و شفافیت، نقش مهمی در کشف قیمت زنجیره کالا‌ها دارد و البته تاکید می‌شود که نباید در روند قیمت‌ها دخالت شود که این ایراد به قوانین اقتصادی کشور وارد است.
حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران در این جلسه گفت: سال ۱۴۰۰، سال رفع موانع تولید نام گذاری شده است و بورس کالا آمادگی دارد تا نظرات اعضای اتاق بازرگانی، انجمن‌ها و تولیدکنندگان را شنیده و در راستای رفع موانع تولید گام بردارد.
سلطانی نژاد افزود: در سال ۹۷ وارد چالش التهابات ارزی شدیم و نتیجه این اتفاقات سبب شد قوانین و مقرراتی برای کنترل بازار‌ها وضع شود؛ متاسفانه همواره زمانی که کشور دچار تلاطم ارزی می‌شود مداخلاتی در حوزه قیمت‌ها و بازار از سوی دولت‌ها صورت می‌گیرد این در حالی است که همه فعالان اقتصادی اذعان دارند که این رویکرد و سیاست محکوم به شکست است.
سلطانی نژاد اتفاقات سال‌های ۹۷ و ۹۸ را مشابه سال‌های ۹۱ و ۹۲ خواند و اظهار داشت: به نظر می‌رسد اگر سازوکار بازار را به اختیار خود بگذاریم و فعالان، مراجعات کمتری به سیاست گذاران داشته باشند و خود نبض بازار را در اختیار بگیرند، قطعا از این مداخلات جلوگیری خواهد شد.
وی با اشاره به رکورد‌های معاملاتی بورس کالا و شکسته شدن بسیاری از این رکورد‌ها گفت: با تلاشی که تمامی فعالان صنعتی داشتند اقبال و استقبال به بورس کالا افزایش یافته و شاهد معامله ۳۴ میلیون تن محصول در بورس کالا طی سال ۹۹ بودیم؛ بالاترین رقم معاملاتی تا پیش از این مربوط به سال ۹۶ با حجم ۲۶ میلیون تن بود.
وی با تاکید بر اینکه رکورد محصولات صنعتی و معدنی در سال گذشته شکسته شد ادامه داد: در سال ۹۹ بسیاری از مقررات اصلاح شد و همین امر منجر به استقبال نسبت به معاملات بورس کالا شد و حجم معاملات صنعتی و معدنی از ۱۳میلیون و ۷۰۰ هزار تن فراتر رفت.
مدیرعامل بورس کالای ایران تصریح کرد: در حوزه معاملات پتروشیمی ۵.۱ میلیون تن محصول مورد معامله قرار گرفت درحالی که بالاترین رقم تا پیش از این مربوط به سال ۹۷ با ۴.۷ میلیون تن بود. این نشان دهنده جذب بالای محصولات در بازار و رشد تولید است. به عبارت دیگر صنایع پایین دستی توانستند حجم بالای محصول را جذب و به بازار عرضه کنند. در حوزه فرآورده‌های نفتی هم ۱۴.۴ میلیون تن فرآورده نفتی مورد معامله قرار گرفت درحالی که رکورد قبل ۱۱.۹ میلیون تن بوده است.
سلطانی نژاد یادآور شد: در نتیجه براساس پارامتر‌های بورس کالا شاهد رشد جذب مواد اولیه در بازار داخلی بودیم و جهش تولید در صنایع محقق شد.
وی شروع سال۱۴۰۰ را نیز مطلوب خواند و ادامه داد: درفروردین ماه ۲.۷ میلیون تن محصول مورد معامله قرار گرفت که نشان می‌دهد اقبال و استقبال تامین مواد اولیه از بورس مورد توجه است.
سلطانی نژاد با اشاره به کارگروه‌هایی فی ما بین بورس و اتاق بازرگانی که در جریان است گفت: هفته قبل با انجمن لوله و پروفیل و هفته قبل‌تر با انجمن پلیمر جلسه داشتیم و در این جلسات عرضه پروفیل و گواهی سپرده پلیمر‌ها با این دو انجمن مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
وی اظهار داشت: مجلس هم اقبال خوبی به عرضه محصولات در بورس کالا نشان داده و قرار است بورس کالا در خرده فروشی هم ورود کند. در این زمینه مجلس در نظر دارد تا بازار خرده فروشی هم برای فولاد و صنایع و همینطور خودرو ایجاد شود.
سلطانی نژاد در پایان گفت: با پیشرفت مبادلات کالایی در بورس کالا نیاز است تعامل با اتاق بازرگانی بیشتر شود و با کنار گذاشتن مقررات زائد در کشور، بتوانیم این مشکلات را مطرح و مرتفع نماییم؛ باید توجه شود که به لحاظ ارزشی ۴ تا ۷ درصد تولید ناخالص داخلی است و نشان دهنده اهمیت معاملات بورس کالاست و نیاز به تعامل با فعالان را بیش از پیش می‌طلبد.
دغدغه‌های تولید از نگاه انجمن کامپوزیت
مسعود تأملی دبیر هیئت اجرایی انجمن کامپوزیت نیز در ادامه این جلسه مجازی گفت: ما اطلاع داریم که بسیاری از دغدغه‌های تولیدکنندگان خارج از حیطه فعالیت بورس کالاست، اما یک نکته مرتبط این است که صنایع متوسط و کوچک به دلیل مشکلات مالی و عرضه کمتر از تقاضای محصولات در بورس کالا امکان عقد قرارداد‌های بلندمدت نیست و باید در این زمینه بررسی بیشتری صورت گیرد.
تاملی افزود: از مشکلات و ضعف‌های ساختاری اقتصاد ما، انحصار در تولید برخی محصولات و عرضه کمتر از تقاضای محصولات در بورس کالاست که این موضوع به رشد رقابت و قیمت‌ها منجر می‌شود و باید فکری برای این حوزه نیز شود.
دبیر هیئت اجرایی انجمن کامپوزیت اظهار داشت: یک مشکل بزرگ برای صنایع این است که عرضه یک محصول به هر دلیلی در بورس کالا قطع می‌شود؛ این در حالی است که فعالان اقتصادی به واسطه اینکه این مواد در بورس عرضه می‌شود، اقدام به سرمایه گذاری و تولید کرده اند و سیاست گذاران نباید اجازه قطع عرضه محصولی در بورس کالا را بدهند.
وی ادامه داد: یک دغدغه دیگر به سامانه بهین یاب مربوط می‌شود که سهمیه یک تولیدکننده با میزان قابل حمل آن محصول همخوانی ندارد که این امر باعث می‌شود شرکت امکان خرید از بورس را نداشته باشد.
تاملی در پایان گفت: موضوع مورد تاکید در راستای جهش تولید در سال جاری این است که پتروشیمی‌ها باید پس از تامین نیاز داخل، صادرات کنند تا تولید داخل با مشکل مواجه نشود.
سیستم مناقصه به خریداران کمک می‌کند
امیرحسین کاوه عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران نیز در این جلسه با طرح چند سوال عنوان کرد: یک پرسش در حوزه مبادلات کالا‌ها در بورس کالا این است که آیا می‌توان به جای سیستم حراج که اکنون در بورس کالا حاکم است سیستم مناقصه نیز برای تکمیل ابزار‌های فروش ایجاد کرد؟ این سیستم می‌تواند به خریداران کالا‌ها کمک مضاعفی کند.
کاوه سوال دیگر خود را اینطور مطرح کرد که با توجه به اینکه در همه بازار‌های شفاف دنیا اولین اقدام انحصار زدایی است، سوال این است آیا امکان راه اندازی بورس‌های کالایی دیگر به صورت تخصصی در حوزه‌های مختلف و با محوریت بورس کالا داشته باشیم چراکه موضوع فلزات، پتروشیمی و کشاورزی متفاوت است.
کاوه در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: عرضه زنجیره به ویژه فولاد موضوع دیگری است که از سوی فعالین مطرح می‌گردد که امیدواریم طرح‌های جدیدتر برای ورود تمام زنجیره دیده شود.