اقتصاد۲۴ - در آخرین روز کاری هفته، برای پنجمین‌بار در سال جدید چراغ نماگر اصلی بازار سرمایه به رنگ سبز درآمد و برای اولین‌بار در این سال دو روز پی‌در‌پی مثبت را تجربه کرد. این‌بار شاخص‌بورس با افزایش ۵ هزار واحدی رقم یک‌میلیون و ۲۰۷ هزار واحدی را لمس کرد و روز پایانی هفته معاملاتی را همچون چهارشنبه گذشته در این ارتفاع پایان داد. اگرچه شاخص هم‌وزن در روز گذشته همانند شاخص‌کل مثبت آغاز شد، اما با افزایش عرضه‌ها در نماد‌های کوچک‌تر بازار بعد از ساعات اولیه روند نزولی به خود گرفت و با کاهش ۲۰۸ واحدی افت ۰۵/ ۰ درصدی را به ثبت رساند.
بهای تورمی حمایت بورسی
اینگونه که به نظر می‌رسد بسته ۷+۳ حمایت از بورس همانند سایر خبر‌ها که باعث به‌وجود آمدن موج مثبت موقت در بازار سرمایه شده، این‌بار نیز معامله‌گران را امیدوار کرده است. در این میان تداوم رشد قیمت‌ها در بازار جهانی و ارزنده‌شدن قیمت بسیاری از سهام صادراتی بورس سبب‌شده تا شاهد افزایش تقاضا در این نماد‌ها باشیم. دو گروه بزرگ غیردلاری یعنی بانک و خودرو نیز این روز‌ها با خوش‌بینی‌های برجامی در کانون توجهات قرار دارند.
بورس چگونه تورمی می‌شود؟
بسته حمایتی که روز سه‌شنبه رئیس سازمان بورس به دولت اعلام کرد شامل ۱۰مصوبه است و سه مصوبه آن از همان روز قابل اجرا بودند و ۷ مورد دیگر منوط به تایید شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی است. این در حالی است که اولین بند این بسته که از اختصاص یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سخن می‌گوید مورد نقد کارشناسان اقتصادی قرار گرفته است. صرف‌نظر از آنکه صندوق توسعه ملی برای توسعه کشور و جبران عقب‌ماندگی طرح‌های اقتصادی و عمرانی ایجاد شده و صرف منابع آن برای به تعادل رساندن بازار سهام و منافع بخشی از جامعه به‌نظر درست نمی‌آید، کارشناسان به دفعات نسبت به تورمی‌بودن چنین سیاستی هشدار داده‌اند. تورم یک پدیده پولی است که معلول علتی بزرگ‌تر به نام نقدینگی است. اینکه گفته می‌شود بورس نمی‌تواند سبب رشد نقدینگی و در نهایت افزایش تورم شود، یک اصل درست است، اما به‌شرطی که برای رشد مصنوعی یا جلوگیری از اصلاح آن پولی به بازار تزریق نشود. ضمن آنکه این میزان پول شاید به صورت کوتاه‌مدت روند بازار را تغییر دهد، اما بازار فعلی با این روش حمایتی شانس چندانی برای تغییر مسیر نخواهد داشت. تا زمانی‌که مشکل اصلی ناکارآیی بازار یعنی محدودیت‌های دامنه نوسان کنار گذاشته نشود، هر سیاست دیگری تنها نقش کوتاه‌مدت دارد و تغییر مثبتی در جهت بهبود نخواهد داشت. در خصوص تصمیمات اخیر اتخاذشده برای حمایت از بازار سهام احسان خاندوزی، نماینده مجلس شورای اسلامی در توییتی نوشت: سال ۱۳۹۹ تسهیلات بانکی به مقصد بورس‌بازی چند برابر تسهیلات کمک به اقتصاد کرونا بود. دست بردن به سهم ۸۵ میلیون نفر از صندوق توسعه ملی منصفانه نیست، به ویژه وقتی ارز نیست و چاپ پول...
بیشتر بخوانید: روایتی عجیب از دلیل تزریق‌نشدن یک‌درصد صندوق توسعه ملی به بورس
متهم اصلی کیست؟
بدون‌شک حالا پس از ۹ ماه انتظار تمامی سرمایه‌گذاران به این نکته پی برده‌اند که دامنه نوسان عامل اصلی به تعادل‌نرسیدن بازار است. محدودیتی که البته از ۲۵ بهمن سال گذشته نامتقارن شد و قرار است تا پایان اردیبهشت به همین شکل بماند. این سیاست، اما چه ارمغانی برای بازار آورد؟ نه توانست جلودار افت قیمت‌ها شود و نه روند بازار را تغییر داد. تنها صف‌های فروشی بودند که هر روز سنگین‌تر از دیروز می‌شدند و فروشندگانی که هر روز بیش از گذشته عزم خود را برای خروج از این بازار جزم می‌کردند و البته کاهش محسوس نقدشوندگی سهام به‌عنوان سدی روبه‌روی فروشندگان قد علم می‌کرد و حالا نه سربه‌سر شدن زیان و امید به کسب سود بلکه خروج از بازار به رویای سهامداران تبدیل شده بود. موضوعی که در هیچ‌یک از جلسات سیاست‌گذاران یا نامه فعالان بورسی بدان اشاره هم نشد و معلوم نیست چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.
چهارشنبه متفاوت بورس
بعد از پیروی ۳ هفته‌ای از یک الگوی ثابت با سه‌شنبه‌های سبز، روز گذشته برای اولین‌بار بود که نماگر بازار سهام روزی به‌جز سه‌شنبه صعودی شد و با رشد ۴۲/ ۰درصدی مجددا رقم هفته گذشته خود را بازپس گرفت. این در حالی بود که در سایر روز‌ها شاهد عقبگرد شاخص بودیم. به این ترتیب در مجموع هفته رشد ۰۵/ ۰درصدی دماسنج تالار شیشه‌ای رقم خورد تا اولین هفته سبز در سال ۱۴۰۰ ثبت شود. در این میان سه نماد «وبملت»، «فارس» و «فملی» در مجموع با اثرگذاری ۳ هزار واحدی، بیشترین سهم را در رشد نماگر اصلی سهام بر عهده داشتند. در فرابورس ایران نیز شاخص‌کل با افزایش ۱۴/ ۰درصدی همراه شد. در این بازار نیز چهار نماد «آریا»، «میدکو»، «صبا» و «ومهان» بیشترین سهم به مقدار ۴۵ واحد را در سبزپوش‌کردن شاخص‌کل داشتند. در مقابل «کگهر» و «وهور» با اثر ۱۳ واحدی مانع از رشد بیشتر این نماگر فرابورسی شدند.
پیشتازی بانکی‌ها با خبر تسعیر ارز
در معاملات روز چهارشنبه سه گروه «بانک‌ها»، «خودرو» و «فلزات اساسی» با بیشترین ارزش معاملات در زمره برترین صنایع بورسی قرار گرفتند. در این بین شاخص گروه «بانک‌ها» با رشد ۲/ ۴درصدی بیشترین رشد را در میان سایر گروه‌ها داشت. استقبال از این گروه به‌علت خوشبینی به مذاکرات و دسترسی به ذخایر ارزی و مهم‌تر از همه احتمال اصلاح نرخ تسعیر ارز بوده است. شامگاه سه‌شنبه عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در حساب اینستاگرامی خود از آمادگی بانک مرکزی برای اصلاح نرخ تسعیر دارایی‌های ارزی بانک‌ها خبر داد و نوشت: «بانک مرکزی آماده اصلاح نرخ تسعیر دارایی‌های ارزی بانک‌ها، متناسب با شرایط غیرتحریمی است.» در این میان برخی منابع خبری از افزایش نرخ از ۱۱ به ۱۶ خبر می‌دهند. به گفته قربان‌زاده مشاور رئیس‌مجلس نیز نرخ تسعیر ارز بانک‌ها به ۱۶ هزار تومان افزایش خواهد یافت.
بهبود نسبی وضعیت رکوردی
ارزش معاملات خرد آخرین روز معاملاتی هفته با کاهش ۳ درصدی نسبت به روز معاملاتی سه‌شنبه همراه شد. بر این اساس در جریان دادوستد‌های خرد بورسی ۲۶۶۶میلیارد تومان میان سهامداران جابه‌جا شد. با وجود بهبود این شرایط نسبت به هفته گذشته، همچنان ارزش معاملات خرد بازار سهام در سطوح قرار دارد. اگر روز‌های رونق تالار شیشه‌ای را در سال گذشته مقایسه کنیم، این روز‌ها کمتر از ۱۰ درصد آن ارقام جابه‌جا می‌شود. با وجود این طی دو روز پایانی هفته کمی تکاپو در میان نماد‌های بزرگ دلاری و غیردلاری دیده شد و ارزش معاملات خرد سهام نیز نسبت به ابتدای هفته رشد بیش از دوبرابری را تجربه کرد. دامنه نوسان نامتقارن قفلی بر در نقدشوندگی سهام زده است و به‌نظر می‌رسد تا زمان پابرجا بودن، ارزش معاملات نیز در همین حول و حوش باشد.
فروش حقیقی‌ها کاهش یافت
نکته قابل‌توجه در معاملات روز گذشته کاهش فروش سهامداران حقیقی بود. اگرچه با صرف‌نظر از روز ۲۴ فروردین که با جو هیجانی ناشی از انتشار خبر تزریق ۲۴هزار میلیارد تومانی به بازار خالص خرید مثبتی رقم زده شد، ۴۸ روز معاملاتی متوالی است که جابه‌جایی سهام به‌سوی سهامداران عمده است. دیروز، اما رقم خالص خرید این گروه از بازیگران سهام به ۲۹ میلیارد تومان محدود شد. سهام دو گروه «فرآورده‌های نفتی» و «سیمان» در صدر خرید‌های سهامداران عمده قرار داشت. در مقابل حقیقی‌ها به خرید سهام از گروه «بانک ها» توجه بیشتری نشان دادند.
بورس چهارشنبه از دریچه آمار
در روزی که شاخص‌کل بورس تهران با رشد ۴۲/ ۰درصدی همراه شد، از ۳۲۸ نماد معامله‌شده، قیمت پایانی ۵۵ سهم (۱۷درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۶۱ سهم (۴۹درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار هر چند ۶ نماد (۹/ ۱درصد) صف خریدی به ارزش ۶/ ۴۹ میلیارد تومان تشکیل دادند، اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش سنگین در ۲۲۳ نماد بورسی (۶۸ درصد) به ارزش ۲۴۸۴ میلیارد تومان بودیم. در فرابورس ایران نیز در روزی که آیفکس رشد ۱۴/ ۰درصدی را ثبت کرد، ۱۲۷ نماد معامله شدند که در این میان قیمت پایانی ۱۶ سهم (۱۳ درصد) مثبت و ۸۹ سهم (۷۰درصد) منفی بود. در این بازار ۴ نماد (۳درصد) صف خریدی به ارزش ۵۰ میلیارد تومان تشکیل دادند، اما ۹۱ نماد (۷۲درصد) نیز با صف فروشی به ارزش ۱۳۴۸ میلیارد تومان مواجه شدند. بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد ۱۰۷ نماد بود. در این ۱۵ سهم (۱۴درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد دادوستد ۵۸ سهم (۵۴ درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۱۱ نماد (۱۰ درصد) صف خریدی به ارزش ۶۰ میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۸۲ نماد (۷۷درصد) با ارزشی بالغ بر ۱۰۶۴ میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد