اقتصاد ۲۴- در ادامه اتخاذ تصمیمات مختلف از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس برای کاهش شتاب روند نزولی معاملات بورس و هیجان‌های ایجاد شده از سوی سهامداران، هفته گذشته "محمدعلی دهقان دهنوی" رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از بسته پیشنهادی ۳+۷ بازار سرمایه خبر داد و اعلام کرد که سه مصوبه آن در مرحله اجرا است و هفت مورد دیگر منوط به تایید شورای عالی هماهنگی اقتصادی است.
وی در ادامه صحبت‌های خود به ارائه توضیحاتی درباره این پشنهادات پرداخت و گفت: اختصاص یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار، رفع ممنوعیت نهاد‌های مالی بازار سرمایه برای استفاده از تسهیلات بانکی و اعطای اقامت ۵ ساله برای سرمایه گذاران خارجی برای خرید سهام از هفتم اردیبهشت ماه به صورت مصوبه در بازار سرمایه اجرایی خواهد شد.
دهقان دهنوی همچنین در توضیح بقیه پیشنهادات که در انتظار تایید نهایی شورای عالی هماهنگی اقتصادی بودند، اظهار داشت: نخستین پیشنهاد مربوط به ورود ۸۰ درصد از درآمد ناشی از مالیات نقل و انتقال سهام در سال ۱۴۰۰ در حساب صندوق تثبیت است، دومین مصوبه در راستای ترغیب شرکت‌های فعال در بازار سرمایه است، چنانچه سود انباشته صرف افزایش سرمایه شود، شرکت‌ها به همان اندازه از مالیات معاف خواهند شد، سومین مصوبه مربوط به شرکت‌هایی بود که نسبت به خرید سهام و زیرمجموعه‌های خود در جهت حمایت از بازار با اصول شورای عالی بورس و اوراق بهادار، اقدام کنند می‌توانند تا ۵۰ درصد مبلغ خرید این سهام به عنوان امهال مالیاتی در یک سال منظور شود و اجازه داده می‌شود بخشی از این مالیات را طی یک سال نزد خود نگهداری کرده و از محل آن به خرید سهام مبادرت ورزند، براساس چهارمین پیشنهاد، بانک‌ها و موسسات اعتباری می‌توانند از ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید به مدت سه سال معاف شوند و از منابع مالی خود از بازار سرمایه حمایت کنند.
همچنین رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، فراهم شدن امکان سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی در بازار سرمایه را به عنوان پنجمین مصوبه اعلام کرد.
وی ششمین پیشنهاد را مربوط به صندوق تثبیت و توسعه بازار دانست و اعلام کرد که مطابق این پیشنهاد، درخواست شده تا به صندوق تثبیت و توسعه بازار اجازه داده شود تا سقف ۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی با ضمانت دولت منتشر شود و از محل این منابع سیاست‌های حمایتی از بازار دنبال شود.
گفتنی است، آخرین پیشنهاد ارائه شده از سوی رییس سازمان بورس مربوط به سهامدارانی بود که اقدام به خرید واحد‌های صندوق ETF پالایشی یکم کرده بودند و پیشنهاد داد تا ضرر افرادی که واحد‌های صندوق ETF پالایشی یکم را خریداری کرده بودند جبران شود و از طریق واحد‌های همین صندوق یا سایر سهام یا صندوق‌هایی که دولت برای واگذاری خواهد داشت به صورت جایزه و هبه و به اندازه زیان به افراد متضرر تعلق بگیرد.
پیشنهاد‌های ارائه شده از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه ستاد عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا که روز دوشنبه (١٣ اردیبهشت ماه) برگزار شد مورد بررسی قرار گرفت و همه پیشنهادات سازمان بورس و اوراق بهادار جهت حمایت از بازار سرمایه با اصلاحات جزیی به تصویب رسیدند که این مصوبات بعد از تایید مقام معظم رهبری برای اجرا ابلاغ خواهند شد.
تصویب پیشنهاد‌های ارائه شده توسط سران سه قوا امیدواری‌هایی را در بازار ایجاد کرد و برخی از کارشناسان معتقدند که بررسی وضعیت بازار و ابلاغ دستورالعمل‌های مختلف برای کاهش هیجان ایحاد شده در بازار نشان دهنده آن است که مسوولان ارشد کشور هنوز این بازار را به حال خود رها نکرده اند و از هیچ تلاش و کمکی برای کاهش نوسان‌های ایجاد شده در بازار دریغ نمی‌کنند، اما موضوع حائز اهمیت در وضعیت فعلی بازار این است که آیا جمع تصمیمات جدید اتخاذ شده می‌تواند دوباره زمینه بازگشت روند صعودی به این بازار را فراهم کند یا شاخص بورس با بی توجهی به چنین تصمیماتی همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهد.
اهمیت بالای بازار سهام در میان مسوولان ارشد کشور
در این زمینه "عباس آرگون"، نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران امروز (چهارشنبه) به مصوبات اخیر سران قوا برای بهبود وضعیت بازار سرمایه و تاثیر آن بر معاملات بورس اشاره کرد و افزود: سیاست‌هایی که مسوولان حاضر در کشور برای تغییر شرایط بازار در پیش گرفتند، نشان‌دهنده آن است که وسعت بازار و تعداد سهامدارانی که درگیر این بازار شده‌اند با سال‌های گذشته تغییر زیادی کرده است و اکنون رقمی بیش از ۵۰ میلیون سهامدار در این بازار حضور پیدا کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: گستردگی و وسعت بازار سهام باعث شده است تا سران قوا، مجلس، دولت و دیگر سایر ارکان اصلی بازار تصمیمات لازم را برای بهبود وضعیت بازار اتخاذ کنند که این موضوع، نشان‌دهنده اهمیت بالای بازار سهام در میان مسوولان ارشد کشور است.
آرگون اظهار داشت: با توجه به بزرگی بازار سهام نباید از این به بعد به اظهارنظر‌های غیرتخصصی در بورس برای خرید سهام توجه کرد بلکه بهتر است سهامداران با در نظر گرفتن زوایای مختلف معاملات بورس سرمایه‌های خود را وارد این بازار کنند.
نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران معتقد است که بازار سهام از ظرفیت بسیار بالایی برای سرمایه‌گذاری برخوردار است و باعث انتقال نقدینگی از بخش‌های غیرمولد به بخش مولد خواهد شد.
کاهش هیجان‌های ایجاد شده در بورس با تصمیمات جدید سران قوا
وی با تاکید بر اینکه بخش عمده‌ای از سیاست‌های جدید اتخاذ شده از سوی سران قوا منجر به افزایش قدرت تقاضا در بازار در مقابل عرضه‌های صورت گرفته می‌شود، افزود: این موضوع زمینه کاهش هیجان‌های ایجاد شده در بازار، روند نزولی شاخص بورس و ایجاد تعادل در بازار را فراهم می‌کند.
آرگون با اشاره به اینکه برخی از مصوبات جدید سران قوا در کاهش عرضه سهام در بازار تاثیرگذار خواهد بود، گفت: براساس مصوبه این جلسه بانک‌ها و موسسات اعتباری برای برنامه‌های حمایت از بازار سرمایه در چارچوب مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی از شمول ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید خارج خواهند بود که این موضوع به شدت بر روند بازار تاثیر گذاشته بود و باعث شتاب در افت شاخص بورس شده بود در حالی که اکنون این بحث منتفی شده است و می‌تواند مانع از ریزش شاخص بورس شود.
به گفته نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران، دیگر مصوبات سران قوا در راستای افزایش تقاضا در بازار بود تا از این طریق در کنار کاهش عرضه، زمینه ایجاد تعادل در بازار فراهم شود.
وی به دیگر بند مصوبات سران قوا مبنی بر جبران زیان خریداران واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایش یکم اشاره کرد وگفت: در این جلسه مقرر شده است تا زیان خریداران واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایش یکم از طریق اعطای سهام جبران شود، با این اقدام میزان تقاضا در بازار افزایش و عرضه کاهش پیدا می‌کند که به دنبال آن نقدینگی بیشتری وارد بازار می‌شود و معاملات آن به تعادل خواهد رسید.
آرگون تاکید کرد: نمی‌توان از تاثیر مثبت ١٠٠ درصدی این مصوبات بر بازار سهام سخن گفت بلکه باید در ابتدا در انتظار مشخص شدن بار مالی آن در بازار باشیم.
بیشتر بخوانید:
نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: از بعد روانی حمایتی از بازار صورت گرفته است که این موضوع می‌تواند نشان دهنده حمایت سران سه قوه از بازار باشد و آرامشی را در بازار بین سهامداران ایجاد کند.
کاهش حاشیه سود شرکت‌ها با قیمت‌گذاری دستوری
وی به بحث قیمت گذاری دستوری اشاره کرد و افزود: این موضوع برای بازار از جمله مسایل بسیار مهم تلقی می‌شود، زیرا سهامداری که اقدام به خرید سهام شرکتی کرد، در انتظار کسب بازدهی قابل توجه است.
آرگون با بیان اینکه در صورتی که قرار باشد دولت تعیین کننده قیمت باشد به نوعی مانع از ایجاد فعالیت شرکت‌ها و بازدهی معقول آن‌ها خواهد شد، گفت: هر محصولی قیمت تمام شده‌ای دارد که براساس آن باید قیمت نهایی مشخص شود، اما با قیمت‌گذاری دستوری حاشیه سود کاهش می‌یابد که به دنبال آن سهامداران در بازار با ضرر و زیان زیادی همراه می‌شوند و به بازار آسیب جدی خواهد رساند.
نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: امیدواریم در اقتصاد کشور قیمت گذاری دستوری برداشته شود و به طور حتم قیمت‌ها براساس مکانیزم بازار تعیین شود.
وی به اجماع حاکمیت برای بهبود وضعیت بازار تاکید کرد و اظهار داشت: وسعت بازار به حدی گسترده شده است که دیگر فقط با تصمیم گیری یک سازمان یا وزارتخانه نمی‌توان در انتظار بهبود روند آن بود.
بیشتر بخوانید: پیش‌بینی بورس امروز / مصوبه‌های جلسه سران اجرایی می‌شود؟
حضور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در هیات دولت
آرگون با بیان اینکه اکنون پیشنهاد‌هایی صورت گرفته است تا رییس سازمان بورس در هیات دولت حضور پیدا کند که مجلس اکنون در حال بررسی این موضوع است، خاطرنشان کرد: این مساله نشان از اهمیت و وجود ظرفیت‌های بازار دارد که می‌تواند از آن برای توسعه و رشد اقتصادی کشور استفاده کرد.
نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: با توجه به ظرفیتی که اکنون در بازار وجود دارد می‌توان منابع خرد را به این بازار هدایت کرد و آن را به سمت طرح و پروژه‌های اقتصادی که نیازمند نقدینگی هستند سوق داد و از این بازار نهایت استفاده را در اقتصاد کشور کرد.
وی با بیان اینکه بازار سهام نباید همیشه سودده باشد بلکه نوسان ذات بازار است، گفت: برآیند ضرر و زیان همیشه همراه با یکدیگر هستند و فراز و فرود‌های مختلفی را تجربه می‌کند.
علت تداوم روند نزولی معاملات بورس
آرگون به تداوم افت این روز‌های معاملات بورس اشاره کرد و گفت: از جمله دلایل تاثیرگذار در ایجاد روند نزولی معاملات بورس، کاهش انتظارات تورمی و انتظار‌های موجود برای کاهش نرخ ارز است، این دو موضوع به شدت بر روند بازار تاثیرگذار بود و منجر به تداوم روند نزولی شاخص بورس شد.
نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: در این بازه زمانی که بازار سهام در مسیر نزولی قرار گرفته است، نرخ ارز هم در مدار کاهشی است و افت بسیار زیادی را نسبت به زمانی که در اوج بود، تجربه کرده است که این موضوع به تناسب بر ریزش شاخص بورس در بازار تاثیرگذار بوده است.
وی خاطرنشان کرد: در صورت لغو تحریم‌ها، گشایش‌هایی در فرآیند عملیاتی شرکت‌ها ایجاد می‌شود که این موضوع به مراتب تاثیر مثبت خود را بر معاملات بورس خواهد گذاشت.
آرگون با تاکید بر اینکه با لغو تحریم‌ها زمینه کاهش بیشتر نرخ ارز در بازار و دسترسی کشور به منابع ارزی فراهم می‌شود، گفت: از این طریق مشکلات صادرات نفت و سایر کالا‌های غیرنفتی افزایش پیدا می‌کند که این اتفاق به دنبال خود، افزایش ورودی ارز در کشور و افت نرخ ارز را فراهم خواهد کرد.
وی گفت: نقطه مقابل این روند، مسیر قیمتی ارز در بازار سال گذشته بود که نرخ آن به صورت غیرمعقولی صعودی شد، همچنین در کنار آن شاهد ایجاد تحریم‌های شدید و افزایش انتطارات تورمی در بازار بودیم که این موضوع باعث صعود غافلگیرکننده شاخص بورس شد.
ایجاد صف‌های طولانی خرید و فروش در بورس
آرگون با بیان اینکه امسال روند معاملات بورس درست در نقطه مقابل سال گذشته قرار دارد، افزود: در بازار میزان عرضه با افزایش همراه شده است، اما هیچ تقاضایی از سوی سهامداران وجود ندارد و در کنار آن افت نرخ ارز و کاهش انتظارات تورمی بر شتاب افت بیشتر شاخص بورس تاثیرگذار بوده است.
نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه سهامداران در وضعیت فعلی بازار رفتار‌های هیجانی زیادی را از خود نشان می‌دهند و به هیچ عنوان با شناخت از بازار و تحلیل درست اقدام به شناسایی و خرید سهم نمی‌کنند، اظهار داشت: سهامداران با رفتار‌های هیجانی خود سبب ایجاد صف‌های خرید و فروش طولانی در بازار شدند.
وی تاکید کرد که نگاه کوتاه‌مدت سهامداران به بازار منجر به ضرر و زیان‌های سنگین سهامداران در وضعیت فعلی بازار شد و در این مدت شاخص بورس با ریزش‌های سنگینی همراه بود.
آرگون ادامه داد: سهامداران باید این موضوع را مدنظر داشته باشند که بازار سرمایه در بلندمدت و در بازه زمانی ١٠ ساله بیشترین بازدهی را نسبت به سایر بازار‌ها به دست آورده است و سود معقولی را در این مدت در اختیار سهامداران قرار داد.
نگاه سهامداران به بورس باید سه یا ۶ ماهه باشد
نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه سهامداران نباید روند معاملات بورس در سال گذشته را ملاک سرمایه گذاری خود قرار دهند، افزود: افرادی که به دنبال ورود سرمایه‌های خود هستند نباید به هیچ عنوان نگاه کوتاه مدت سه یا ۶ ماه را به بازار داشته باشند و در این مدت زمان کوتاه انتظار کسب بازدهی از معاملات بورس داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه بازار سهام تاکنون، روندی مانند سال گذشته را در پیش نگرفته و تجربه نکرده است که بتواند روزی پنج درصد سود کسب کند، گفت: بعد از ریزش بازار، اعتماد سرمایه گذاران برای ورود سرمایه‌هایشان به بورس کاهش پیدا کرد، این امر باعث شد تا سرمایه‌گذاران بخشی از سرمایه‌های خود را وارد بازار رمز ارز و سپرده‌های بانکی کنند که بار‌ها اعلام شده است بازار رمز ارز‌ها با ریسک سرمایه‌گذاری بسیار بالایی همراه است.
آرگون اظهار داشت: اکنون وضعیت بازار به گونه‌ای است که میزان عرضه بالا و تقاضا بسیار کم است که همین امر منجر به تداوم کاهش روزانه شاخص بورس شده است.
نگاهی به پیشنهادات تایید شده توسط سران قوا
بسته پیشنهادی سازمان بورس که پیشتر در هیات دولت مصوب شده بود و در نهایت در جلسه اخیر ستاد عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به مرحله تایید نهایی رسید شامل مواردی از جمله واریز ۸۰ درصد از مالیات نقل و انتقال سهام در سال ۱۴۰۰ به صندوق تثبیت بازار سرمایه، موافقت با انتشار ۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی توسط صندوق تثبیت بازار سرمایه و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه با تضمین دولت، خروج بانک‌ها و موسسات اعتباری از شمول ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید برای حمایت از بازار سرمایه، اجازه سرمایه گذاری به صندوق توسعه ملی در بازار‌های پولی و مالی داخلی از جمله بازار سرمایه، جبران زیان خریداران واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایش یکم از طریق اعطای سهام، امهال مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که از سهام یا شرکت‌های زیر مجموعه خود حمایت کنند و حذف قیمت گذاری دستوری از محصولات شرکت‌های بورسی می‌شود.