اقتصاد ۲۴- مهرداد حاجی زاده فلاح، مدرس علوم بانکی دانشگاه در یادداشت خود پیشرو به چگونگی محافظت از کسب و کار در برابر پولشویی پرداخت. در ادامه این یادداشت را می‌خوانید.
پولشویی فرآیندی است که برای بدست آوردن منافع ناشایست ناشی از اقدامات مجرمانه از طریق سیستم‌های مالی پیشرفته انجام می‌گیرد تا منشا غیرقانونی آن‌ها را پنهان کرده و به نظر برسد که آن‌ها از طریق درآمد‌های قانونی تامین شده و در نتیجه قابل مصرف هستند. پولشویی می‌تواند تقریبا با هر جرمی مرتبط باشد و درآمد قابل توجهی از قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه، زورگیری، کلاهبرداری، تجارت داخلی، فرار مالیاتی و سایر جرایم به دست می‌آورد.
البته باید توجه داشت که گاهی اوقات از روش‌های پولشویی برای پنهان کردن غیر قانونی وجوه کاملا قانونی استفاده می‌شود. به عنوان مثال مواردی مانند موضوع طلاق آقای مدیرعامل ثروتمند برای فرار از پرداخت مهریه همسرش به ذهن خطور می‌کند! و یا تمایل سازمان‌های دولتی به دور زدن محدودیت‌های هزینه با تغییر مکان یا استفاده مجدد از منابع وجود دارد.
بیشتر بخوانید: پول داغ چیست و چگونه اقتصاد را درگیر می‌کند؟
فرآیند پولشویی شامل این سه مرحله اساسی است که در اصطلاح بانکی معروف هستند:
جایگذاری - قرار دادن پول نقد غیرقانونی به طور فیزیکی در بانک‌ها یا خرید کالا با آن ... مانند کالای هنری، فلزات گرانبها، املاک و مستغلات، سنگ‌های قیمتی یا جواهرات و غیره.
لایه گذاری - عمل تفکیک عواید حاصل از منشأ جنایی آن‌ها از طریق حرکات پیچیده‌ای مانند انتقال، تبدیل پول نقد به ابزار مالی؛ فروش کالا‌های با ارزش مانند کالا‌های هنری، فلزات گرانبها و غیره؛ و سرمایه گذاری در املاک و مستغلات؛ و شرکت‌های صدف ساز دریایی نیز یک ابزار معمول لایه گذاری هستند. پوسته‌ها مالکان ذینفع را از طریق قوانین محدودکننده رازداری بانکی در خارج از کشور پنهان می‌کند.
ادغام - قانونی جلوه دادن ثروت حاصل از عواید غیرمجاز. استفاده از وجوه سپرده گذاری در موسسات مالی خارجی به عنوان وام برای وام‌های داخلی یک روش مورد علاقه است. ترفند دیگر صورتحساب بیش از حد یا تولید فاکتور‌های دروغین کالا‌هایی است که ادعا می‌شود در خارج از مرز‌ها فروخته می‌شوند.
روش‌های زیادی برای پولشویی وجود دارد به شکلی که تجارت مورد استفاده در آن حتی کوچکترین شکی باقی نمی‌گذارد. مثلا:
سپرده بزرگی برای سفارشی در نظر گرفته می‌شود و بعداً لغو می‌شود، جریمه‌ای که ممکن است پرداخت شود و مانده موجودی را با دلار‌های تمیز و عادی بازپرداخت می‌کند. این نوع کلاهبرداری توسط پولشویی‌هایی استفاده می‌شود که مبلغی منظم را برای خرید کارمندان خود در نظر می‌گیرند تا در این معامله تبانی کنند.
سایت‌های حراج آنلاین توسط پولشویی‌ها برای مشروعیت بخشیدن به پول نقد استفاده می‌شود. یکی دیگر از کلاهبرداران یک مورد را لیست می‌کند، پولشویی برای آن هزینه اضافی پرداخت می‌کند که پیشنهاد‌های رقابتی را شامل نمی‌شود و فروشنده محصول اضافه پرداخت را از طریق PayPal دریافت می‌کند و معامله جعلی پول از طریق یک منبع قانونی شسته می‌شود و دو کلاهبردار سود را به روشی از پیش تعیین شده تقسیم می‌کنند.
از مشاغل کوچک اغلب برای پولشویی استفاده می‌شود، به ویژه آن دسته از مشاغل که به طور معمول مقدار زیادی پول نقد دریافت می‌کنند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شرکت‌های فروشنده
-کارواش
-رستوران‌ها
-مبادلات ارزی
-گالری‌های هنری
-لباسشویی
این نوع مشاغل مدارک زیادی برای جعل ندارند که اجرای آن را بسیار ساده‌تر می‌کند.
در گذشته برای انجام بیشتر طرح‌های پولشویی مجبور بودید به تبانی دیگران اعتماد کنید. اما این روز‌ها ما با پول نقد اینترنتی، بانکداری و لذت ناشناس EFTها و نقل و انتقال‌های بانکی روبرو هستیم. ابزار پیشرفته رمزگذاری، تکانه‌های پولشویی را با سرعت نور تسهیل می‌کند! و حجم گسترده معاملات حقوقی را سبب می‌شود و بنابراین نظارت را به چالشی بزرگ برای صنعت مالی و نهاد‌های نظارتی تبدیل می‌کند.
تشخیص اینکه قوانین بانکی کدام کشور صلاحیت رسیدگی به معاملات مرزی را دارد اغلب دشوار است. اینترنت، بانک‌های فراساحل و شرکت‌های پوسته‌ای محیطی مناسب برای "لایه گذاری" فراهم می‌کنند. تلاش برای یافتن یک ردیابی حسابرسی در میان باتلاق موجودات مجازی، تقریبا غیر ممکن است.
بسیاری از کشور‌ها قوانین پنهان کاری را دارند که از دستیابی به هرگونه اطلاعات جلوگیری می‌کند. بانک‌های پوسته‌ای برای دسترسی به پولشویی‌ها در سیستم بانکی برخی از کشور‌ها در عین حال عایق کاری آن‌ها را از رعایت مقررات، تشکیل داده اند.
خرید‌های کلاهبرداری بزرگ در ایالات متحده با وجوه غیرقانونی که از طریق روشی به نام smurfing شسته می‌شود، انجام می‌شود. Smurfing گاهی اوقات به عنوان ساختار شناخته می‌شود. هم توطئه کنندگان سپرده‌های کوچک (زیر ۱۰هزار دلار) را به چندین حساب با عنوان متفاوت در چندین بانک ایالات متحده واریز می‌کنند. این معاملات به گونه‌ای طراحی شده اند که توجه را به خود جلب نکنند، بنابراین پرونده‌های گزارش فعالیت مشکوک (SAR) را برای هشدار مقامات از قصد احتمالی مجرمانه تحریک نمی‌کنند. اقلام خریداری شده با این وجوه (به عنوان مثال، تجهیزات سنگین و غیره) را می‌توان با قیمت تورم برای خریداران خارج از کشور حمل کرد. پول و سود شسته شده سپس بین شرکا تقسیم می‌شود.
از زمان امضای قانون میهن پرستی ایالات متحده آمریکا در ۲۶ اکتبر ۲۰۰۱، به دولت اختیارات فوق العاده‌ای داده شده است تا فعالیت‌های غیرقانونی مورد استفاده برای تامین بودجه تروریسم را متوقف کند. حتی قبل از ۱۱سپتامبر، قانون دقیقی در تلاش برای تنظیم پولشویی بود، اما در مقایسه با قانون میهن پرستی ایالات متحده، بسیاری کمرنگ بود.
-قوانین گزارشگری مالی سعی در جلوگیری از پولشویی دارد.
در سال ۱۹۷۰، به عنوان بخشی از قانون رازداری بانکی، بانک‌ها و سایر مشاغل موظف شدند معاملات مربوط به مبالغی بیش از ۱۰، ۰۰۰ دلار (پول نقد یا دارنده قابل معامله) را که به این حساب پرداخت می‌کند یا از حسابداری ایالات متحده خارج می‌کند، گزارش کنند. گزارش مذکور در فرم معروف به ۸۳۰۰، در واقع رمز دکمه داغی برای سازمان امور مالیاتی است. در سال ۱۹۹۴، قانون رازداری بانک اصلاح شد تا از فروش دستور‌های نقدی یا چک‌های صندوق دار برای بیش از ۳۰۰۰ دلار جلوگیری کند، مگر اینکه هویت خریدار تأیید شود. در این روش میلیون‌ها گزارش فعالیت مشکوک (SAR) و سایر سازوکار‌های گزارشگری هر ساله ثبت و ضبط می‌شوند.
-موسسات مالی خط اصلی دفاع در برابر پولشویی هستند
نهاد‌های مالی ما خط اصلی دفاع در برابر این جنایت مخرب هستند. خط مشی "مشتری خود را بشناسید" برای بانک‌ها بسیار مهم است تا اطمینان حاصل شود که معاملات مشکوک از طریق فرم‌های ارائه شده توسط دولت به نیروی انتظامی گزارش می‌شود.
وزارت خزانه داری ایالات متحده همچنین سازمان‌های مالی ایالات متحده را ملزم می‌کند تا اطلاعات خاصی در مورد معاملات انجام شده در کشور‌هایی که به عنوان پناهگاه‌های اصلی پولشویی معرفی می‌شوند، ثبت کنند.
شما نیز بخشی از تلاش‌های ملی حفاظت برای جلوگیری از پولشویی هستید. شاید شما فکر می‌کردید که پولشویی فقط انتقال‌های بانکی از طریق سیستم بانکی جهانی است. نه، تجارت شما نیز می‌تواند به راحتی به بخشی ناخواسته از این فرآیند تبدیل شود؛ بنابراین شما، کسبه کوچک، برای شناسایی و جلوگیری از پولشویی چه کاری می‌توانید انجام دهید؟ بیایید بگوییم شما مثلاً یک جواهر فروش هستید، یا یک گالری هنری، یک فروشنده عتیقه فروشی یا یک شرکت کوچک CPA.
هنگام معامله با مشتریان خود، ممکن است بخواهید از خود سوالاتی از این قبیل بپرسید:
آیا من واقعاً این مشتری را می‌شناسم؟ آیا منبع معتبری وی را ارجاع داده است یا منشا مبهم یا ناشناخته‌ای دارد؟ اگر یک مشتری جدید به ظاهر مرفه ناگهان از درب اتوبوس در آستان شما بیفتد، باید زنگ‌های خطر را بشنوید! به خصوص اگر او هر روز در میان توقف کند تا جواهرات به ارزش ۹۷۵۰ دلار با پول نقد یا چک مسافرتی بخرد.
آیا من واقعاً معامله پیشنهادی این مشتری را می‌فهمم و آیا راحت می‌توانم آن را انجام دهم؟ آیا این معامله با توجه به آنچه من در مورد مشتری و تجارت وی می‌دانم منطقی است؟
آیا این روش معمول و عرفی انجام چنین معامله‌ای است یا گره‌های عجیب و غریب در آن وجود دارد؟ چرا یک غریبه کاملاً پیشنهاد می‌دهد که پول زیادی را برای مثال در تجارت کوچک من سرمایه گذاری کند؟
آیا سوابقی وجود دارد که برای محافظت از خود بایستی نگهداری کنم؟ چیزی به نام مستندات زیاد وجود ندارد.
چه ابزار‌های فناوری ممکن است به من کمک کند تا از مشارکت در طرح‌های پولشویی جلوگیری کنم؟
چه کاری می‌توانم انجام دهم تا خودم را در جریان آخرین ترفند‌ها قرار دهم؟