اقتصاد۲۴- طولانی‌شدن انتظار نانوایان برای اصلاح نرخ نان، در کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان و تعلل استانداری تهران در اعلام نرخ جدید، موجب شیوع پدیده افزایش غیررسمی نان در پایتخت شده است.
مشاهدات میدانی از رسیدن نرخ هر قرص نان بربری کنجدی، به مرز ۵ هزار تومشان یا افزایش نرخ نان سنگک معمولی و کنجدی به ۵ هزار تومان و عرضه نان لواش ۴۵۰ تومانی حکایت دارد. این افزایش قیمت‌ها در شرایطی روی داده که اتحادیه‌های صنفی ذیربط از تیر‌ماه سال گذشته مستندات رشد ۱۰۰ درصدی قیمت تمام‌شده تولید نان و درخواست اصلاح قیمت انواع نان سنتی را به دستگاه‌های ذیربط ارائه داده‌اند، اما طرح اصلاح نرخ نان در این دستگاه‌ها همچنان پاسکاری می‌شود. به‌نظر می‌رسد رویکرد مسئولان از اصلاح نرخ، با هدف جبران هزینه تمام‌شده تولید، به سمت تشدید برخورد با نانوایان تغییر کرده که این شرایط موجب شده تولید نان دیگر به‌صرفه نباشد؛ در نتیجه نانوایان ناگزیر یا واحد‌های صنفی خود را تعطیل کرده‌اند یا راسا به افزایش قیمت‌ها مبادرت ورزیده‌اند.
خبرنگاران می‌گویند؛ تعداد واحد‌های نانوایی تعطیل‌شده در سطح شهر تهران و به‌خصوص در مناطق حومه‌ای در حال افزایش است، در این بین بعضی نانوایی‌ها هم ساعت کارشان را کاهش داده‌اند. به گزارش همشهری، این روز‌ها در مناطقی مانند اندیشه، مارلیک و ملارد تعداد نانوایی‌های فعال به‌دلیل کمبود توزیع آرد سهمیه‌ای، افزایش شدید قیمت آرد آزاد و مقرون‌به‌صرفه‌نبودن تولید نان با نرخ مصوب قبلی، کاهش محسوسی یافته است.
علاوه بر آن برخی واحد‌های نانوایی که انواع نان‌های طعم‌دار مانند شیر‌مال، فطیر و نظیر آن را تولید می‌کنند به‌دلیل کمبود آرد و افزایش شدید قیمت سایر نهاده‌های تولید مانند روغن و شکر با مشکل مواجه شده‌اند؛ به‌نحوی که حتی افزایش قیمت هر کیلوگرم نان فطیر از ۲۰ به ۲۵ هزارتومان نیز قادر به جبران هزینه تمام‌شده تولید و جلوگیری از تعطیلی اینگونه نانوایی‌ها نبوده است. اخیرا عباس قبادی، معاون بازرگانی داخلی وزارت صنعت و دبیر کارگروه تنظیم بازار اعلام کرده بود، فعلا هیچ تصمیمی درباره افزایش قیمت نان اتخاذ نشده و هرگونه افزایش قیمت نان قبل از تأیید و اعلام رسمی مراجع ذیربط تخلف محسوب می‌شود. همچنین محمدعلی اسفنانی، معاون سازمان تعزیرات حکومتی ضمن تأکید برخورد و پلمب نانوایی‌های متخلف گفته است: تاکنون افزایش قیمت نان تصویب نشده، اما برخی نانوایان قیمت را افزایش داده‌اند که تخلف بوده و برای آن‌ها پرونده رسیدگی به تخلف تشکیل شده است.
دخل و خرج ناهمخوان نانوایی‌ها
رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی با بیان اینکه هنوز از اصلاح نرخ نان سنتی خبری نیست، در مورد افزایش غیررسمی قیمت نان در برخی واحد‌های نانوایی، گفت: اگرچه، چندی قبل برخی نانوایی‌ها افزایش غیررسمی نان را به‌عنوان راهکاری برای حفظ بقای خود برگزیدند، اما با تشدید برخورد‌های نظارتی، اغلب واحد‌های صنفی، قیمت نان را به نرخ مصوب قبلی بازگردانده‌اند.
اصغر پابرجا علت تعطیلی برخی واحد‌های نانوایی در تهران و شهرک‌های اقماری اطراف این کلانشهر را کمبود آرد و نبود صرفه اقتصادی دانست و افزود: برخی نانوایی‌ها سهمیه آرد ندارند و قادر به خرید آرد آزاد با قیمت قبلی نیستند. به‌دلیل ثابت‌ماندن نرخ مصوب نان با وجود درخواست‌تشکل‌های صنفی ذیربط، تولید نان برای نانوایی‌ها صرفه اقتصادی ندارد؛ در نتیجه برخی از این واحد‌ها به‌دلیل رشد هزینه تمام‌شده تولید، به تعطیلی موقت یا دائم واحد صنفی خود ناچار شده‌اند.
بیشتر بخوانید: آشفته بازار قیمت نان
او با رد امکان فروش آرد سهمیه‌ای در برخی نانوایی‌های تعطیل‌شده، افزود: توزیع آرد سهمیه‌ای و استفاده از آن سازوکار خاص خود را دارد، اتحادیه و دستگاه‌های نظارتی بر چرخه توزیع آرد سهمیه‌ای و تولید نان نظارت دارند، اگر واحد صنفی مرتکب چنین تخلفی شود، امکان رصد و برخورد با این تخلف وجود دارد. به‌گفته او، بقای واحد‌های نانوایی، مانند هر بنگاه تولیدی دیگر، به صرفه اقتصادی آن بستگی دارد، وقتی چرخ اقتصاد نان، به‌دلیل بالا‌بودن هزینه تولید و نرخ مصوب دستوری نمی‌چرخد، نانوایی‌ها نیز چاره‌ای جز گرانفروشی یا تعطیلی کسب‌وکارشان ندارند.
حداقل قیمت تمام‌شده سنگک ساده ۳ هزار تومان
رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی با ابراز تأسف از تثبیت دستوری نرخ نان، گفت: حداقل هزینه تمام‌شده نان سنگک ساده ۳ هزار و نان سنگک کنجدی بنا بر نوع مواد مورداستفاده بیش از ۵ هزار تومان است، این حداقل نرخی است که نانوایان سنگکی می‌توانند با آن به حیات خود ادامه دهند. اما با وجود این، مسئولان بر تثبیت قیمت این نوع نان اصرار دارند.
پابرجا با بیان اینکه تداوم فعالیت و بقای نانوایی‌ها، به‌دلیل رشد هزینه تولید و تثبیت دستوری قیمت‌ها سخت شده است، افزود: هزینه‌های تولید نان به حدی افزایش یافته که نانوایی‌ها چاره‌ای جز تعطیلی یا تخلف در عرضه نان ندارند، تولید نان با این شرایط برای نانوایی‌ها به‌صرفه نیست، در نتیجه هر روز اخبار تعطیلی چند نانوایی را به‌دلیل نداشتن سهمیه و کمبود آرد یا صرفه نداشتن ادامه تولید می‌شنویم. وقتی سهمیه آرد به برخی واحد‌های نانوایی داده نمی‌شود و نرخ آرد در بازار آزاد نیز افزایش شدیدی داشته، واحد صنفی به‌دلیل هزینه تمام‌شده بالای تولید قادر به ادامه فعالیت نیست. باید قیمت مصوب نان به‌گونه‌ای باشد که حداقل هزینه تمام‌شده تولید نان را جبران کند و ادامه فعالیت برای واحد‌های صنفی مقرون‌به‌صرفه باشد، در غیر این صورت تعطیلی یا تغییر شغل نانوایی‌ها اجتناب‌ناپذیر است.