با این افزایش قیمت و با اقدامات صورت‌گرفته برای افزایش ثبت سفارش و واردات و توزیع نهاده‌های طیور مانند کنجاله سویا و ذرت در سامانه بازارگاه، اکنون حجم ذخایر و شرایط تامین این نهاده‌ها برای مرغداران بهبود یافته است.
با وجود این نبود نظارت بر توزیع جوجه یکروزه موجب کوچ دلال‌ها از بازار نهاده‌های طیور به بازار جوجه و رشد دوبرابری قیمت آن در بازار و پرچمداری این نهاده تولید در گرانی مرغ و تخم‌مرغ شده است. در شرایطی که تولید‌کنندگان از قیمت ۷ تا ۸ هزار تومانی جوجه یکروزه در بازار خبر می‌دهند، مسئولان دولتی قیمت ۸ هزار تومانی این نهاده تولید را نوعی بازارگرمی توسط فروشندگان و دلال‌ها قلمداد می‌کنند.
با وجود این مرغداران نسبت به تداوم مشکلات تامین نهاده‌های تولید مرغ و تخم‌مرغ و تأثیر آن بر کاهش تولید و افزایش قیمت این مواد پروتئینی در بازار خرده‌فروشی هشدار داده و تأکید می‌کنند که امکان مقابله با گرانی مرغ و تخم‌مرغ با تثبیت دستوری قیمت‌ها وجود ندارد.
گزارش میدانی از بازار خرده‌فروشی مرغ نشان می‌دهد که این روز‌ها اغلب مرغداری‌ها به راحتی اعلام می‌کنند که مرغ دولتی نداریم و نرخ هر کیلو مرغ تازه در این واحد‌های صنفی به ۳۱ تا ۳۵ هزار تومان رسیده است. علاوه بر آن آزادسازی قطعه بندی مرغ موجب افزایش قیمت برخی قطعات مرغ تازه به هر کیلوگرم ۶۵ هزار تومان در بازار خرده‌فروشی شده و نرخ هر شانه ۳۰ عددی تخم‌مرغ نیز از ۳۴ تا ۳۸ هزار تومان در نوسان است.
بازار گرمی با جوجه ۸ هزار تومانی
سرپرست دفتر خدمات بازرگانی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه صفر تا صد تولید مرغ در سامانه مدیریت اطلاعات صنعت طیور رصد می‌شود، گفت: قیمت جوجه یکروزه در سامانه سماصط همان قیمت مصوب ۴۲۰۰ تومانی است، اکثر مرغداران با این قیمت جوجه تهیه کرده‌اند و قیمت‌های ۸۰۰۰، ۹۰۰۰ تومان برای جوجه یکروزه بازار گرمی توسط برخی افراد است.
حسن عباسی معروفان افزود: سامانه‌ای به نام سماصط (سامانه مدیریت اطلاعات صنعت طیور) در وزارت جهادکشاورزی وجود دارد که همه اطلاعات مرغداری‌ها از جوجه‌ریزی تا مصرف دان و میزان مرغی که باید تحویل داده شود، ثبت می‌شود و معاونت امور دام وزارت جهادکشاورزی نیز از صفر تا صد آن را رصد می‌کند و مرغداری‌هایی که مجوز و پروانه بهره‌برداری نداشته باشند در این سامانه ثبت نمی‌شوند و سهمیه نهاده دولتی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.
او افزود: نشت نهاده دولتی هم امکان‌پذیر نیست، زیرا تخصیص نهاده از صفر تا صد مشخص است. البته شاید قبلا در سایه نبود نظارت شدید این اتفاق رخ می‌داد، ولی هم‌اکنون نشتی نهاده وجود ندارد. اگر مواردی هم باشد درصورت اعلام قابل پیگیری و برخورد خواهد بود.
قیمت ۷ هزار تومانی جوجه یکروزه
رئیس هیأت مدیره شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور کشور قیمت دیروز جوجه یکروزه را ۶ هزار و ۹۰۰ تا ۷ هزار تومان اعلام کرد و گفت: گرچه نرخ مصوب جوجه یکروزه ۴ هزار و ۲۰۰ تومان اعلام شده، اما اکنون به‌دلیل سودجویی دلال‌ها تامین این نهاده تولید با نرخ مصوب به مصیبتی برای تولید‌کنندگان تبدیل شده است به‌نحوی که حدود هزار تومان از نرخ ۷ هزار تومانی هر جوجه به جیب دلال‌ها می‌رود و تنها ۵ هزار و ۳۰۰ تومان از قیمت تمام‌شده به‌دست تولید‌کنندگان مرغ مادری (جوجه یکروزه) می‌رسد.
برومند چهارآیین، افزود: این وضعیت ناشی از اقتصاد دلال‌زده ایران است و واسطه‌های زیانبار عرصه را بر تولید‌کنندگان تنگ کرده‌اند، تولید‌کنندگان با واسطه‌گری قانونی مشکلی ندارند، اما آنچه صنعت را دچار تنگنا کرده است جولان واسطه‌هایی است که زمانی در بازار ذرت و کنجاله سویا فعالیت می‌کردند و امروز که با راه‌اندازی سامانه بازارگاه دست آن‌ها از این بازار قطع شده، وارد بازار جوجه یکروزه شده‌اند.
رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغداران گوشتی استان کرمانشاه، سهم جوجه یکروزه با قیمت مصوب در تولید هر کیلوگرم مرغ زنده را ۱۳ تا ۱۶ درصد و با افزایش دو برابری قیمت این نهاده تولید در بازار آزاد ۲۱ تا ۲۵ درصد دانست و افزود: برخی دلال‌ها جوجه یکروزه را از تولید‌کنندگان مرغ مادری خریداری کرده و با سودجویی به بیش از ۲ برابر قیمت مصوب به مرغداران می‌فروشند.
بیشتربخوانید:توصیه مرغداران به دولت سیزدهم
به‌گفته او اقداماتی توسط وزارت جهادکشاورزی برای ساماندهی توزیع جوجه یکروزه در حال انجام است و بخش خصوصی نیز سامانه‌هایی را به‌صورت آزمایشی در برخی استان‌ها اجرایی کرده، اما هنوز مشکل رفع نشده است.
چهارآیین با بیان اینکه چاره‌ای جز عرضه همه نهاده‌های تولید مرغ و تخم‌مرغ در سامانه‌ای مانند بازارگاه نداریم، افزود: در این سامانه رصد کردن نهاده‌ها آسان‌تر است و از دلال بازی نیز جلوگیری می‌شود بر این اساس یکی از پیشنهادات تشکل‌ها آن است که سامانه بازارگاه یا تیم نرم افزاری این سامانه در وزارت جهاد توزیع جوجه را بر عهده گیرد تا وقتی تولید‌کننده وارد این سامانه می‌شود نسبت به خرید نهاده‌ها و جوجه یکروزه به‌طور یکجا اقدام کند.
رسوب ۴ میلیون تنی نهاده‌ها در بنادر
رئیس هیأت مدیره شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور کشور با بیان اینکه اکنون کنجاله سویا و ذرت مورد نیاز مرغداران از ذخایر استراتژیک شرکت پشتیبانی تامین می‌شود، اما هنوز درگیر مشکلات نقل و انتقال ارز هستیم، گفت: حدود ۴ میلیون تن نهاده در بنادر کشور رسوب کرده که رسوب طولانی‌مدت این نهاده‌ها سبب افت شدید کیفیت آن و افزایش تلفات صنعت طیور می‌شود به‌نحوی که اگر اکنون متوسط تلفات در یک دوره پرورش در دنیا ۴ تا ۵ درصد است این رقم در کشورمان به حدود ۱۲ درصد می‌رسد که یکی از دلایل آن افت شدید کیفیت ذرت سویای وارداتی است که ۴ماه در بنادر می‌ماند.
او افزود: همچنین عدم‌انتقال بموقع نهاده‌ها به استان‌ها و توزیع قطره‌چکانی آن به‌دلیل مشکلات تخصیص ارز موجب شکل‌گیری صف و نوبت تامین نهاده برای مرغداران و مشکلات آن‌ها برای جوجه‌ریزی می‌شود. چهارآیین، گفت: یکی از کار‌های خوبی که دولت انجام داده راه‌اندازی سامانه بازارگاه با وجود همه گرفتاری‌های تحریم بوده که موجب شده تا واردات نهاده‌ها به اندازه کافی باشد و این برگ زرینی در کارنامه دولت خواهد بود. به‌گفته او با وجود مشکلات تامین نهاده‌ها، نوسان تولید و افزایش قیمت‌ها هیچ وقت مرغ و تخم‌مرغ نایاب نشده است گرچه رفتار برخی مصرف‌کنندگان نیز در وضعیت کنونی بازار مرغ مؤثر بود.
دپوی ۲۵۰ هزار تن مرغ در یخچال خانوار‌ها
رئیس هیأت مدیره شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور کشور گفت: اکنون بیش از ۲۵۰ هزار تن گوشت مرغ در یخچال خانه‌های مردم دپو شده است این در حالی است که کل ذخایر استراتژیک شرکت پشتیبانی امورد دام حدود ۷۰ هزار تن است (۴ برابر کمتر از این ذخایر) و گرانی گوشت قرمز و قارچ نیز موجب شده تا فشار تقاضا بر بازار مرغ نیز افزایش یابد.
چهارآیین در مورد منشأ گرانی کنونی مرغ افزود: تا ۱۰ فروردین قیمت امسال نرخ مصوب مرغ زنده درب مرغداری ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان بود و سازمان حمایت بدون هیچ مبنای علمی و کارشناسی این قیمت را به زور نگه داشته بود، اما به محض آنکه قرارگاه مرغ تشکیل شد از ۱۱ فروردین‌ماه امسال قیمت مصوب مرغ زنده به ۱۷ هزار و ۱۰۰ تومان افزایش یافت که این امر موجب رشد تقاضا برای جوجه ریزی و قیمت جوجه یکروزه تا ۹ هزار تومان شد و در ادامه نرخ مصوب نهاده‌های طیور مانند کنجاله سویا و ذرت نیز به‌دلیل رشد قیمت‌های جهانی، حدود ۱۸ درصد افزایش یافت.
به‌گفته او مرغی که امروز در بازار توزیع می‌شود مربوط به ۴۵ روز قبل یعنی جوجه‌ریزی اوایل اردیبهشت است که مرغداران با قیمت بالای ذرت، کنجاله سویا، هزینه حمل، جوجه یکروزه و... تولید کرده‌اند مولفه‌هایی که قیمت تمام‌شده مرغ زنده درب واحد‌های تولیدی را به ۲۱ هزار تومان افزایش داد.
چهارآیین افزود: با احتساب کاهش ۲۵ درصدی وزن لاشه به‌دلیل دورریز آلایش پس از کشتار مرغ، قیمت هر کیلوگرم مرغ زنده در کشتارگاه با هزینه حمل بسته‌بندی و افت به ۲۸ هزار تومان می‌رسد که با درنظر گرفتن سود خرده‌فروشی و عمده‌فروشی نرخ هر کیلوگرم مرغ تازه در بازار مصرف به ۳۰ تا ۳۱ هزار تومان می‌رسد. قیمت منطقی مرغ در واحد‌های خرده‌فروشی نیز ۳۰ تا ۳۱ هزار تومان است و گرچه این نرخ گران است، اما گرانفروشی نیست.
او افزود: علاوه بر آن حدود ۳۰ درصد مرغ مورد نیاز استان تهران در داخل این استان تولید می‌شود و حدود ۷۰ درصد باقیمانده آن از استان‌های شمالی مانند گلستان و گیلان تامین می‌شود. با این روند هزینه حمل نامعقول هزار تومانی به هر کیلوگرم مرغ تعلق گرفته و قیمت مصرف‌کننده آن را افزایش می‌دهد. علت اختلاف هزار تومانی قیمت مصرف‌کننده مرغ در بازار خرده‌فروشی (۳۰ تا ۳۱ هزار تومان) نیز همین موضوع است.