اقتصاد۲۴- پانید فاضلیان، این پرسش به ظاهر نامیمون در ذهن اغلب مردم هست و دلالت به اجتناب ناپذیر بودن حقیقت تلخی دارد که دیر یا زود سروقت همه خواهد آمد.
اما رویکرد صندوق‌های بازنشستگی در مواجه با این اتفاق چیست؟ مبنای تقسیم مستمری برقرار شده بیمه شده درگذشته قوانین ارث منبعث از احکام مذهبی است یا این تقسیم براساس مقرراتی دیگر صورت می‌گیرد؟
عباس خندان کارشناس بیمه‌های اجتماعی در پاسخ به این پرسش به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: برقراری مستمری بیمه شده فوت شده تابع قانون ارث نیست و از مقررات خاصی که میان صندوق‌های بازنشستگی مشترک است پیروی می‌کند.
وی در توضیح این قاعده تقسیم مستمری می‌گوید: براین اساس اگر بیمه شده متوفی مرد باشد، ۵۰ درصد از خالص مستمری به همسر یا همسران قانونی او اختصاص خواهد یافت و به نسبت مساوی میان آن‌ها تقسیم خواهد شد؛ اما اگر متوفی زن باشد به همسر او سهمی از مستمری تعلق نخواهد گرفت، مگر آنکه به تشخیص قانون شوهر از نظر جسمی و عقلی تحت تکفل همسرش قرار گرفته باشد.
این کارشناس بیمه‌های اجتماعی همچنین راجع به اینکه آیا شاغل یا مستمری بگیر بودن زوجه تاثیری در سهیم شدن او در مستمری بازنشستگی شوهرش دارد؟ می‌گوید: مقررات این بخش فراز و فرود زیاد داشته است و با آرایی که دیوان عدالت اداری صادر کرده است تغییرات زیادی را به خود دیده است؛ در حال حاضر از نظر صندوق‌های بازنشستگی وضعیت شاغل، مستمری بگیر یا صاحب درآمد بودن و یا حتی ازدواج مجدد همسر متوفی تاثیری بر سهیم شدنش در مستمری بازنشستگی نخواهد داشت و همه صندوق‌ها موظفند که تحت هر شرایطی به همسر متوفی مستمری پرداخت کنند.
بیشتر بخوانید: سازمان تامین اجتماعی چند نفر مستمری بگیر دارد؟
خندان در ادامه راجع به سهم اولاد متوفی از مستمری می‌گوید: بعد از کسر سهم همسر از آنچه که باقی می‌ماند به صورت پیمانه‌های ۲۵ درصدی میان فرزندان متوفی تقسیم می‌شود؛ در اینجا منظور از از فرزندان دختران مجرد (ازدواج نکرده از نظر احوالات سجلی) و پسران زیر ۲۵ سال است، اما اگر فرزند ذکوری به حکم دادگاه از سلامت عقلی و جسمی کافی برای زندگی مستقل برخودار نباشد همچنان در مستمری متوفی سهیم خواهد ماند.
وی در عین حال یادآور می‌شود: در سال‌های اخیر در رابطه با پرداخت مستمری به فرزندان دختر بیمه شدگان فوتی، شاهد پدیده‌ای هستیم که بیشتر از مشکلات اقتصادی جامعه ناشی می‌شود و در نتیجه آن به صورت محسوس شاهد اقدام دختران ازدواج کرده و متاهل بیمه شدگان متوفی برای دریافت مستمری هستیم؛ به صورت مشخص طلاق‌های قانونی، اما صوری و یا ازدواج‌های موقت و سفید از شیوه‌های رایجی است که برای این کار از آن‌ها استفاده می‌شود و از سوی صندوق‌های بازنشستگی به عنوان یکی از شیوه‌های دریافت مستمری مِن غیر حق شناسایی و طبقه بندی شده است.
اما آخرین گروه از اقوام و بستگانی که طبق مقررات صندوق‌های بازنشستگی مشمول دریافت مستمری متوفی می‌شوند؛ پدر، مادری هستند که از نظر قانون تحت تکفل متوفی قرار دارند؛ سهم این گروه معادل ۲۰ درصد از کل مستمری است که بیمه گر آن را میانشان تقسیم می‌کند.
خندان در خاتمه می‌گوید: در صورتی که بیمه شده متوفی صاحب همسر و اولاد و والدین تحت تکفل باشند به هر کدام از آن‌ها به نسبت تعیین شده در مقررات مستمری تعلق خواهد گرفت و در صورت حضور نداشتن هرکدام از این سه گروه سهم آن‌ها میان سایر ذی نفعان تقسیم خواهد شد، اما در هر صورت صندوق‌های بازنشستگی موظفند که کل مبلغ مستمری متوفی را میان بازماندگان تقسیم و پرداخت کنند؛ به بیان دیگر همه آنچه که قرار است تحت عنوان اصل مستمری، مابه التفاوت افزایش، مزایای متناسب سازی و عیدی و پاداش و... پرداخت شود باید تمام و کمال بین وراثی که طبق قانون در مستمری سهیم هستند تقسیم شود.