اقتصاد۲۴- با وجود توافق سه‌جانبه وزارت جهادکشاورزی، دامداران و سازمان حمایت برای تعیین نرخ ۶ هزار و ۴۰۰ تومانی شیرخام درب گاوداری، مخالفت رئیس‌جمهور با افزایش قیمت شیر خام و لبنیات زمینه تجمعات اعتراضی دامداران و هشدار آن‌ها نسبت به افزایش شدید کشتار دام‌های مولد، آبستن و کم‌شیر به‌دلیل ناتوانی دامداران در تامین علوفه و عرضه با زیان شیر خام به نرخ مصوب ۴ هزار و ۵۰۰ تومانی قبلی یا نرخ بیش از ۵ هزار تومانی اعلام شده توسط صنایع لبنی شده است.
با اعلام توافق دامداران و دستگاه‌های دولتی برای افزایش نرخ مصوب درب دامداری هر کیلوگرم شیر خام با بارمیکروبی کمتر از هزار و چربی ۳.۲ درصد به ۶ هزارو ۴۰۰ تومان، صنایع لبنی نیز با استناد به رشد هزینه تمام‌شده تولید شیر و لبنیات از افزایش ۷۰ درصدی قیمت این محصولات با استناد به هزینه تمام‌شده ۶ هزارو ۷۰۰ تومانی شیرخام (با احتساب هزینه حمل) برای تولید‌کنندگان این بخش خبر دادند.
کورس دامداران و شرکت‌های لبنی برای افزایش قیمت محصولاتشان درحالی است که رشد هزینه تمام‌شده تولید و افزایش قیمت لبنیات زمینه حذف این ماده پروتئینی از سبد مصرفی بسیاری از خانوار‌ها را فراهم کرده و شاید این امر یکی از دلایل مخالفت مسئولان دولتی با افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی نرخ شیر و لبنیات باشد. علاوه بر آن ابلاغ‌نشدن نرخ توافقی جدید شیر خام موجب واکنش برخی نمایندگان مجلس و نامه‌نگاری دامداران با وزیر جهادکشاورزی و برخی دستگاه‌های نظارتی شده است.
انتقاد دامداران از تصمیمات غیرکارشناسی
اتحادیه سراسری دامداران در نامه‌ای به وزیر جهاد از آزادسازی نرخ سبوس و روند تامین نهاده‌های دامی انتقاد و اعلام کرد که اکنون شیرخام به نرخ ۳۵۰۰تومان کمتر از قیمت تمام‌شده واقعی از دامداران خریداری می‌شود.
در نامه مدیرعامل و نایب‌رئیس هیأت‌مدیره اتحادیه سراسری دامداران ایران به کاظم خاوازی، وزیر جهادکشاورزی ضمن انتقاد از آزادسازی نرخ سبوس و عدم‌ترخیص و تأمین به‌موقع نهاده‌های دامی تأکید شده که تصمیمات غیرکارشناسی موجب افزایش قیمت تمام‌شده تولید شده و در نهایت تداوم این روند موجب نابودی صنعت دامپروری کشور و صنایع وابسته به آن می‌شود.
در بخش دیگری از این نامه قیمت تمام‌شده هر کیلوگرم شیرخام با وضعیت کنونی تامین نهاده‌های دامی ۷ هزارو ۴۰۰ تومان و با احتساب سود ۱۵درصدی ۸ هزارو ۵۱۰ تومان اعلام و تأکید شده است که اکنون شیر خام با میانگین قیمت هر کیلوگرم ۵ هزار تومان از دامداران خریداری می‌شود.
در این نامه تأکید شده است که مصوبه کارگروه ستاد تنظیم بازار مبنی بر آزادسازی قیمت سبوس که هیچ‌گونه ارتباطی به واردات و ارز و دلار ندارد و فقط سبب افزایش قیمت سبوس از هزارو ۴۰۰ به ۴ هزارو ۵۰۰ تومان می‌شود به معنای افزایش قیمت تمام‌شده تولید شیر است.
همچنین ترخیص نشدن به‌موقع نهاده‌های دامی از بنادر کشور، تخصیص سهمیه نهاده‌های دامی از بنادر جنوبی به استان‌های شمالی و بالعکس که سبب افزایش کرایه‌ها نسبت به هزینه تولید می‌شود و تخصیص نیافتن نهاده‌های دامی به میزان کافی ازجمله تصمیمات غیرکارشناسی و غیرمسئولانه است که هزینه‌های تولید را بالا برده است.
نوبت کشتار دام‌های آبستن
رئیس اتحادیه سراسری مرکزی دامداران با بیان اینکه اکنون دولت خوراک دولتی به دامداران نمی‌دهد و آن‌ها مجبور به خرید نهاده‌های دامی به چند برابر قیمت از بازار آزاد هستند، گفت: سایر نهاده‌های تولید گوشت و شیر هم به‌شدت گران شده و هزینه تولید را بالا برده است و دامداران نمی‌توانند با این وضع تولید کنند.
فرهاد اکبری، افزود: از ۵ماه پیش قیمت همه اقلام مصرفی خوراک دام و لبنیات افزایش پیدا کرده، اما قیمت شیرخام را افزایش نداده‌اند و تولید برای دامدار به‌صرفه نیست، اما نمی‌دانیم چرا دولت این واقعیت را نمی‌پذیرد. او افزود: امکان تداوم تولید در شرایطی که همه نهاده‌های دامی گران شده وجود ندارد.
قیمت سبوس را از هزار و ۴۰۰ به ۵ هزار تومان رسانده‌اند، سایر خوراک دام نیز گران شد، اما مسئولان فکر می‌کنند که علوفه مورد نیاز دامدار از بیابان به‌دست می‌آید؛ درحالی‌که دامداران برای خرید این علوفه تا چند برابر پول پرداخت می‌کنند و در بهترین حالت دامدار سنتی می‌تواند ۳۰ تا ۴۰ درصد خوراک را به نرخ دولتی تامین و باید ۶۰ تا ۷۰ درصد بقیه را از بازار آزاد تهیه کند.
اکبری گفت: به‌خاطر افزایش هزینه‌های تولید، کار به جایی رسیده که دامداران، مجبور هستند تا دام آبستن را به کشتارگاه‌ها بفرستند؛ چراکه نمی‌توانند شکم دام را سیر کنند و اگر دامداری ۱۰۰ گاو داشته باشد باید ماهانه ۴۰۰ میلیون تومان فقط برای تامین خوراک آن‌ها هزینه کنید.
رئیس اتحادیه سراسری مرکزی دامداران با بیان اینکه نرخ خوراک به‌تازگی افزایش یافته، گفت: هر سال کاه و کلش را کیلویی ۶۰۰ تومان و پارسال ۱۲۰۰ تومان می‌خریدیم. گرچه امسال در فصل کلش برای خرید این علوفه پیشاپیش پول دادیم، اما با نرخ ۲ هزار و ۵۰۰ تومان نیز قادر به تامین این نهاده نبودیم و قیمت هر کیلوگرم کلش حتی به ۴ هزار تومان نیز رسید.
او در ادامه گفت: باید تولیدات دامدار کارشناسی شده و به ازای هزینه تمام‌شده تولید، برای گوشت و شیر قیمت تعیین شود و حتی دامداران به‌دنبال سود نیز نیستند.
جوابگو نبودن نرخ توافقی اخیر شیر خام
رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران با بیان اینکه فقط ۲۰ درصد خوراک دام با ارز دولتی تامین می‌شود، گفت: افزایش شدید قیمت این نهاده‌ها و اصلاح نشدن نرخ شیر خام موجب نابودی صنعت دامداری و واردات شیر و ماست تا ۲ ماه آینده می‌شود. احمد مقدسی، افزود: متأسفانه پس از اعلام رئیس‌جمهوری مبنی بر جلوگیری از هرگونه گرانی کالا‌ها بدون هماهنگی با دولت، رئیس دفتر ایشان از ابلاغ نشدن توافقنامه اصلاح نرخ شیر خام خبر داد.
این درحالی است که دامداران از ۳ماه پیش درخواست اصلاح نرخ شیر خام را ارائه کرده و اخیرا در نشستی کارشناسی با حضور نمایندگان سازمان حمایت و وزارت جهادکشاورزی نرخ ۶ هزارو ۴۰۰ تومانی را برای شیر خام تعیین کرده و به امضای همه رسیده است.
او با اشاره به اینکه اکنون نمی‌توان شیر را حتی با قیمت توافق شده اخیر خریداری کرد، افزود: دامداران اعلام کرده‌اند که اگر نرخ ۶ هزارو ۴۰۰ تومانی شیر خام ابلاغ نشود، هفته آینده تجمع اعتراض‌آمیزی در مقابل ستاد تنظیم بازار برگزار خواهند کرد.
مقدسی افزود: در زمان تصویب نرخ ۶ هزار و ۴۰۰ تومانی برای هر کیلوگرم شیر خام، نرخ هر کیلوگرم کلش ۳ هزارو ۵۰۰ تومان بود که اکنون به ۴ هزارو ۵۰۰ تومان رسیده است. قیمت هر کیلوگرم یونجه از ۵ هزار و ۷۰۰ به ۶ هزار تومان و قیمت ذرت علوفه‌ای با احتساب افت از هزار و ۲۰۰ به هزار و ۹۵۰ تومان افزایش یافته است. او افزود: به‌دلیل رشد هزینه تمام‌شده تولید اتحادیه مرکزی دامداران پیشنهاد نرخ ۸ هزارو ۵۰۰ تومانی برای شیر خام را داده؛ چراکه اکنون قیمت تمام‌شده شیر خام درب دامداری ۶۷۰۰ تومان است.
به‌گفته مقدسی، با این روند صنعت دامداری در حال نابودی است گرچه با پیگیری‌های دامداران، معاون بازرگانی وزارت جهادکشاورزی از مطرح کردن این موضوع در دولت و احتمال برپایی جلسه‌ای با حضور دستگاه‌های ذیربط برای بررسی نرخ شیر خام خبر داده است. رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران، افزود: حتی معاونت اقتصادی وزارت اطلاعات نیز برای بررسی موضوع افزایش نرخ شیر خام ورود کرده و متقاعد شده که حداقل نرخ شیر خام ۶ هزارو ۴۰۰ تومانی باید ابلاغ شود.
بیشتربخوانید:قیمت ۶۴۰۰ تومانی شیرخام کجا و چرا مصوب شد؟
هزینه تمام‌شده شیر خام با وضعیت کنونی تامین نهاده دولتی (کنجاله سویا، جو و ذرت دامی) ۸ هزارو ۵۰۰ و با نهاده آزاد ۱۰ هزارو ۵۰ تومان است. او با بیان اینکه اکنون دامداران به سختی سهمیه نهاده‌های دولتی را دریافت می‌کنند، افزود: از مجموع غذای گاو حدود ۲۰ درصد شامل ۳ نهاده مذکور با ارز دولتی و بقیه از بازار آزاد تامین می‌شود که باید به آن هزینه‌های دارو و... را اضافه کرد.
مقدسی با بیان اینکه متأسفانه صنعت دامداری دچار خودتحریمی شده است، گفت: با تداوم وضعیت کنونی تامین نهاده‌ها و نرخ شیر خام تا ۲ماه آینده به‌دلیل کشتار شدید دام‌های مولد و شیرده ناچار به واردات شیرو لبنیات خواهیم بود.
همانطور که بنابر اعلام مرکز آمار ایران میزان کشتار دام سنگین ۸۴ درصد و دام سبک ۷۰ درصد افزایش یافته است که این آمار به‌معنای افزایش سرازیر شدن دام‌های آبستن یا مولد که شیر کمتری می‌دهند به کشتارگاه‌های کشور است.
درخواست ورود سازمان بازرسی کل کشور
نماینده مردم اصفهان در مجلس با بیان اینکه در نامه‌ای به رئیس سازمان بازرسی کل کشور خواستار ورود فوری این سازمان و نظارت لازم و همچنین برخورد با ترک فعل‌های صورت گرفته از سوی متولیان امر درخصوص وضعیت کنونی دامداران شد، گفت: دامداران به‌علت گرانی، نبود نهاده و در نهایت ناتوانی مالی برای تامین آذوقه، دام‌های مولد و صغیر خود را به کشتارگاه می‌برند.
عباس مقتدایی افزود: این روند در آینده‌ای نه‌چندان دور موجب افزایش بی‌رویه قیمت گوشت و محصولات لبنی شده و درصورت عدم‌مدیریت صحیح، کشور را از مسیر خودکفایی به مسیر واردات هدایت می‌کند. مکاتبات متعدد مجلس با دولت مخصوصا وزارت جهادکشاورزی و عدم‌رفع مشکلات، بیانگر عدم‌مدیریت صحیح در مجموعه‌های متولی است.
نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: وزارت جهادکشاورزی آنگونه که باید و شاید عمل نکرد، روزی بحث گرانی مرغ، و روز دیگر نهاده‌های دامی صنعت دام و صنعت غلات و اکنون بحث دامداران و گرانی محصولات لبنی و... را می‌شنویم که ساماندهی آن از وظایف اصلی وزارت جهادکشاورزی است.
او در ادامه گفت: در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری و معاون اول ایشان خواستار ورود شخصی و جدی آن‌ها به این موضوع شدم و باید در موضوع دامداران که در اصل بحث تامین گوشت و محصولات لبنی است، شخص آقای رئیس‌جمهور ورود کند.