اقتصاد۲۴- با توجه به اینکه ثروت به دلیل ضعف شدید نظام مالیاتی در کشور به شکل نامناسبی توزیع شده است و با فاصله طبقاتی قابل ملاحظه روبه‌رو هستیم، قریب به اتفاق کارشناسان و اساتید اقتصادی معتقدند باید ثروتی که در حوزه دلالی و سفته‌بازی پرسه می‌زند از طریق مالیات مهار شود. در همین راستا برخی از ثروتمندان از بیم عملیاتی‌شدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه علیه این طرح جوسازی کرده‌اند که نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: ۵/۹۸ درصد مردم شامل این پایه مالیاتی نمی‌شوند.
اخیراً یکی از نشریات خارجی در گزارشی به افزایش تعداد میلیادر‌های ایرانی در شرایط تحریم و شیوع کرونا اشاره کرده است. اگرچه کسب درآمد از مسیر قانونی و حلال منع ندارد، اما از آنجایی که طی سال‌های اخیر اقتصاد رشدی نداشته و عموماً بازار‌های مالی دچار نوسان‌های شدید بودند، می‌توان پیش‌بینی کرد که نوسان قیمت در بازارهایی، چون سهام، ارز، طلا و سکه، زمین، ساختمان، خودرو و کالایی سرمایه‌ای و مصرفی از این دست به ثروت برخی از سرمایه‌داران افزوده باشد. یکی از ناراحتی‌ها در میان مردمی که دلسوز نظام هستند، آن است که چرا مسیر‌های دلالی و سفته‌بازی در اقتصاد با ابزار مالیات مسدود نمی‌شود تا منابع به بخش تولید و مولد تزریق شود.
جوسازی ممنوع
اخیراً طرح مالیات بر عایدی سرمایه مطرح شده است که برخی از ثروتمندان از بیم اجرای این طرح علیه طرح در رسانه‌های مختلف جوسازی می‌کنند تا بتوانند اشخاصی را که اصلاً مشمول اجرای طرح مالیاتی فوق نمی‌شوند برای تقابل با اجرای طرح با خود همراه کنند.
بسیاری از مردم ایران فاقد دارایی‌های غیرمصرفی خاص هستند، از این‌رو مشمول طرح مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شوند، اما از طرف دیگر برخی از اشخاص ثروت‌های نجومی دارند که باید هم ثروت آن‌ها شناسایی شود و هم اینکه مالیات این ثروت و عایدی آن از فضای اقتصادی ایران اخذ شود.
چندی پیش کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه در صحن مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و برای انجام مراحل بعدی به کمیسیون اقتصادی ارجاع شد. مالیات بر عایدی سرمایه به عنوان یکی از ابزار‌های کنترل سوداگری در بازار‌های دارایی شناخته می‌شود که تجربه جهانی بالایی دارد.
بیشتر بخوانید: آغاز مخالفت سفارشی با مالیات بر عایدی
گفتنی است، به تازگی حواشی در خصوص این پایه مالیاتی در کشور ما به وجود آمده است و برخی آن را به عنوان مالیات بر تورم و حتی این پایه مالیاتی را به عنوان عاملی برای خروج سرمایه از کشور مطرح کرده‌اند.
در همین باره سیداحسان خاندوزی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان جزئیات بیشتری از طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: در کشور ما از افراد زحمتکش، حداقل ۱۰ درصد مالیات گرفته می‌شود، اما از افرادی که شغلی ایجاد نمی‌کنند و صرفاً با خرید و فروش زمین‌های اطراف شهر یا ایستادن در صف ارز یا خرید و فروش طلا به صورت عمده کسب درآمد می‌کنند، مالیات گرفته نمی‌شود.
وی افزود: به طور مشخص، هدف از مالیات بر عایدی سرمایه این است که این ناعدالتی را برطرف کند. این بی‌عدالتی موجب شده است جامعه ما به صورت تاریخی به جای دنبال کردن مسیر تولید و اشتغال به سراغ کار‌های ساده و سوداگری برود.
هدف‌گذاری مالیاتی برای کسب درآمد از دانه‌درشت‌ها
وی افزود: هدف مالیات بر عایدی سرمایه کسب درآمد از محل سفته‌بازی و سوداگری است؛ بنابراین اگر خانواده‌ای به اندازه نیاز خود خانه، خودرو، طلا و حتی ارز دارد، به طوری که منشأ کسب درآمد برای آن محسوب نشود، شامل این پایه مالیاتی نمی‌شود.
خاندوزی ادامه داد: ما برای آنکه اکثریت مردم دغدغه اجرای این پایه مالیاتی را نداشته باشند، اصطلاحاً ابتدا باید به سراغ دانه‌درشت‌ها و افرادی که ارقام کلانی را از طریق سوداگری کسب می‌کنند، برویم. به همین دلیل معافیت‌های وسیع‌تری را به نسبت خیلی از کشور‌ها در نظر گرفتیم.
نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه از حدود ۲۵ میلیون خانواری که در کشور داریم، ۷۰۰ هزار خانوار بیش از سه خودرو دارند، گفت: حتی از این تعداد نیز افرادی که به تعداد اعضای خانواده خود خودرو دارند شامل این مالیات نمی‌شوند. اگر بگوییم که حدود نصف این ۷۰۰ هزار خانوار شامل مالیات بر عایدی سرمایه شوند، می‌بینیم که حدود ۱/۵ درصد خانوار‌ها در کشور شامل این پایه مالیاتی جدید می‌شوند.
وی افزود: به عبارت دیگر ۹۸/۵ درصد از خانوار‌ها در کشور شامل مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شوند. مزیت این قانون این است که از نظر اطلاع‌رسانی مردم را درگیر خود نمی‌کند و نیازی به خوداظهاری نیست. این اقدام صرفاً بر اساس منضبط کردن تراکنش‌های بانکی حساب‌ها صورت می‌گیرد.
خاندوزی با تأکید بر ضرورت اجرای مقدمه مالیات بر عایدی سرمایه گفت: باید تمام حساب‌هایی که به نام فرد است با کد ملی او لینک شود، بدین ترتیب خود بانک بر مبنای دریافتی‌های فرد یک صورت‌حساب مالیاتی را به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌کند. آن چیزی که باقی می‌ماند و ناشی از دریافتی‌های معمول فرد مانند حقوق نیست، طبیعتاً مربوط به فعالیت‌هایی نظیر خرید و فروش مسکن است.
وی ادامه داد:، اما اگر به نام یک کد ملی دو یا چند خودرو وجود داشته باشد، در این شرایط اطلاعات به سازمان مالیاتی ارائه می‌شود تا پس از بررسی مالیات بر عایدی سرمایه اخذ شود.