اقتصاد ۲۴ - اگرچه که خبر را علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی روز پنجشنبه در صفحه شخصی خود منتشر کرد و در توضیح آن نیز نوشت: «ساعتی قبل در گفتگو با دوست و همکارم جناب آقای پاتروشف دبیر شورای امنیت ملی روسیه تحولات افغانستان، سوریه و خلیج فارس را بررسی کردیم.
خوشبختانه موانع سیاسی برای عضویت ایران در پیمان شانگ‌های برداشته شده و با طی تشریفات فنی، عضویت ایران نهایی خواهد شد.» از سال ۲۰۰۸ تاکنون پرونده عضویت ایران در این پیمان بدون نتیجه باقی مانده بود تا اینکه اواخر هفته گذشته شمخانی از حل و فصل شدن موانع پیوستن ایران به این پیمان خبر داد.
البته به نظر می‌رسد وخیم شدن وضعیت افغانستان و نفوذ طالبان در شهر‌های مهمی همچون هرات، باعث شده تا کشور‌های عضو این سازمان به حضور ایران برای حل آنچه در منطقه رخ می‌دهد نیز، واقف شوند.
سازمان همکاری شانگ‌های به صورت جدی از ۲۰۰۱ فعالیت خود را در چارچوب پاسخی مشترک به مساله توازن قوا در برابر نفوذ نیرو‌های ناتو و امریکا در منطقه آغاز کرد. اگرچه که دو عضو روسیه و چین از مهم‌ترین کشور‌های عضو این سازمان بودند، اما حضور ایران در این سازمان پس از اعلام خبر شمخانی می‌تواند تاثیر زیادی بر آنچه در منطقه در حال رخ دادن است، بگذارد. علاوه بر کشور‌های چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان که اعضای اصلی بودند، در سال ۲۰۰۴ مغولستان و از سال ۲۰۰۵ نیز کشور‌های ایران، پاکستان، هند و افغانستان نیز به عنوان اعضای ناظر در این سازمان پذیرفته شدند.
با وجود اینکه یک سال پس از اینکه ایران به عنوان عضو ناظر در این سازمان پذیرفته شد، اما به دلیل مشکلاتی همچون دو بار تحریم در کمتر از ده سال، عضویت دایم در این سازمان بعید به نظر می‌رسد.
بیشتربخوانید:اژدهای زرد، دروازه ورود ایران به تجارت جهانی
تا اینکه دو روز پیش دبیر شورای عالی امنیت ملی از برطرف شدن موانع برای عضویت ایران همزمان با پیشروی طالبان در افغانستان خبر داد. اگرچه که پیش از وقوع بحران در افغانستان بسیاری از کارشناسان تداوم وضعیت ایران در این سازمان را نیز به عنوان یکی دیگر از چالش‌های دولت رییسی برمی‌شمردند که می‌بایست برای آن چاره‌ای اندیشید.
با وجود اینکه پس از امضای برجام، مهم‌ترین و اصلی‌ترین مانع برای حضور ایران در این پیمان عملا از بین رفته بود، اما حضور ترامپ در کاخ سفید و تغییر در رویه‌های سیاسی‌اش با دو کشور روسیه و چین که مهم‌ترین اعضای این سازمان هستند، آینده عضویت ایران در این پیمان را در هاله‌ای از ابهام فرو برد و پس از بازگشت تحریم‌ها در سال ۲۰۱۸ می‌توان ادعا کرد که پرونده حضور ایران در این سازمان تقریبا بسته شد تا اینکه در تابستان ۹۹ روسیه ضمن حمایت از عضویت دایم ایران در این سازمان، خواستار بررسی پرونده کشورمان شد تا اینکه خبر‌ها حاکی از پذیرش عضویت دایم در این سازمان است.
پیمان شانگ‌های از آن جهت مهم است که می‌تواند نقش کشور را در جاده ابریشم افزایش دهد.
بهره‌گیری ایران از این پروژه به دلیل تحریم بسیار کاهش یافته بود که انتظار می‌رود از آنجایی که کشور‌های زیادی منافع‌شان در قالب احیای این جاده به یکدیگر پیوند می‌خورد، حضور ایران در پیمان شانگ‌های نیز علاوه بر منفعت‌های سیاسی، بر روابط تجاری و اقتصادی نیز تاثیرگذار است.