اقتصاد ۲۴ - برخلاف سال‌های گذشته که فصل تابستان بازار لوازم خانگی رونق می‌یافت، امسال رکود شدیدی بر این بازار حاکم شده است، زیرا مردم در انتظار کاهش قیمت‌ها هستند، به طوری که اکثر فروشندگان برای فروش محصولات خود اقدام به ارائه جشنواره‌های مختلف کرده‌اند، ولی هنوز مشتری رغبتی به خرید لوازم خانگی ندارد.
این روز‌ها صنعت لوازم خانگی کشور در شرایط خوبی نیست. از یک سو کمبود قطعات و افت کیفیت و از سوی دیگر رکود کسب‌و‌کار و بازار که شرایط را برای تولیدکننده و توزیع‌کننده دشوار کرده است.
در حال حاضر بازار لوازم خانگی بنا به گفته فعالان بازار در رکود به سر می‌برد، به نحوی که اکثر فروشندگان برای فروش محصولات خود اقدام به ارائه جشنواره‌های مختلف با تخفیف‌های قابل توجه کرده‌اند، ولی هنوز مشتری رغبتی به خرید لوازم خانگی ندارد.
همچنین در حالی که دو سال از ممنوعیت واردات لوازم خانگی به ایران می‌گذرد و عملاً شرکت‌های خارجی لوازم خانگی در ایران فعالیت نمی‌کنند، اما همچنان برند‌های قاچاق مانند انواع تلویزیون، جاروبرقی و... به اندازه برند‌های ملی سهم از بازار دارند، به طوری که نزدیک به یک میلیون تلویزیون قاچاق سالانه از سوی ایرانی‌ها خریداری می‌شود و حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه توسط سازنده‌های ایرانی فروخته می‌شود و این مسئله حکایت از یک واقعیت دارد که هنوز مردم ایران بر این باورند کالای خارجی نسبت به نمونه‌های داخلی مزیت رقابتی بالاتری دارد.
در این شرایط برخی مصرف‌کنندگان بیشتر به سمت خرید لوازم خانگی قاچاق می‌روند، چراکه متأسفانه در محصولات ایرانی نه تنها افزایش بسیار بالای قیمت‌ها وجود دارد، بلکه نداشتن نظارت در تولید و نبود یک چشم‌انداز روشن در این صنعت عاملی شده تا لوازم خانگی از سوی تولیدکنندگان به صورت سلیقه‌ای تولید شود.
این نابسامانی‌ها در محیط کسب‌و‌کار این صنعت در حالی است که حجم هزینه‌های مالیاتی و بیمه هر روز برای واحد‌ها افزایش پیدا کرده و خبری از حمایت از سوی دولت نیست.
افت کیفیت، مشتریان را پرانده است
فعالان بازار می‌گویند یک شبه لباسشویی هفت کیلویی تبدیل به هشت کیلویی می‌شود، کیفیت بسیار افت پیدا کرده و تولیدکنندگان برای جبران هزینه‌های خود با اعمال تغییراتی اندک کد محصولات را تغییر و آن‌ها را به عنوان یک محصول جدید و با قیمتی بالاتر راهی بازار می‌کنند، با این وجود مصرف‌کننده تمایلی به خرید ندارد، چراکه قیمت کالای قاچاق برای او به صرفه‌تر است.
البته فروشندگان لوازم خانگی معتقدند، فروش کارخانجات به واحد‌های توزیع با تغییراتی همراه شده است، چراکه تا پیش از این خرید‌ها به صورت چکی در اختیار واحد‌های توزیعی قرار نمی‌گرفت، اما درحال حاضر فروشندگان مجبورند برای فروش محصولات خود کالا‌ها را به صورت چکی به فروش برسانند.
در حال حاضر با وجود افزایش حجم تولید هنوز خبری از رونق در بازار لوازم خانگی نیست، به نظر می‌رسد باید با یک سیاستگذاری روشن بازار به سمت رونق پیش رود و البته کیفیت لوازم خانگی ایرانی نیز افزایش پیدا کند، چراکه در غیر این صورت مصرف‌کننده ترجیح می‌دهد کالای قاچاق، اما با کیفیت بهتر را خریداری کند. بنا به گفته فعالان بازار رکود باعث‌شده تا واحد‌های تولیدی فعلاً تصمیمی به افزایش قیمت‌ها نداشته باشند، اما باید این را در نظر گرفت که با روند افزایش قیمت ارز و افزایش هزینه‌های تولید چشم‌انداز قیمت‌گذاری محصولات لوازم خانگی در بازار آن هم طی ماه‌های آینده چه تغییراتی خواهد کرد.
کمبود شدید قطعه در بازار لوازم خانگی ایران
کمبود شدید قطعه در بازار لوازم خانگی ایران طی چند ماه گذشته که تولید برخی محصولات را متوقف کرده، سبب شده تا بار دیگر شاهد رواج تولید محصولاتی مشابه با موتور‌ها و قالب یکسان، اما با اسامی و برند‌ها و مدلهای مختلف در سطح بازار باشیم. با اینکه تعدادی از شرکت‌های ایرانی مدعی تولید ۱۰۰درصد جنس ایرانی هستند، اما وجود مدل‌هایی یکسان از یک محصول نشان از این دارد که هرچند تولیدات با نام ساخت داخل در بازار موجود هستند، اما این تنها ظاهر امر است و بازهم می‌توان ردپای چینی‌ها را در ساخت این محصولات یافت. البته این موضوع جدیدی نیست، ولی با کمبود قطعات از جمله موتور لوازم خانگی بار دیگر شاهد رواج آن هستیم.
بیشتربخوانید:واردات کالای قاچاق با بیمه، خدمات پس از فروش و ارزان‌تر از مشابه داخلی!
در این خصوص نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی به «تصلا» می‌گوید: «در بخش لوازم خانگی کوچک مثل جاروبرقی، این بحث وجود دارد که موتور جاروبرقی از چین وارد می‌شود و به طور مثال در بدنه برخی جاروبرقی‌های ایرانی، طرح جاروبرقی‌های بوش سری۵ و سری۸ قالب‌سازی شده با اسامی مختلف، با وجود اینکه دیزاین و موتور یکسان است، در سطح بازار فروخته می‌شود.»
محمدحسین اسلامیان می‌افزاید: «موتور لوازم خانگی مثل جاروبرقی در ایران به صورت انبوه و مطلوب تولید نمی‌شود و به همین دلیل این موتور‌ها وارد می‌شوند، لوله خرطومی، اتاق جاروبرقی و دیگر وسایل آن در ایران هست و تولید می‌شود، الان بسیاری از شرکت‌های بزرگ داخلی به تولید جاروبرقی روی آورده‌اند و این‌ها هم مدل سری۸ بوش را تولید می‌کنند که موتورشان وارداتی است و بقیه لوازم اینجا تولید می‌شود که در نهایت اسمبل شده و به محصول نهایی خاتمه پیدا می‌کند.»
از افزایش تقاضا برای تعمیر تا کمبود قطعه
تازه‌ترین آمار‌ها در این خصوص از زبان رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران، نشان از افزایش ۱۵درصدی مراجعه افراد برای تعمیر لوازم خانگی در چهار ماه گذشته نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد، اما همین افزایش تقاضا برای تعمیر لوازم خانگی که به ویژه به دنبال خاموشی‌های گسترده اخیر شاهد آن هستیم و به علاوه افزایش چندباره قیمت، هزینه تعمیر را به صورت نجومی بالا برده است، برای مثال هزینه تعویض لوازمی مثل کمپرسور ساید بای ساید به حدود ۱۰میلیون تومان رسیده است.
با وجود افزایش تقاضا برای تعمیر همزمان با کاهش توان خرید اکثریت مردم، مشکل کمبود قطعه که به دنبال اعمال تحریم‌ها و ایجاد مشکل در نقل و انتقالات پولی و مالی در بازار ایجاد شده بود، امروز بزرگ‌تر شده و فعالان صنفی می‌گویند کمبود قطعه، تولید برخی لوازم خانگی را متوقف کرده است. از جمله این قطعات می‌توان به موتور لوازم خانگی اشاره کرد.
پیشگیری از وقوع یک بحران
چندی پیش یک نماینده مجلس مدعی شده بود شرکتی قطعات چینی از جمله موتور لوازم خانگی را وارد و با نام و برچسب تولید داخل تحویل یکی از شرکت‌های خودروسازی می‌دهد، این اتفاقات در صنعت لوازم خانگی حاکی از آن است که این صنعت نیز به حال و روز صنعت خودرو دچار شده است. توجه به چالش‌هایی که امروز صنعت خودرو با آن دست به گریبان است و بی‌اعتمادی در این بازار موج می‌زند، به نظر می‌رسد بازیگران اصلی صنعت لوازم خانگی باید موانع اصلی برای تولید با کیفیت در یک بازار رقابتی را برطرف کرده تا مشتریان ایرانی با اطمینان خاطر کالای مطلوب خود را خریداری کنند.