اقتصاد ۲۴- احمد زمانیان‌یزدی اظهار کرد: سه عامل زمان، هزینه و امنیت کالا از مؤلفه‌های اصلی در تعیین مسیر‌های حمل و نقلی محسوب می‌شود و هم اکنون عمده فعالان بخش خصوصی، شرکت‌های حمل‌ونقلی و کارشناسان حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی بر این مساله اتفاق نظر دارند که یکی از مهمترین موانع رونق راهگذر کتای مربوط به تأمین نشدن امنیت تردد ناوگان خارجی در قلمرو افغانستان بوده است.
وی ادامه داد: بنا بر شواهد موجود و متعاقب تحولات سیاسی صورت گرفته در حوزه مرز‌ها و گمرک افغانستان و تضمین‌های ارائه شده برای تأمین امنیت مسیر تردد ناوگان حمل و نقل به کشور‌های حوزه آسیای مرکزی از قلمرو افغانستان، این تغییرات می‌تواند باعث شکل‌گیری امیدواری به توسعه راهگذر کتای شود.
رئیس انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌و نقل بین‌المللی خراسان رضوی گفت: حسب مذاکرات انجام شده، بخش خصوصی افغانستان اعلام داشته که با توجه به تحولات صورت گرفته در افغانستان، امکان صادرات و ترانزیت کالا از مرز‌های جمهوری اسلامی ایران به آسیای مرکزی از مسیر افغانستان به صورت ایمن و با امنیت بالا فراهم شده است.
وی افزود: بر این اساس می‌توان به افزایش مبادلات تجاری در مسیر دالان کتای، به عنوان مسیر جایگزین تردد به آسیای مرکزی، امید بیشتری داشت و این امر می‌تواند در افزایش صادرات و ترانزیت کالا به کشور‌های حوزه آسیای مرکزی تأثیر بسیار زیادی داشته باشد.
زمانیان‌یزدی ادامه داد: آغاز فعالیت و عملیات بهره‌برداری از این مسیر در دست برنامه‌ریزی است که به زودی آغاز خواهد شد.
بیشتربخوانید:افزایش تقاضای سرمایه‌گذاری افغانستانی‌ها در ایران
در حال حاضر ترکمنستان به عنوان دروازه ورود و ترانزیت کالا از ایران به پنج کشور آسیای مرکزی مطرح است که بروز برخی مشکلات از جمله تعرفه‌گذاری نامناسب برای حق عبور کالای ترانزیت، اختلافات این کشور با برخی همسایگان و محدودیت‌های خاص کرونایی ترکمنستان برای عبور ناوگان تجاری موجب شده تا بازرگانان و شرکت‌های حمل و نقل بین المللی منطقه به دنبال مسیر‌های جایگزین برای ارسال کالا به چهار کشور دیگر آسیای مرکزی شامل ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان باشند.
عمده تبادلات تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان از گذرگاه مرزی دوغارون -اسلام قلعه انجام می‌شود به طوری که سالانه ۱.۵ میلیارد دلار صادرات، سه میلیارد دلار ترانزیت خروجی و ۲۰ میلیون دلار واردات از طریق این مرز انجام می‌شود.
گمرک دوغارون در فاصله ۱۸ کیلومتری تایباد و مرکز این شهرستان ۱۲۰ هزار نفری در ۲۲۵ کیلومتری جنوب شرقی مشهد واقع است، در حال حاضر روزانه ۵۰۰ دستگاه کامیون حامل بار تجاری در این مرز تردد دارند.
خراسان رضوی از سمت شرق ۳۰۲ کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد و شهرستان‌های تربت‌جام، تایباد و خواف در این استان با افغانستان مرز مشترک دارند.
جمهوری اسلامی ایران در مجموع ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان در جوار ولایات هرات، فراه و نیمروز آن کشور با استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان دارد.
افغانستان از سمت شمال با کشور‌های چین، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان، از غرب با ایران و از شرق و جنوب با پاکستان هم‌مرز است.