اقتصاد ۲۴ - در حالی ایران با ۳۴ تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی، دومین ذخایر گاز طبیعی جهان را به خود اختصاص داده است، که هنوز در عرصه رقابت بازار جهانی گاز حرفی برای گفتن ندارد و این بازار مهم و ارز آور را رابه روسیه و قطر واگذار کرده است.
مدتی است ایران از یک میدان گازی بزرگ در آب‌های کشور در دریای خزر رونمایی کرد. میدان گازی چالوس قرار است با هدف ایجاد یک قطب جدید گازی در شمال ایران برای تکمیل قطب جنوبی گاز کشور با محوریت میدان عظیم پارس جنوبی احداث شود.
این در حالی است که به گفته علی اصولی، مدیرعامل شرکت نفت خزر، تخمین زده می‌شود میدان چالوس دارای ذخایر گازی معادل یک چهارم میدان گازی عظیم پارس جنوبی یا حدود ۱۱ فاز آن است. اگر برآورد‌های اولیه از ذخایر گاز موجود در میدان چالوس درست باشد، گاز ایران قادر خواهد بود حداقل ۲۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را تأمین کند.
در رابطه با میدان جدید گازی محمدعلی صادقی، کارشناس حوزه نفت و انرژی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: هر چند شرایط و پتانسیل تولید گاز در این میدان بسیار بالاست و می‌توانند بر روی آن مانور دهند، اما استخراج و به گفته متولیان صادرات به اروپا به این سادگی‌ها نیست.
وی ادامه داد: این میدان در عمق بالای ۱۰۰۰ متر می‌باشد و جهت اکتشاف نیاز به هزینه‌های زیادی دارد که قطعاً ایران نه می‌خواهد و نه می‌تواند این هزینه‌ها را پرداخت کند.
صادقی گفت: اکتشاف تا استخراج در این میدان جدید طبعاً مشکلات و سختی‌های خود را خواهد داشت. موضوعی که تجربه نشان داده هیچ گاه کار‌های نیمه تمام به ویژه در بخش اکتشافات نفت و گاز به سرانجام مطلوب نرسیده است.
این کارشناس حوزه نفت و انرژی یادآور شد: کشف و استخراج از این میدان برای کشوربسیار ارزشمند است. موضوعی که شاید برای کمتر کشوری اتفاق بیفتد. اما پس از کشف این میدان گازی، مدیریت در ادامه مسیرتا استخراج و صادرات گاز بحثی است که تا کنون در بیشتر زمینه‌ها به ویژه در بخش سایر پروژه‌های نفتی – گازی مغفول مانده است.
صادقی گفت: متأسفانه بیشتر طرح‌های گازی در کشور به دلیل مسایل سیاسی و همچنین عدم مشارکت با سایر سرمایه گذاران خارجی برزمین مانده و سال هاست که از این سوخت با ارزش نتوانسته اند به خوبی استفاده کنند.
بیشتربخوانید:گاز ایران به اروپا خواهد رسید؟
به گفته این کارشناس حوزه نفت و انرژی؛ جهت اکتشاف و بهره برداری از این میدان نیاز به سرمایه گذاری داست. نبود تجهیزات لازم جهت اکتشاف و استخراج گاز بهترین گزینه مشارکت با سایر سرمایه گذاران خارجی است. موضوعی که سال‌ها در کشور به واسطه سلیقه هر دولت تا کنون به نتیجه مطلوب نرسیده است.
وی ادامه داد: انزوای سیاسی و همچنین بی اعتمادی به سرمایه گذار باعث عقب ماندن صنعت نفت و گاز کشور در راستای اکتشاف و استخراج این انرژی‌ها شده است. این است که ایران هیچ گاه نتوانسته حرف اول را حداقل در منطقه بزند.
صادقی می‌گوید: دولت باید روابطی را دنبال کنند که بتواند از این منابع به خوبی استفاده کند. برای توسعه و بهره برداری ازمیدان گازی چالوس بالای ۵۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است.
این کارشناس نفت و انرژی در پاسخ به این سوال که چرا روسیه خریداران گازبه ویژه میدان گازی چالوس مداخله می‌کند، گفت: روسیه به دلیل پتانسیل بالا و شبکه وسیع در اروپا بدنبال بازی با سایر کشور‌های تولید کننده گاز است. این کشور به واسطه قدرتی که در تولید گاز دارد به راحتی سایر کشور‌های تولید کننده را تحت پوشش خود قرار داده است. این امکان نیز وجود دارد که برای خریداران گاز ایران دستورالعمل و تعیین تکلیف داشته باشد.
صادقی در پاسخ به این سوال که استخراج گاز میدان چالوس تا چه حدی می تواند گاز مصرفی شهرستان های شمال کشور را تأمین کند؟ گفت: استخراج گاز از این میدان هنوز در ابهام است. چراکه تا کنون هیچ برنامه ای در راستای جذب سرمایه و برنامه ریزی جهت اکتشافات عملی از این میدان انجام نگرفته است.
وی تصریح داشت: هیچ دلیلی بر صادرات گاز تولید شده در میادین نیست. موضوع مدیریت بر تولید گاز میادین به ویژه میدان‌های جدید در اولویت برنامه‌ها می‌باشد که متأسفانه رعایت نمی‌شود.
وی یادآور شد: استفاده از گاز تولیدی در بیشتر صنایع کشور مانند فولاد یکی از برنامه‌هایی است که براحتی می‌تواند پاسخگوی ارزی کشور و همچنین استخراج گاز از میدان‌های گازی کشور باشد. استخراج گاز و بهره مندی از این انرژی در منابع تولید بهترین راه برای جبران عدم فروش در بازار جهانی است.
وی ادامه داد: به دلیل مشکلات سیاست‌های داخلی و خارجی، اکنون فروش گاز باید سوآپ شود. البته این نوع معامله نیز با برخی از کشور‌ها مانند ترکمنستان که یک کشور بسته و محدودی است قابل اجرا می‌باشد و خیلی هم سودی برای کشور ندارد.
وی تأکید داشت: تا کنون متولیان نفتی و گازی کشور بازیگران موفقی در زمینه استخراج، تولید و صادرات نفت و گاز نیستند. عدم آگاهی وعدم برنامه ریزی جهت جذب سرمایه گذار، دو فقر اساسی و بزرگ در صنعت نفت و گاز کشور است.