اقتصاد24-یکی از جشن های ایران باستان به عنوان پیش درآمد یا پیشباز نوروز که آمیزه ای از چند رسم گوناگون بوده، جشن چهارشنبه آخر سال بوده است.
چند روز پیش از نوروز مردمانی به نام آتش افروزان به شهرها و روستاها می رفتند تا مردم را برای این آیین آماده کنند.
آتش افروزان، زنان و مردانی بسیار هنرمند بودند که با برگزاری نمایش های خیابانی، دست افشانی ها، سروده ها و آوازهای شورانگیز به سرگرم کردن و خشنود ساختن مردمان می پرداختند.
هدف آنها انتقال نیروی فزاینده و نیک به مردمان برای چیره شدن بر غم و افسردگی بود.
آنان که زنان و مردان شادی بخش خوانده می شدند در روزگار ما هنوز نمود کوچکی از خود را زیر نام خواجه پیروز یا حاجی فیروز زنده نگاه داشته اند که البته از هنرمندی زن یا مرد آتش افروز در دوران گذشته بسیار دور است.
هر ساله در آخرین شب چهارشنبه سال برنامه‌های ویژه این جشن با تفاوت‌هایی اندک در اغلب نقاط کشورمان برگزار می‌شود.
مردم استان لرستان نیز چهارشنبه آخر سال را جشن می گیرند.
آنان بیرون از خانه، جلو در، در فضایی مناسب، آتشی روشن می کنند و اهل خانه، زن و مرد و کودک از روی آتش می پرند و با گفتن «زردی من از تو، سرخی تو از من»، بیماری ها و ناراحتی ها و نگرانی های سال کهنه را به آتش می سپارند، تا سال نو را با آسودگی و شادی آغاز کنند.
با روشن کردن آتش و پریدن از روی آتش در برخی نقاط لرستان اعتقاد بر این است که باید چهارشنبه سوری از خانه بیرون رفت و همراه بقیه مردم جشن گرفت و شاد و سرخوش بود تا سال جدید سالی شاد و پر از پیروزی باشد.
در لرستان این مراسم مانند دیگر مناطق ایران با روشن کردن آتش آغاز می شود و روشن کردن آتش در ارتفاعات و غلتاندن آن به کمک وسیله‌هایی به پایین مرسوم است.
این در حالی است که متاسفانه این جشن و سرور در سالیان گذشته با استفاده از مواد آتش زا، ترقه و نارنجک سلامت بسیاری از مردم را به خطر انداخته خوشی زودگذر را به یک عمر پشیمانی و ناخوشی تبدیل کرده است که در این راستا آگاهی و فرهنگ سازی امری ضروری به نظر می رسد.
ارتقای فرهنگ ایمنی، آگاهی و آموزش
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه بحث پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری بر مبنای ارتقای فرهنگ ایمنی، آگاهی و آموزش باید صورت گیرد، بیان کرد: والدین باید به کودکان خود، عواقب کار و رفتار پرخطر در آخرین چهارشنبه سال را آموزش دهند.
عباس پزشکی با تاکید بر اینکه باید مثال‌های عینی که سنوات گذشته برای مصدومان حوادث چهارشنبه سوری ایجاد شده بود را به فرزندان خود نشان دهیم تا او قیاس کند و به نتیجه برسد، افزود: والدین باید عواقب را گوشزد کنند و شهروندان در صورت مشاهده خرید و فروش مواد انفجاری موضوع را به نیروی انتظامی اطلاع رسانی کنند تا مقدمات بروز حوادث جبران ناپذیر از دسترس بچه‌ها به دور باشد.
وی با اشاره به اینکه شماره تلفن ۱۵۵ اورژانس، ۱۲۵ آتش نشانی و ۱۱۰ پلیس را به خاطر داشته باشیم تا در هنگام حوادث اطلاع رسانی و اقدام به موقع انجام شود، ادامه داد: نکته مهم در برخورد با حوادث آتش سوزی و انفجار، حفظ خونسردی اطرافیان است؛ در عین حال در مورد مصدومی که در صحنه هست از مواد غیربهداشتی بر روی سوختگی استفاده نکنیم.
لزوم حفظ خونسردی در مواجه با حوادث
پزشکی با تاکید بر حفظ آرامش و امنیت صحنه حادثه گفت: افراد که آشنایی اولیه با اصول مواجه با جوادث را دارند حتما خونسردی خود را حفظ کنند و دیگر افراد را از محل حادثه دور کنند.
معاون درمان علوم پزشکی لرستان با اشاره به اینکه با رعایت جوانب ایمنی باید افراد مصدوم را از محل دور کنیم و کار احیا در محلی خارج از محوطه خطر انجام شود، گفت: سوختگی‌ها سه دسته درجه یک، درجه 2 و درجه سه هستند که سوختگی درجه یک در واقع سوختگی سطحی بوده و تنها لایه سطحی پوست درگیر آن است.
دکتر پزشکی با بیان اینکه در سوختگی درجه 2 به هیچ وجه نباید به تاول دست زد، عنوان کرد: اگر لباس فرد مصدوم به ناحیه دچار سوختگی شده چسبیده است به هیچ وجه نباید لباس را از سطح سوخته شد کشید.
چگونه محل سوختگی را شستشو و پانسمان کنیم
وی افزود: ناحیه سوخته شده را با باید با آب سرد ۱۰ درجه شستشو دهیم بعد با آب ولرم ۲۰ درجه مجددا آن را شستشو دهیم و اگر پماد سوختگی در دسترس است ناحیه مذکور را با پماد پوشش دهیم و با گاز استریل تمیز ببندیم.
وی اظهار داشت: از یخ و آب یخ در محل سوختگی نباید استفاده کرد چون باعث اسپاسم عروق می‌شود و خون رسانی به آن ناحیه قطع می‌شود لذا عمق آسیب را افزایش می‌دهد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی لرستان با تاکید بر اینکه اگر جسم خارجی وارد چشم یا دیگر اعضای بدن شده است نباید به آن دست زد و آن را خارج کرد تا پزشک این کار را انجام دهد، ادامه داد: در مورد آسیب چشم باید حالت سر را به نحوی قرار دهیم و شستشویی باید انجام شود که آب از یک طرف وارد چشم شود و از طرف دیگر خارج شود.
دکتر پزشکی در مورد خطرات آتش روشن کردن در نزدیک ماشین، انداختن اسپری‌ها در داخل آتش، آتش زدن لاستیک و ایجاد آتش در نزدیک ایستگاه‌های ترانسفورماتور هشدار داد و گفت: مواد آتش بازی بی خطر نداریم، حتی در صورتی که مراقبت کامل شود؛ لذا از مردم می‌خواهیم از مواد آتش زا استفاده نکنند تا چهارشنبه سوری بدون حادثه‌ای را پشت سر بگذاریم.
پنل حوادث چهارشنبه آخر سال در لرستان فعال شد
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی لرستان همچنین گفت: پنل حوادث چهارشنبه آخر سال در واحد ام سی ام سی در دانشگاه علوم پزشکی استان فعال شد.
پزشکی بیان کرد: در سال گذشته از مجموع 132 مراجعه در چهارشنبه سوری به مراکز درمانی در سطح کشور هشت مورد قطع عضور و 19 مورد فوتی به وقوع پیوست.
وی اظهار داشت: در این راستا آگاهی، آموزش و الزام از اصول اصلی پیشگیری از حوادث دلخراش چهارشنبه سوری است.
دکتر پزشکی با بیان اینکه آگاهی رسانی و آموزش صحیح نوجوانان وجوانان برای جلوگیری از اقدامات ناصحیح استفاده از مواد آتش زا،ترقه و نارنجک ضروری است، ادامه داد: آموزش صحیح و هشدارهای لازم از حوادث جبران ناپذیر برای افراد و سایر افراد در معرض خطر جلوگیری می کند.
وی با اشاره به اینکه استفاده از مواد آتش زا و ترقه سلامت افراد سالمند، خانم های باردار و افراد دچار مشکلات قلبی و عروقی را تهدید می کند، اظهار داشت: در این راستا برابر دستورالعمل اورژانس کشور در واحد MCMC پنل حوادث چهارشنبه سوری راه اندازی شده است و اطلاعات و آمار آن هر 2 ساعت یکبار در خصوص حوادث چهارشنبه سوری و اورژانس 115 و بیمارستان ها به روز می شود.
وی افزود: در این راستا همچنین 10 پایگاه سلامت نوروزی از 20 اسفند ماه جاری در سطح استان فعال شده است.
۵۸ مصدوم در حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته لرستان
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت:بر اساس آمار دانشگاه علوم پزشکی لرستان، تعداد کل مصدومین چهارشنبه آخر سال ۹۶ تعداد ۵۸ نفر (۷ زن و ۵۱ مرد) ثبت شده است.
وی اظهار داشت: تعداد موارد بستری شده چهارشنبه آخر سال 96 در استان سه نفر و تعداد موارد سرپایی ۵۵ نفر بوده و سه نفر دچار سوختگی درجه‌ی ۲و۳، یک نفر دچار قطع عضو و هفت نفر دچار آسیب چشم شده بودند.
وی افزود: تعداد مصدومین به تفکیک علت مصدومیت شامل عابر پیاده ۴ نفر و استفاده از مواد محترقه ۵۴ نفر بوده است.
پزشکی اظهار داشت: 2 نفر زیر ۶ سال، ۲۹ نفر با سن ۶ تا ۱۸ سال، ۱۶ نفر با سن ۱۸ تا ۲۹ سال و ۱۱ نفر با سن ۲۹ تا ۶۰ سال در حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته لرستان مصدوم شدند.
منبع: ایرنا