اقتصاد۲۴ - جواد اوجی در گفت‌وگویی تلویزیونی، ابتدا با تبریک هفته دولت، گفت: ان‌شاءالله دولت سیزدهم ادامه‌دهنده راه شهید رجایی و دولتی مردمی و با حمایت از محرومان باشد.
وی درباره برنامه دولت سیزدهم برای فروش نفت خام و دور زدن تحریم‌ها، اظهار کرد: با ظرفیتی که در وزارت نفت و مجموعه شرکت‌های تابعه، نیرو‌های توانمند و متخصص وجود دارد همچنین با اراده بر فروش نفت و استفاده از توان همه ظرفیت‌ها و دستگاه‌های خارج از مجموعه وزارت نفت، با مجوز‌های خوب و اختیاراتی که شورای عالی امنیت ملی به وزیر نفت داده است همچنین حمایت‌های دولت، بی‌شک با برنامه‌ریزی و اراده محکم، قول می‌دهیم که ان‌شاءالله در ماه‌های آینده اتفاق‌های خوبی در حوزه فروش نفت رقم بخورد.
وزیر نفت افزود: گرچه پس از تحریم‌های ظالمانه علیه ایران فروش نفت‌مان کاهش جدی داشته است، اما این توان و ظرفیت در وزارت نفت وجود دارد و یکی از راه‌ها هم تهاتر با کالا و سرمایه‌گذاری نه تنها در حوزه نفت، بلکه در دیگر بخش‌ها و صنایع هم هست که از آن‌ها بهره می‌بریم.
تلاش برای تکمیل مخازن سوخت نیروگاه‌ها و صنایع عمده
اوجی درباره مقدار صادرات فرآورده‌های نفتی نیز تصریح کرد: این صادرات با توجه به تامین سوخت زمستانی به‌ویژه برای نیروگاه‌ها در فصل زمستان امسال از حدود دو ماه پیش به شدت کاهش یافته است تا ان‌شاءالله بتوانیم ذخایر سوخت نیروگاه‌ها و صنایع را تامین کنیم؛ سیاست ما این است و همه توان را می‌گذاریم تا مخازن سوخت نیروگاه‌ها و صنایع عمده را تکمیل کنیم در حالی که کسری گازی را هم پیش‌بینی می‌کنیم.
وی ادامه داد: سال ۹۹ در بعضی روز‌های فصل سرد به‌ویژه در استان‌های شمال و شمال شرق کشور تا روزانه حدود ۱۶۰ میلیون مترمکعب هم کسری گاز داشتیم به همین دلیل محدودیت‌هایی به نیروگاه‌ها و صنایع عمده داده شد تا بتوانند گاز بخش خانگی که اولویت نخست وزرات نفت و شرکت ملی گاز ایران است تأمین کنند.
وزیر نفت تاکید کرد: امسال پیش‌بینی می‌کنیم روند رو به رشد مصرف بین ۸ تا ۱۰ درصد باشد و در فصل سرد تا کسری روزانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز را هم داشته باشیم. به همین دلیل از هفته گذشته که کارمان را به‌طور رسمی در وزارت نفت آغاز کردیم، تامین سوخت زمستانی را با حضور مسئولان شرکت‌های تابعه به بحث و بررسی گذاشتیم تا بتوانیم با راهکار‌هایی فصل سرد را بدون دغدغه پشت سربگذاریم تا گاز بخش خانگی، نیروگاه‌ها و صنایع تامین شود.
مصوبه‌ای برای افزایش ۳۰ درصدی کرایه سوخت‌رسان‌ها
اوجی با بیان اینکه "متاسفانه مقدار ذخایر و مخازن سوخت مایع نیروگاه کشور نسبت به پارسال نزدیک به ۲۵ درصد کمتر است"، گفت: سال ۹۹ در همین روز‌ها ۲/۲ میلیارد لیتر سوخت مخازن نیروگاهی بوده، اما متاسفانه امروز این رقم یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر است. به همین دلیل تدابیری اندیشیده شده تا هرچه زودتر از این ناوگان سوخت‌رسان که حدود چهار هزار عدد آن خارج شده بودند، بازگردند و هیأت دولت هم امروز مصوبه‌ای در این باره داشت تا بتوانیم مشوق‌هایی برای افزایش کرایه همین تانکر‌های سوخت‌رسان داشته باشیم که کرایه آن‌ها حدود ۳۰ درصد افزایش می‌یابد، حتی تانکر‌های سوخت‌رسانی که سوخت نیروگاه را تامین کنند قابل افزایش است تا بتوانیم روزانه ۳۵ میلیون لیتر به این سوخت اضافه کنیم.
وی تصریح کرد: تلاش ما جبران ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌های کشور است و افزون بر بحث تانکر‌های سوخت‌رسان، در بخش بالادست گاز طبیعی در پارس جنوبی هم تلاش می‌کنیم ۱۲ تا ۱۴ میلیون مترمکعب هم به حجم گاز افزوده شود؛ گرچه مصرف روند افزایش هشت درصدی دارد، اما به تولید گاز آن‌چنان اضافه نمی‌شود.
وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که "امسال در فصل‌های سرد سال امکان قطع گاز طبیعی وجود دارد؟ " بیان کرد: همه تلاش ما این استکه این اتفاق نیفتد و چالش‌های گذشته را هم بررسی کردیم تا مردم دچار مشکل نشوند.
ظرفیت خالی در پالایشگاه‌های گازی
اوجی در ادامه گفت: موضوع دیگر این است که میدان‌های نفت و گاز با برداشتی که انجام می‌شود دچار افت فشار و افت تولید می‌شوند. در میدان‌های نفتی در طول یک سال حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه افت تولید اتفاق می‌افتد و در حالی که اکنون روزانه ۱۴۰میلیون مترمکعب ظرفیت خالی در پالایشگاه‌های گاز داریم، میدان‌های گازی که کنار پالایشگاه‌ها هستند به‌لحاظ افت تولید و فشار سبب ظرفیت خالی در پالایشگاه‌ها شده‌اند.
وی افزود: اکنون در پالایشگاه‌های پارس جنوبی روزانه ۴۰ تا ۶۰ میلیون مترمکعب (معادل بیش از یک فاز پارس جنوبی) و در بعضی از پالایشگاه‌ها مانند پارسیان روزانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی وجود دارد، برای حفظ سقف تولید و حل این مسائل نیاز به سرمایه‌گذاری و در عین حال حفظ و نگهداشت تولید داریم.
وزیر نفت یادآور شد: از سویی سالانه چهار میلیارد دلار در این حوزه‌ها هزینه یا سرمایه‌گذاری می‌شده، اما به‌دلیل نبود سرمایه‌گذاری در چند سال گذشته افتی شدید در میدان‌های نفت و گاز داشتیم و ظرفیت تولید کاهش یافته است.
ضرورت حفظ و نگهداشت تولید
اوجی در واکنش به این پرسش که "اکنون راهکار چیست؟ " اظهار کرد: یک موضوع بحث سرمایه‌گذاری است که به سه بخش تقسیممی‌شود؛ عمر تأسیسات به‌ویژه عمر تأسیسات نفتی ایران متاسفانه بالای ۵۰ سال است در حالی که معمول آن در دنیا ۲۵ سال است. برای نمونه در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ۷۰۰ تا یک میلیارد دلار برای بازسازی و نوسازی تأسیسات درخواست کرده بودند که بخشی از سرمایه‌گذاری مربوط به تعمیرات و باسازی این زیرساخت‌هاست.
وی تاکید کرد: بخش دیگر برای حفظ و نگهداشت تولید است تا بتوان سقف تولید چهار میلیون بشکه نفت و یک میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در روز را حفظ کنیم و بخش سوم سرمایه‌گذاری برای توسعه میدان‌های جدید با اولویت میدان‌های مشترک نفت و گاز است که حجم سرمایه‌گذاری‌ها هم برای هر سه بخش مشخص شده است.
نیاز به سرمایه‌گذاری ۱۵ میلیارد دلاری برای حفظ وضع موجود
وزیر نفت ادامه داد: برای حفظ وضع موجود و حفظ و نگهداشت تولید کارشناسان حداقل ۱۵ میلیارد دلار بودجه پیش‌بینی کردند تا هزینه شود و برای افزایش تولید و عملیاتی کردن میدان‌های مشترک جدید و توسعه و تکمیل آن‌ها شاید در چهار سال حدود ۲۵ تا ۲۰ میلیارددلار سرمایه پیش‌بینی می‌شود.
اوجی گفت: اکنون اولیت حفظ و نگهداشت با در نظر گرفتن میدان‌های مشترک نفت و گاز چه در خشکی و چه در دریاست تا بتوانیم حداکثر بهره‌برداری را از این میدان‌ها داشته باشیم. البته بعضی از آن‌ها قرارد‌هایی دارند و ظرفیت خوبی در بخش توانمندی پیمانکاران وسازندگان کشور است که می‌توان روی آن‌ها حساب کرد.
وزیر نفت در ادامه تصریح کرد: امیدواریم بخشی از سرمایه مورد نیاز برای طرح‌های توسعه‌ای نیز از طریق کارگروهی که در زمینه اقتصادی در دولت در حال شکل‌گیری است، تأمین شود.
اوجی با اشاره به اینکه خوشبختانه در قانون از محصولات همین میدان‌ها برای سرمایه‌گذاری می‌توان استفاده کرد، افزود: سرمایه‌گذاری‌هایی که در این حوزه‌ها به‌ویژه میدان‌های مشترک انجام می‌شود، تا ۵۰ درصد درآمدهای‌شان به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد که این موضوع در قانون بودجه هم مشکلی ندارد.
وی سرمایه‌گذاری در صنعت نفت را یکی از اولویت‌های وزارت نفت برشمرد و ادامه داد: از توان صندوق توسعه ملی، تسهیلات بانکی، اوراق مشارکت و منابع مردمی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه که یک سرمایه‌گذاری جذاب، کم‌ریسک با بازده بالاست، می‌توان استفاده کرد. بی‌شک روش‌ها و الگو‌های مختلفی برای تشویق سرمایه‌گذاران به‌منظور ورود به این حوزه وجود دارد.
استفاده از توان سرمایه‌گذار خارجی از برنامه‌های وزارت نفت است
وزیر نفت در این زمینه تأکید کرد: استفاده از توان سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه کشور‌های همراه و هسمو با دولت سیزدهم نیز از برنامه‌های اصلی وزارت نفت است.
اوجی در پاسخ به این پرسش که "آیا ممکن است قرارداد‌هایی که منع قانونی داشته مانند مالکیت یک میدان نیز بررسی شود؟ " گفت: میدان‌های نفت و گاز از انفال هستند و مالیکت آن‌ها را به هیچ عنوان نمی‌توان واگذار کرد، اما می‌توان به نوعی از توان سرمایه‌گذار خارجی استفاده کرد که در عین حالی که مالکیت برای وزارت نفت به نمایندگی از دولت حفظ می‌شود، سرمایه‌گذار هم بهره خوبی ببرد.
وی درباره تبدیل وضعیت کارکنان قرارداد موقت و ایثارگر و حقوق دریافتی کارکنان صنعت نفت اظهار کرد: ابتدا خدمت کارکنان خدوم صنعت نفت که طی این دوران به‌ویژه در شرایط سخت تحریم برای تأمین سوخت زمستانی، تولید و فروش نفت و محصولات پتروشیمی که یکی از راه‌های تأمین درآمد ارزی دولت‌هاست، زحمات زیادی کشیدند، خسته نباشید عرض می‌کنم.
وزیر نفت ادامه داد: من فارغ‌التحصیل دانشکده نفت آبادان هستم و در بخش‌های مختلف بالادست از جمله در دریا و سکو کار کرده‌ام و می‌دانم که کار در این شرایط بسیار سخت است و کم‌لطفی‌ها و بی‌مهری‌های زیادی هم به آنان شده است.
اوجی با اشاره به اینکه وزارت نفت ۱۰۳ هزار نیروی حجمی یا پیمانکاری، حدود ۳۴ هزار نفر نیروی قرارداد مدت‌موقت و دو هزار نفر نیروی قرارداد مدت‌معین دارد، افزود: در بحث تبدیل وضعیت ایثارگران، نزدیک کل مجموعه ایثارگرانی که در دولت هستند ما همین مقدار را هم در وزارت نفت داریم، این موضوع تبصره ۲۰ قانون است و بی‌شک مخالفتی با آن نیست و به‌طور حتم تبدیل وضعیت برای نیرو‌های ایثارگران رقم خواهد خورد.
وی ادامه داد: انجام این موضوع فرآیندی دارد و صحت‌سنجی آن زمان‌بر خواهد بود، اما امیدواریم و اراده بر این است تا یکسال آینده همه نیرو‌های ایثارگر وزارت نفت در حوزه نیرو‌های پیمانکاری، قرارداد‌های مدت‌موقت و مدت‌معین جذب شوند.
وزیر نفت یکی از برنامه‌های این وزارتخانه را ساماندهی وضع نیرو‌های صنعت نفت عنوان کرد و افزود: امیدواریم ظرف دو تا سه هفته آینده بخشی از نیرو‌های قرارداد مدت‌موقت را به قرارداد مدت‌معین تبدیل کنیم. بیمه تکمیلی برای این نیرو‌ها فراهم شده است.
بازگشت وضع حقوق کارکنان به آرامش نسبی
اوجی درباره کارکنان رسمی صنعت نفت نیز گفت: با حمایت دکتر رئیسی که جا دارد اینجا از ایشان قدردانی کنم و تلاش‌های شورای عالی امنیت مالی، مجلس و نمایندگان محترم به‌ویژه کمیسیون انرژی، وضع حقوق کارکنان رسمی صنعت نفت به آرامش نسبی رسیده است و امیدواریم در سال آینده هم با ادله‌ها و برنامه‌هایی که در این زمینه داریم، مدافع خوبی برای حقوق کارکنان صنعت نفت باشیم.
بیشتربخوانید:جایگاه ایران در اوپک مستحکم می‌شود
در ادامه این پرسش مطرح شد که تولید بنزین در کشور به شکرانه ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس بیش از مصرف است، اما با این روند مصرف، نگران آینده باید بود. آیا مشکلی نخواهیم داشت و برای این موضوع چه باید کرد؟ " که وزیر نفت پاسخ داد: صادرات فرآورده‌های نفتی از دو ماه گذشته متوقف شده است و ما هم این سیاست را ادامه می‌دهیم. در بخش بنزین نیز کاهش سطح ذخیره‌سازی‌های بنزین متوقف شده و در حال افزایش سطح ذخیره‌سازی‌ها هستیم.
وزیر نفت با بیان اینکه متأسفانه به لحاظ اینکه در بخش پالایشی و پتروپالایشگاهی سرمایه‌گذاری در صنعت نفت شکل نگرفته است و تقریبا می‌توان گفت ارقام تولید در حال نزدیک شدن به مصرف است، افزود: این نگرانی هم وجود دارد که پس از رفع شیوع ویروس همه‌گیر کرونا بی‌شک سفر‌ها افزایش می‌یابد؛ بنابراین این موضوع نیز جزو اولویت‌ها و برنامه‌های وزارت نفت است.
تولید سوخت و تأمین خوراک پتروشیمی‌ها با احداث پتروپالایشگاه
اوجی ادامه داد: برای این موضوع می‌توان در ابتدا ظرفیت کنونی پالایشگاه‌های موجود را به لحاظ کمی و کیفی با اصلاحیه‌های فرآورش که مدنظر است، افزایش داد، پالایشگاه‌ها هم به نسبت درآمد خوبی دارند و حق‌العمل کار شده‌اند.
وی به احداث پتروپالایشگاه‌ها به‌منظور تأمین سوخت و خوراک صنایع پتروشیمی تأکید کرد و گفت: در دنیا امروز به‌دنبال احداث پالایشگاه نفت نمی‌روند بلکه در زمینه ساخت پتروپالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود که تنها سوخت‌محور نباشد، به‌گونه‌ای که توأمان تولید سوخت و خوراک برای صنایع پتروشیمی داشته باشد، این مورد نیز جزو اولویت‌ها و برنامه‌های وزارت نفت برای جلوگیری از خام فروشی است.
وزیر نفت درباره تعداد واحد‌های پتروپالایشی ادامه داد: این موضوع به سرمایه‌گذارانی که وارد این حوزه می‌شوند، بستگی دارد، قانون، مشوق‌های خوبی را همچون یک تا دو سال مجوز تنفس خوراک پس از بهره‌برداری در نظر گرفته که امتیاز بسیار بالایی است. امیدواریم با این مشوق و مشوق‌های دیگر حداقل یک تا دو واحد پتروپالایشگاهی در این دولت ساخته شود و به بهره‌برداری برسد.
اوجی در زمینه تأمین سرمایه واحد‌های پتروپالایشی اظهار کرد: چند الگو از جمله ظرفیت صندوق توسعه ملی، استفاده از تسهیلات بانکی، اوراق مشارکت، مشارکت مردم در قالب صندوق پروژه، استفاده از تهاتر نفت آن و استفاده از توان سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه کشور‌های همسو از جمله راه‌های تأمین مالی این پروژه‌هاست.
وی با تاکید بر اینکه نباید خام‌فروشی را تنها در قالب نفت خام و میعانات گازی در نظر گرفت، تصریح کرد: امروز صادرات محصولات پتروشیمی نیز تا حدودی نیمه‌خام‌فروشی است، به تقریب از محصولات پتروشیمی که امروز تولید می‌شود حدود ۳۰ درصد آن در کشور از سوی صنایع استفاده می‌شود و نزدیک به ۷۰ درصد این محصولات صادر می‌شود.
وزیر نفت یادآور شد: یکی از اهداف و برنامه‌های من که به دولت و مجلس شورای اسلامی ارائه کردم، بحث ورود جدی به زنجیره ارزش است. از آنجا که این موضوع در کشور متولی نداشته، متأسفانه بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت پتروشیمی در بخش صنایع مادر بوده است.
اوجی ادامه داد: امیدواریم با مشوق‌های مدنظر و سازوکار‌هایی که در حال انجام است، زنجیره ارزش نیز توسعه یابد. پیشنهاد من به معاون اول رئیس جمهوری و وزیر صنعت، معدن و تجارت در این باره چنین بود که باید در دولت کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت (حوزه پتروشیمی)، صمت و کشور شکل گیرد تا به‌صورت جدی وارد پارک‌های زنجیره ارزش صنایع تکمیلی پتروشیمی شویم.