اقتصاد ۲۴ - دکتر فرید نجفی معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در ابتدا ضمن تشکر از دانشگاه علوم پزشکی کرمان که میزبان نشست نخست بودند از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم که نشست دوم را برگزار کردند، قدردانی کرد و از دکتر منظم که به رغم حضور کوتاه مدت در دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت نقش موثری در حوزه فناوری داشتند، به صورت ویژه تشکر کرد.
او با اشاره به اینکه انتظار نداریم در بازه زمانی کوتاه تغییرات بزرگی رخ بدهد، گفت: مسئله توجه و نگاه ویژه‌ای است که در مدیران صنایع و در دانشگاه‌ها باید ایجاد شود. زمان آن رسیده تا بررسی کنیم چه مشکلاتی در ارتباط میان دانشگاه، صنعت و جامعه وجود دارد و باید دید چه فرصت‌ها و راهکار‌هایی داریم.
دکتر نجفی با بیان اینکه یکی از مسائل به ماهیت دانشگاه‌های علوم پزشکی بازمی‌گردد، گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی عمدتا با رشته‌های دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، پزشکی و ... شناخته می‌شوند که خروجی اغلب فارغ‌التحصیلان آن ارائه خدمات است نه محصول، بنابراین در مقوله ارتباط با صنعت جای نمی‌گیرد حتی شاید این تفکر در وزارت علوم هم وجود دارد. این در حالی است که بخش تحقیقات و فناوری در دانشگاه‌های علوم پزشکی کاملا با این مقوله مرتبط است.
به گفته وی، چه بخواهیم چه نخواهیم برای ورود دانشگاه‌ها به نسل‌های سوم و عرصه‌های جدید چاره‌ای نداریم جز اینکه نقش فناوری و ارتباط با صنعت پررنگ‌تر شود.
تحولات مثبت در دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت
دکتر نجفی با بیان اینکه خوشبختانه از زمان حضور دکتر منظم در دفتر فناوری سلامت وزارتخانه جنب و جوش محسوسی در حوزه فناوری ایجاد شده است و سعی شده تا پتانسیل‌های موجود فعال شوند. افزود: ۱۶ ماموریت به دانشگاه‌های علوم پزشکی سپرده شده که ۸ ماموریت در حال حاضر آماده است و در اختیار وزارتخانه قرار دارد. در واقع این‌ها لوایحی است که باید طی جلسات فشرده گفتگو و تبادل نظر به قانون تبدیل شود.
او گفت: بستر‌های قانونی کافی وجود ندارد و باید تمام روال‌ها و متد‌ها را استانداردسازی کنیم.
اعطای گرنت‌های تشویقی برای ارتباط صنعت با دانشگاه
او با تاکید بر اینکه وزارت بهداشت اگر نگاهش این است که اعضای هیات علمی با صنعت و جامعه ارتباط داشته باشد باید سازوکار تشویقی را هم در نظر بگیرد، خاطرنشان کرد: همانطور که یک محقق برای چاپ مقاله پاداش دریافت می‌کند باید برای دانشگاه و آن عضو هیات علمی که درآمدسازی می‌کند هم گرنت‌های تشویقی در نظر گرفت. خوشبختانه این نکته در برنامه موسسه نیماد قرار گرفته است.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: ارزشیابی دانشگاه‌های علوم پزشکی به زودی به روزرسانی می‌شود و عامل فناوری که یکی از بخش‌های مهم آن کسب درآمد دانشگاه است لحاظ شده است و به طور قطع تغییرات اساسی را در رتبه‌بندی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور شاهد خواهیم بود.
او با بیان اینکه ارتباط با صنعت در بحث ارزشیابی مورد سنجش قرار می‌گیرد، گفت: باید دانشگا‌ها توجه کنند که از این پس تنها تعداد مقالات، اعضای هیات علمی، پژوهشگران، کوهورت یا زیرساخت‌های پژوهشی آن‌ها شمرده نمی‌شود بلکه ارتباط با صنعت در بحث ارزشیابی مورد سنجش قرار می‌گیرد و دانشگاه‌هایی که درآمد‌های ناشی از ارتباط با صنعت داشتند در رتبه‌های بالایی قرار خواهند گرفت.
او افزود: در بحث مراکز تحقیقاتی همکار که یکی از کانال‌های ارتباط با دانشگاه با صنعت است، دعوت می‌کنم مدیران ارتباط با صنعت دانشگاه‌ها این برنامه را با دقت بررسی کنند.
پیوند سیستماتیک صنعت و دانشگاه عامل بالندگی
دکتر نجفی با بیان اینکه در این دوره همگرایی خوبی میان معاونت تحقیقات و فناوری و معاونت آموزشی برقرار شده است، گفت: اکنون ساختار‌ها در دانشگاه‌ها آماده است تا از مدیران مجرب در صنعت در برخی از دروس دعوت کنیم اگر بخواهیم ارتباط مستمری داشته باشیم باید احترام متقابل داشته باشیم.
او با اشاره به اینکه قرار نیست در قدم اولیه پله آخر را طی کنیم نیازمند اعتمادسازی است، گفت: ارتباط با صنعت و دانشگاه با عقد قرارداد یا پروپوزال شروع نمی‌شود؛ حضور یک عضو هیات علمی یا محقق به عنوان یک فرد تاثیرگذار در صنعت قدم اول می‌تواند باشد.
به گفته وی، یکی از نکاتی که در این نشست‌ها باید مدون شود چگونگی اجرای این درهم آمیختگی سیستماتیک صنعت و دانشگاه است؛ که نتایج آن بالندگی صنعت و دانشگاه باشد.
ارتباط موثر نیازمند زبان مشترک
خانم دکتر حق‌جوی سخنرانی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با بیان اینکه برای ارتباط میان دانشگاه صنعت به یک واسطه خوب نیاز است تا این ارتباط شکل بگیرد، گفت: باید انتظارات صنعت از دانشگاه‌ها مشخص شود و دانشگاه‌های علوم پزشکی هم ارتباط با صنعت را و به طور کلی نهاد‌های بیرونی را جزو وظایف خود بدانند.
او یکی از مهم‌ترین موارد در این ارتباط زبان مشترک دانست و گفت: زبان دانشگاه همان مقالات دانشگاهی است و باید زبان صنعت را هم بشناسیم. یکی از مشکلات موجود در راه ارتباط میان دانشگاه و صنعت مشخص نبودن نقش دانشگاه است و اینکه در سطوح بالاتر بستر مناسبی نداریم و زیرساخت‌ها ضعیف است.
دکتر حق‌جوی در ادامه به ذکر پیشنهاداتی در زمینه برقراری ارتباط مطلوب میان دانشگاه و صنعت اشاره کرد و گفت: باید درباره مسائل واقعی صحبت کنند، دربرگیرنده همه نیاز‌های دوطرف باشد، شفافیت برقرار باشد، پروژه‌ها نیمه کاره رها نشود، برقراری ارتباط پایدار و احترام متقابل از اصول اساسی است.
دکتر پرداختی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی کرمان هم در ادامه گفت: بسیار مفتخر بودیم که نشست اول این سلسله نشست‌ها در دانشگاه کرمان برگزار شد. باید توجه کرد که طبق تجربیات کشور‌های دیگر برخی شرکت‌ها و صنایع بزرگ دنیا بر طبق نیازهایشان دانشجو تربیت می‌کند یا برای مثال در کانادا دانشجویان را آموزش می‌دهند و شرایط ارتباط با صنعت را هم برایش فراهم می‌کند.
دکتر سیف مدیرکل ارتباط با صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز با اشاره به اینکه در دهه اخیر بحث دانشگاه‌های نسل سوم یا کارآفرین مطرح شده که به تجاری سازی و مسائل اقتصادی هم می‌پردازند و فقط آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها را دنبال نمی‌کنند، افزود: در این فرآیند قرار نیست در برنامه‌های جامعه مشارکت کنیم بلکه باید جهت دهی و اثربخشی هم داشته باشیم. در واقع برای جهت دهی و اثربخشی در دانشگاه‌های جامعه‌محور چند عامل موثر وجود دارد که شامل برنامه‌ریزی، حمایت مالی، نیروی انسانی باکیفیت، تجربه و انباشت دانش است.
به گفته وی، در نگاه واقع‌بینانه در این شاخص‌ها وضعیت متوسطی داریم بنابراین تنها راه‌حل هم‌افزایی و برنامه‌ریزی برای استفاده از داشته‌هایمان است.
منبع: روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت