اقتصاد ۲۴- پیش از آغاز بحران سوریه، این کشور تولیدکننده و صادرکننده کالا‌های مصرفی بود و تولید نقش مهمی در اقتصاد این کشور ایفا می‌کرد.
کل ارزش افزوده ایجاد شده در اقتصاد سوریه در سال ۲۰۱۰ بیش از ۶۰ میلیارد دلار بوده که از این میزان حدود ۱۵ میلیارد دلار آن به بخش صنعت و کشاورزی این کشور تعلق داشته است.
تولید کالا‌های مصرفی به این دلیل برای سوریه دارای اهمیت است که این کشور با تولید کالا‌های مصرفی علاوه بر تأمین نیاز خود، بخش قابل توجهی از این کالا‌ها را صادر کرده است. صادرات این کشور در سال ۲۰۱۰ نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار بوده که از این میزان بیش از ۱۲ میلیارد آن به صادرات کالا به کشور‌های اتحادیه عرب و اروپا اختصاص داشته است.
اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا از مهم‌ترین بازارهای صادراتی سوریه
براساس این گزارش، کشور‌های عربی و اروپایی از مقاصد اصلی کالا‌های صادراتی سوریه بوده‌اند. میوه، زیتون، روغن، نفت، گاز، فسفات، پارچه، صنایع غذایی، دارو و منسوجات از جمله کالا‌های صادراتی مهم سوریه هستند که پیش از آغاز بحران به بیش از ۵۰ کشور صادر شده است.
همچنین در دوران پس از بحران و با وجود تحریم‌های آمریکا نیز بیشترین صادرات سوریه به کشور‌های عربی و اروپایی بوده است. به‌طوری که از مجموع ۶۳۰ میلیون دلار صادرات سوریه در سال ۲۰۱۹ کشور‌های عربستان سعودی، ترکیه، مصر، امارات، اردن، کویت، اسپانیا و آلمان صورت گرفته است. سهم هر یک از این کشور‌ها از صادرات سوریه نیز جدول زیر آمده است:
افزایش تولید کالا‌های مصرفی در سوریه می‌تواند موجب افزایش صادرات این کالا‌ها شود. بازارهای کشور‌های عربی و اروپایی ظرفیت بسیار مناسبی برای واردات کالا‌های مصرفی سوریه دارند. میزان واردات اتحادیه اروپا و کشور‌های جهان عرب در سال ۲۰۱۹ میلادی به‌ترتیب بیش از ۲ تریلیون دلار و ۱.۱ تریلیون دلار بوده است. بر همین اساس می‌توان بازارهای اتحادیه اروپا و کشور‌های عربی را مقاصد صادراتی بسیار مناسبی برای کشور‌های مختلف از جمله سوریه دانست.
از آنجا که جنگ داخلی سوریه تولید و صادرات را در این کشور دچار مشکل کرده است، این کشور قصد دارد با مشارکت کشور‌های متحد، تولید و صادرات خود را افزایش بدهد؛ بنابراین این موضوع به معنای وجود یک فرصت اقتصادی بسیار مناسب برای ایران و سوریه است تا بتوانند با تولید و سرمایه‌گذاری‌های مشترک به تأمین نیاز داخلی سوریه و صادرات بپردازند.
امیر حسین صالحی کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه کشور سوریه علی رغم اینکه در تولید کالا‌های مصرفی و نهایی توانمند است، اما در محصولات صنایع بالادستی و میانی واردکننده است، گفت: «سرمایه‌گذاری و تولید مشترک کالا‌های مصرفی و تأمین مواد اولیه از صنایع بالادستی و میانی ایران علاوه بر افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به سوریه موجب گسترش بازارهای صادراتی ایران از طریق سوریه به کشور‌های مختلف خواهد شد. همچنین از آنجا که برخی از کشور‌های عربی به دلایل سیاسی، روابط اقتصادی مناسبی با ایران ندارند، تولید مشترک می‌تواند راه‌حلی برای صادرات محصولات ایرانی از طریق سوریه به این کشور‌ها باشد».
بیشتربخوانید: افزایش همکاری بندری و دریایی میان ایران و سوریه
صالحی اضافه کرد: «موضوعی که می‌تواند به افزایش صادرات تولیدات مشترک ایران و سوریه کمک نماید آن است که این کشور از لحاظ جغرافیایی در غرب آسیا و سواحل مدیترانه دارای موقعیت جغرافیایی مناسبی است. این موقعیت جغرافیایی مناسب می‌تواند به افزایش صادرات به کشور‌های اروپایی و آفریقایی منجر شود».
حال باید دید مسئولان دولتی چه برنامه‌ای برای استفاده از این فرصت کم نظیر برای بهبود روابط اقتصادی ایران و سوریه دارند؟