اقتصاد۲۴ - امسال با آغاز معاملات گواهی سپرده برنج در بورس‌کالا، امکان مبادله برنج برای خریداران خرد هم در این بازار فراهم شده است. این بازار به شالیکاران اجازه می‌دهد برخلاف گذشته، بدون حضور واسطه‌ها، برنج خود را، به قیمت رقابتی، با استفاده از ابزاری به نام گواهی سپرده، در بورس‌کالا بفروشند.
اطلاعات میدانی نشان می‌دهد هر سال در آخر تابستان و بعد از فصل برداشت، بسیاری از شالیکاران با چالش قیمت‌گذاری محصولشان مواجه‌اند. از یک طرف واسطه‌ها قیمت‌هایی را به کشاورزان تحمیل می‌کنند که با قیمت بازار فاصله زیادی دارد، از طرف دیگر به‌دلیل مضیقه‌های مالی، بسیاری از کشاورزان مجبورند محصول خود را، حتی قبل از فصل برداشت، به نرخ‌های بسیار پایین به واسطه‌ها بفروشند.
حالا، اما ماجرا فرق کرده است. با تغییر روش معاملاتی در بورس‌کالا حضور واسطه‌ها در بازار برنج به حداقل خواهد رسید و خود کشاورزان می‌توانند به‌طور مستقیم و بدون حضور واسطه‌ها محصولاتشان را در بورس‌کالا به نرخ‌های رقابتی بفروشند. معاملات گواهی سپرده کالایی شرایطی را فراهم می‌کند که قیمت برنج در بازار‌های مصرفی هم کاهش پیدا کند.
روش فروش برنج توسط کشاورزان
طبق اعلام بورس‌کالا؛ همه کشاورزان می‌توانند با استفاده از اوراق گواهی سپرده برنج محصولاتشان را در بورس‌کالا عرضه کنند؛ یعنی کشاورزان می‌توانند بعد از فصل برداشت، محصول خود را به انبار‌های مورد تأیید بورس‌کالا تحویل بدهند و بعد از بررسی کیفی و تامین استاندار‌های مشخص شده در بورس، قبض انبار دریافت کنند. در روز کاری بعد، قبض انباری که تحویل کشاورز شده است، مطابق مقررات معاملاتی بورس‌کالا به گواهی سپرده کالایی تبدیل می‌شود و کشاورز می‌تواند در بازار، برنج خود را بفروشد و یک روز بعد وجه آن را به‌صورت نقد دریافت کند.
علیرضا ناصرپور، معاون بورس‌کالای ایران در این‌باره گفت: نخستین انبار در استان مازندران به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید برنج پذیرش شده است. جواد فلاح، مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس‌کالا هم تأکید کرد: قیمت‌ها در بورس براساس مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند و بورس در مکانیسم کشف نرخ هیچ دخالتی ندارد.
چگونه برنج بخریم؟
طبق اعلام بورس‌کالا همه افرادی که کد سهامداری دارند می‌توانند با استفاده از این کد، برنج مورد نیازشان را از بورس‌کالا بخرند. معاملات به‌صورت کیلوگرم است و هر فرد می‌تواند حداقل یک کیلوگرم برنج بخرد. اما اگر کسی بخواهد برنج را از انبار تحویل بگیرد باید حداقل ۱۰۰کیلوگرم برنج را خریداری کرده باشد تا بتواند درخواست ترخیص کالا را اعلام و برنج خود را دریافت کند.
بیشتربخوانید:برنج بورسی گران از آب در آمد
برنجی که در بورس‌کالا معامله می‌شود برنج بعد از شالی کوبی، در کیسه‌های ۷۰ تا ۸۰کیلوگرمی، با ۱۴درصد شکستگی و قبل از سورت است. انبار بورس‌کالا قبول کرده است که اگر مشتری خواست، برنج را مطابق با استاندارد ملی شماره۱۲۷ سورت و در بسته‌بندی ۱۰کیلوگرمی به او تحویل دهد. اگر مشتری چنین درخواستی داشته باشد، ۱۶درصد به قیمت تابلو اضافه می‌شود. یا به جای ۱۰۰کیلوگرم، ۸۶کیلوگرم برنج را می‌تواند از انبار تحویل بگیرد.
پوشش یک‌سال مصرف خانوار
باتوجه به اینکه حداقل تحویل ۱۰۰کیلوگرم یعنی معادل مصرف یک خانواده ۴نفره براساس میانگین مصرف کشور در طول یک سال است، بستر معاملاتی بورس‌کالا می‌تواند محلی باشد که خانوار‌ها و مصرف کنندگان، برنج مصرفی خودشان را به‌طور مستقیم و بدون واسطه از طریق بورس‌کالا و مستقیم از کشاورز خریداری کنند.
ناصرپور در این‌باره توضیح داد: خرید و فروش در این سازوکار و براساس مکانیسم تعیین شده محدودیتی ندارد، زیرا امکان خرید‌های خرد نیز پیش‌بینی و فراهم شده است. در این سازوکار امکان نظارت بر بازار فراهم است به‌گونه‌ای که خریداران از فروشندگان واقعی محصول را خریداری کنند. ناصرپور افزود: از طرف دیگر شکاف قیمت از تولید تا مصرف به میزان زیادی در این روش قابل کاهش است به‌نحوی‌که محصول با قیمت مناسب‌تری به‌دست مصرف‌کننده برسد.