به گزارش جامعه ۲۴- ۱۲۸ هکتار از باغات شهر تهران طی ۱۰ سال نابود شد؛ این موضوعی است که از سوی شورای پنجمی‌ها بار‌ها و بار‌ها مطرح و زمینه لغو مصوبه موسوم به برج-باغ شد، مصوبه‌ای که طی آن ۳۰ درصد مساحت باغ به ساخت و ساز اختصاص داده شده و ۷۰ درصد مابقی به شهرداری تهران برای تبدیل به پارک و یا فضای سبز واگذار می‌شد.
در عمل، اما تمام باغ نابود و زیر بارگذاری سنگین می‌رفت. از آنجایی که طبق مصوبه مالکان می‌توانستند تراکم بالاتری برای ساخت بگیرند، تلاش می‌کردند برای ملک خود چه باغ بود و چه نبود، رای باغ بگیرند تا از منافع بیشتری بهره‌مند شوند. موضوعی که با لغو مصوبه موسوم به برج-باغ در شورای پنجم و جایگزینی خانه-باغ شرایط متفاوتی پیدا کرد. از آنجایی که محدودیت شدیدی برای ساخت و ساز در باغات اعمال شده بود، مالکان از طریق لابی با اعضای شورای شهر در پی گرفتن رای غیرباغ از صحن بودند؛ در این بین برخی از اعضای شورای پنجم نیز با آن‌ها همراهی می‌کردند.
برخی‌شان می‌گفتند؛ «با سختگیری نسبت به رای باغ یا غیر باغ مردم را «درخت‌زده» کردیم و اگر کسی هم بخواهد درخت بکارد جرات نمی‌کند.» این تفکر، اما به شکل غالب در میان اعضای شورای ششم نیز وجود دارد به طوری که مهدی چمران در نشست خبری پیش از انتخابات تاکید کرد که قطعا مصوبه خانه-باغ تغییر خواهد کرد.
چمران گفته بود: «ما معتقدیم که در موضوع باغات اصل مسئله این است که هیچ درختی قطع نشود نه اینکه فقط اجازه ساخت ساختمان دو طبقه در باغ را بدهند. اجرای این قانون برای هیچ سازنده‌ای به صرفه نیست و بخشی از رکود فعلی ساختمان سازی نیز ناشی از همین قانون اشتباهی بوده است که دوستان به دلیل تجربه نداشتن آن را وضع کرده اند.»
او با بیان اینکه اعضای جدید شورای شهر تهران نیز مخالف انجام ساخت و ساز بیش از حد در باغ‌ها هستند، گفت: «پیش از مصوبه دوره قبلی مدیریت شهری درباره ساختمان سازی در باغات، افراد می‌توانستند در ۶۰ درصد مساحت باغ‌ها ساختمان بسازند، ولی ما زیربنای مجاز ساختمان را به ۳۰ درصد مساحت باغ کاهش دادیم و تعیین کردیم که می‌توان به جای چهار طبقه ۸ طبقه ساختمان ساخت.»
به گفته رییس شورای ششم شهر تهران، هشت طبقه از نظر علمی، برج محسوب نمی‌شود، چون اصول معماری و شهرسازی بالای ۱۲ طبقه را برج می‌داند؛ بنابراین استفاده از لفظ برج-باغ برای لغو مصوبه ما یک نمایش تبلیغاتی بود و اتفاقا تأکید ما هم روی این است که نباید در باغ، برج ساخته شود.»
او گفت که متاسفانه با سخت‌گیری‌های اعضای شورای پنجم و مصوبه جدیدی که در این زمینه تصویب کرده‌اند، نه ساختمانی در باغات ساخته می‌شود و نه اوضاع باغ‌های تهران بهتر شده است، فقط جلوی ساخت و ساز را گرفته اند و این کار هم باعث ضرر شهر و هم باعث زیان شهرداری شده است.»
بیشتر بخوانید: تعدیل عوارض ساختمان سازی در تهران؛ اسم رمز شورای ششمی‌ها برای تراکم فروشی؟
طرح این موضوع که با سختگیری ساختمانی در باغات ساخته نشده و اوضاع باغ‌های تهران نیز بهبود پیدا نکرده، این نگرانی را ایجاد کرده که همین اندک ذخایر سبز شهر قرار است زیربار ساخت و ساز برود. موضوعی که از سوی اعضای شورای ششم رد می‌شود در عین حال خبر از تغییر قطعی مصوبه خانه-باغ می‌دهند، تغییری که احتمالا دست مالکان را برای ساخت بازتر خواهد کرد.
بررسی اعتراضات به مصوبه خانه-باغ
مهدی عباسی، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در اینباره می‌گوید: موضوعی که برای ما مهم است، حفظ باغات تهران است، هر اتفاقی که به حفظ باغات تهران کمک کند ما به آن پایبند هستیم و حمایت می‌کنیم. هرچیزی که حتی ظن و گمان این را دارد که باغات تهران آسیب ببیند، جلوی آن را خواهیم گرفت.
او ادامه می‌دهد: در نتیجه اختلاف سلیقه‌هایی که وجود دارد بار دیگر با یک نگاه منصفانه و منطقی بررسی خواهیم کرد. در واقع اعتراضات وارد به مصوبه را بررسی می‌کنیم ببینیم اعتراضات چه جنبه‌ای دارند. اگر حقوقی از آن‌ها تضییع شده، راهکار‌هایی برای اینکه در نقطه‌ای دیگر حقوقشان حفظ شود به شرط اینکه باغ‌ها باقی بمانند، وجود دارد.
رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران تاکید می‌کند: حفظ باغات و فضای سبز شهر تهران اولویت یکم شورای ششم است، اما باید ببینیم مشکلات چیست و راهکاری برایش در نظر بگیریم.
صفر و صدی نباید در موضوع باغات عمل کرد
در شورای چهارم مسوولیت کمیته حفظ و صیانت از باغات بر عهده کمیسیون شهرسازی و معماری بود، اما در دوره پنجم، این کمیته ذیل کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورا تعریف شد. این انتقال سبب بروز برخی اختلافات میان دو کمیسیون بود به نحوی که کمیسیون شهرسازی به برخی از پرونده‌ها، رای غیر باغ می‌داد در حالی که کمیته باغات در کمیسیون ماده ۷ به همان پرونده رای باغ می‌داد!
با روی کار آمدن شورای ششم و تشکیل کمیسیون‌ها، به پیشنهاد مهدی چمران، خبر بازگشت این کمیته ذیل کمیسیون شهرسازی و معماری مطرح شده است، موضوعی که مهدی بابایی، رییس کمیته محیط‌زیست می‌گوید؛ در تلاشیم که این اتفاق نیفتد و با توجه به ارتباط کاری این کمیته با کمیسیون محیط‌زیست در همین کمیسیون باقی بماند. اینکه کمیته زیر مجموعه کمیسیون محیط زیست آمده، اقدام درستی بوده است.
او همچنین درباره تغییرات احتمالی مصوبه خانه-باغ می‌گوید: در حوزه ساخت و ساز در باغات، کمیسیون شهرسازی و معماری باید موضوعات را بررسی کرده و در قالب طرح به صحن بیاورد. ما فقط به استعلاماتی که درباره باغ بودن یا نبودن و تعداد درختان می‌شود، پاسخ می‌دهیم. درباره تعداد طبقات کمیسیون شهرسازی باید نظر بدهد.
بابایی با بیان اینکه حفظ و صیانت از باغات اولویت کمیسیون شهرسازی و معماری و سلامت و محیط‌زیست است، می‌گوید: ما تجربه شورای چهارم را داشتیم که چون سختگیرانه عمل نکردند باغات تهران ضربه بزرگی دیده و نابود شدند، در دوره پنجم نیز به قدری سختگیری شد که عده‌ای باغ را نابود می‌کردند تا ملکشان باغ شناخته نشود و از مزیت باغ نبودن استفاده کنند. در واقع به قدری درخت را مقدس کردند که کسی به درختان نزدیک نشود. هر دو جنبه ضربه‌هایی را به باغات زده است.
رییس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران می‌گوید باید هر دو کمیسیون به یک گفتمان مشترک رسیده و در قوانین و مقررات حفظ باغات بازنگری داشته باشیم.