اقتصاد ۲۴- شما در هر شغلي كه فعاليت مي‌كنيد و مشمول بيمه تامين اجتماعي مي‌شويد، موظف هستید که بخشي از درآمد خود را به عنوان ماليات در نظر بگيريد. اكثر كاركنان، شامل اين ماليات هستند و بايد آن را به سازمان خزانه‌داري و ماموران مالياتی كشور پرداخت كنند. در غير اين صورت افراد بر اساس شرايط و نوع ماليات، مشمول پرداخت جريمه خواهند شد. احتمالا اين سوال در ذهن شما هم نقش بسته كه مالیات حقوق به چه نحوی محاسبه می‌شود و نرخ مالیات بر حقوق چقدر است که هر ماهه از حقوق شما کسر می‌شود؟
اگر قصد دارید تا اطلاعات کاملی درباره مالیات بر حقوق کسب کنید و از نحوه محاسبه آن اطلاع یابید، تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
مالیات حقوق و دستمزد چیست؟
مالیات بر حقوق به نوعی یک مالیات مستقیم محسوب می‌شود که از حقوق تمامی کارکنان مشمول بیمه به صورت ماهیانه کسر شده و به حساب خزانه‌داری کشور واریز می‌شود. مالیات حقوق یک مالیات اجباری و به بیان بهتر مالیاتی تکلیفی است که افراد مجبور به پذیرش آن هستند. درصورتی که کارکنان در شغل و مسئولیتی فعالیت کنند که مشمول بیمه باشد، باید مالیات حقوق خود را مرتب بپردازند.
البته مالیات بر حقوق توسط خود کارکنان پرداخت نمی‌شود، بلکه توسط کارفرما از حقوق آنها کسر و به حساب دولت انتقال می‌یابد.
بنابراین، مالیات حقوق و نحوه محاسبه آن برای کارکنان و کارفرمایان اهمیت زیادی دارد و برای تعیین مقدار و نحوه پرداخت آن قوانین مختلفی در نظر گرفته شده است.
نحوه محاسبه مالیات بر حقوق و دستمزد
هر ساله پایه و نرخ مالیات بر حقوق، بر اساس میزان مشخصی از درآمد تنظیم می‌شود. به نحوی که افرادی که حقوق آنها کمتر از مبلغ مشخص‌شده باشد، از پرداخت مالیات بر حقوق معاف هستند. این مبلغ در سال جدید 4 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. به این معنی که تنها از حقوق افراد با درآمد بالای 4 میلیون در ماه و 48 میلیون در سال باید مالیات قانونی کسر شود.
اما محاسبه مالیات بر حقوق با افزایش درآمد افراد رابطه مستقیم دارد و هرچقدر میزان درآمد افراد بیشتر باشد، نرخ مالیات بر حقوق آنها هم بیشتر می‌شود. به عنوان مثال، دسته اول افرادی هستند که میزان درآمد آنها تا حدود 5/1 برابر مقدار پایه (یعنی حدود 120 میلیون در سال) باشد و نرخ مالیات بر حقوق آنها 10 درصد در نظر گرفته می‌شود. به همین ترتیب افراد با درآمد بین یک‌ونیم تا دو برابر مبلغ پایه، 15 درصد نرخ مالیات بر حقوق دارند. دسته سوم اشخاصی هستند که بین 2 الی 5/2 برابر مبلغ پایه حقوق می‌گیرند که باید 20 درصد حقوقشان را مالیات بدهند و افراد با حقوق بیشتر از 3 برابر باید 25 درصد نرخ مالیات بر حقوق به آنها تعلق گیرد.
چه کسانی مشمول پرداخت مالیات بر حقوق هستند؟
در بخش قبلی اشاره کردیم که تنها به میزان درآمد مشخصی که بالاتر از 4 میلیون تومان در سال 1400 باشد، مالیات بر حقوق تعلق می‌گیرد. حال این سوال مطرح می‌شود که در قانون کشور، برای چه درآمدهایی نرخ مالیات بر حقوق تعیین شده است؟ در ادامه به این موارد اشاره می‌کنیم:
- حقوق و درآمد اصلی کارکنان
- حقوق اضافی کارکنان
- حقوق سرایداری
- حقوق خزانه
- حق سرپرستی
- حق باجه
- حق فوق‌العاده محیط کار
- حق نمایندگی
- حق ایاب و ذهاب
- حق خواربار
- حق تولید محصولات مختلف
- حق بیمه و نمایندگی
چه کسانی معاف از مالیات حقوق هستند؟
طبق ماده 91 از قانون مالیات در قانون اساسی کشور، افرادی که حقوق آنها شامل یکی از موارد زیر باشد، از پرداخت مالیات بر حقوق معاف بوده و نیازی نیست مالیات خود را مرتب پرداخت نمایند.
- رئیس و دیگر اعضای شاغل در کنسولگری کشورهای خارجی و تمامی مامورین سیاسی در ایران
- کارمندان سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری ایران در خارج از کشور
- هرگونه حق مسکن برای کارگران و غیره
- هزینه درمان برای کارگران که توسط کارفرمایان پرداخت می‌شود.
- حق عیدی، پاداش و حقوق اضافی برای کارکنان که توسط خودِ کارفرما پرداخت شده و دولت در پرداخت آن نقشی ندارد.
- حقوق تمامی پرسنل و کارکنان در مجموعه‌های نیروهای مسلح و ارتش
- حق هزینه سفر فوری و کاری برای کارکنان سازمان‌های مختلف
- حقوق کارشناسان خارجی که بعد از توافق وارد ایران شده‌اند.
جدول مالیات حقوق و دستمزد
همان طور که پیش از این نیز اشاره کردیم، برای افراد با میزان حقوق متفاوت، محاسبه مالیات بر حقوق هم به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود. با توجه به اینکه مبلغ پایه تعیین‌شده برای پرداخت مالیات هر ساله افزایش می‌یابد، اداره امور مالیاتی هم بر طبق مواد مختلف قانونی، اقدام به به‌روزرسانی جدول مالیات حقوق و دستمزد کارکنان مختلف می‌کند. در این جدول اطلاعات جامعی درباره نرخ مالیات بر حقوق تمامی اقشار جامعه ثبت شده است. شما می‌توانید با کلیک بر روی جدول مالیات حقوق و دستمزد در سال 1400 به این جدول که حاوی اطلاعات مهمی است، دسترسی داشته و از نحوه تعیین نرخ مالیات بر حقوق دستمزد خودتان در سال جاری آگاه شوید.
زمان و مراحل ارسال لیست مالیات بر حقوق
در ماده 86 قانون مالیات مستقیم کشور به صراحت ذکر شده که افراد مشمول مالیات بر حقوق هر ساله باید در بازه زمانی مشخصی که عموما 30 روزه در نظر گرفته می‌شود، نسبت به ارسال مشخصات خود شامل نام و نام خانوادگی به همراه میزان حقوق و غیره به اداره امور مالیاتی اقدام کنند.
این اقدام به منظور جلوگیری از مراجعه حضوری و راحت‌تر شدن پیگیری روند ثبت اطلاعات کارکنان تدوین شده است تا فعالیت‌های لازم به شکل مناسب و صحیح انجام شود.
به منظور ارسال لیست مالیات بر حقوق به صورت الکترونیکی، ابتدا باید به سایت سازمان امور مالیاتی وارد شوید و بعد از دریافت کد اقتصادی نسبت به تکمیل اطلاعات بر اساس راهنمایی‌های انجام‌شده در سایت اقدام کنید.
جرایم عدم پرداخت مالیات بر حقوق
به این نکته توجه کنید که در اکثر موارد، دیرکرد یا عدم پرداخت مالیات حقوق توسط کارکنان مشاغل مختلف در موعد مقرر، افراد را مشمول جرایم چندین برابری خواهد کرد. به هر حال پرداخت مالیات، قانونی است که در تمامی کشورها اجرا می‌شود و پرداخت نکردن آن افراد حقیقی و حقوقی را دچار مشکل خواهد کرد. بهتر است بدانید، جریمه‌های درنظرگرفته شده برای دیرکرد یا نپرداختن مالیات، تنها در شرایط بسیار نادر بخشودنی هستند. به‌علاوه، هرگونه اهمال‌کاری در پرداخت جریمه مالیات بر حقوق، به جریمه و بدهکاری شما می‌افزاید!
با در نظر گرفتن تمامی موارد گفته شده، به این نتیجه می‌رسیم که توجه به موعد پرداخت مالیات بر حقوق اهمیت خیلی زیادی دارد. بهتر است فعالیت‌هایی مانند محاسبه نرخ مالیات بر حقوق و ارسال لیست مالیات حقوق را به حساب‌رسان و مشاوران مالی و متخصص مجموعه‌های معتبر بسپارید تا مشکلی در این زمینه برایتان به وجود نیاید.