اقتصاد ۲۴ - در تازه‌ترین اقدامات قائم‌مقام وزیر صنعت دستورالعمل ساماندهی آگهی‌های اینترنتی بازار خودرو را ابلاغ کرده است. با رضا الفت‌نسب، عضو هیأت مدیره و سخنگوی اتحادیه کسب‌وکار‌های اینترنتی گفتگو کرده‌ایم.
آیا دستورالعمل ساماندهی آگهی‌های الکترونیک خودرو به اتحادیه کسب‌وکار‌ها ابلاغ شده است؟
این دستورالعمل را قائم‌مقام وزیر صمت در امور بازرگانی داخلی ابلاغ کرده که نسخه‌ای از آن به اتحادیه کسب‌وکار‌های اینترنتی ارسال شده، اما هنوز آیین‌نامه اجرایی این دستورالعمل به اتحادیه ابلاغ نشده است. محور اصلی این دستورالعمل مربوط به مباحث احراز هویت و اصالت خودرو است که خواسته تازه‌ای نیست، چون قبلا نیز این اتحادیه خواستار ارائه دسترسی‌هایی برای احراز هویت معامله‌گران و اصالت خودرو شده بود. حالا باید منتظر ماند و دید که آیا دولت اجازه چنین دسترسی‌هایی را برای احراز هویت و اصالت خودرو‌های آگهی شده در فضای مجازی خواهد داد یا خیر.
آیین‌نامه چه زمانی ابلاغ می‌شود؟
احتمالا تا هفته آینده آیین‌نامه اجرایی این دستورالعمل ابلاغ خواهد شد.
به‌طور مشخص اتحادیه کسب‌وکار‌های اینترنتی نیازمند چه دسترسی‌های خاصی است؟
مهم‌ترین دسترسی مورد نیاز؛ بررسی اصالت خودرو از طریق کد وین است تا مشخص شود خودرویی که آگهی شده وجود خارجی دارد یا خیر؟ اگر این دسترسی به اتحادیه داده شود امکان بررسی اصالت خودرو آگهی شده فراهم می‌شود. فعلا این مجوز در اختیار پلیس راهنمایی و شرکت‌های بیمه است. امیدواریم با ابلاغ نامه قائم‌مقام وزیر صمت امکان چنین دسترسی‌هایی برای اتحادیه کسب‌وکار‌های اینترنتی فراهم شود.
این دستورالعمل تا چه حد به رفع اتهامات وارد شده به کسب‌وکار‌های مجازی در گرانی خودرو کمک خواهد کرد؟
متأسفانه هنوز هم این نگرانی وجود دارد که همانند گذشته، چنین تصور شود که پلتفرمهای مجازی عامل گرانی خودرو هستند. این تصور اشتباه است سال‌ها تلاش کرده‌ایم که نشان دهیم بین آگهی‌های مجازی خودرو و گرانی آن در بازارآزاد ارتباط خاصی وجود ندارد. آمار‌ها و نمودار‌های تهیه شده از روند قیمت و بازار خودرو نیز صحت چنین ادعایی را ثابت می‌کند. منشأ نوسان قیمت خودرو در بازار جای دیگری است. اما از اینکه با اجرای چنین دستورالعملی امکان استفاده از ابزار‌های مطمئن برای رصد و پایش آگهی‌های فروش اینترنتی خودرو فراهم خواهد شد، استقبال می‌کنیم.
اگرچه اکنون نیز برخی پلتفرمهای مجازی فروش خودرو به‌صورت دستی، نسبت به رصد و احراز هویت خودرو‌های عرضه شده در آگهی‌های فروش اقدام می‌کنند. ابلاغ دستورالعمل و آیین‌نامه ساماندهی آگهی‌های الکترونیکی خودرو کار خوبی است، اما اگر مسئولان و مردم تصور می‌کنند که با ابلاغ و اجرای آن قیمت خودرو کاهش خواهد یافت، چنین تصوری غلط است، اما اتحادیه کسب‌وکار‌های اینترنتی از آمادگی کافی برای اعمال شفافیت بیشتر در مورد درج آگهی‌های اینترنتی خرید و فروش خودرو برخوردار است.
منظور از احراز هویت آگهی‌دهندگان در این دستورالعمل چیست؟ آیا این امر در مورد اشخاص حقیقی متقاضی فروش اینترنتی خودرو نیز مصداق دارد؟
منظور این است که افراد یا شرکت‌های دارای پروانه کسب یا مجوز خرید و فروش خودرو که متقاضی درج آگهی فروش اینترنتی خودرو هستند، احراز هویت شوند. منظور از این بند آن است که هویت افرادی که مثلا آگهی فروش ۵۰ یا ۱۰۰ خودرو را منتشر می‌کنند، مشخص شود تا به این وسیله بتوانیم دلالان بازار خودرو را که فاقد هویت و مجوز لازم برای این حجم معامله هستند، شناسایی کنیم.
آیا به این ترتیب موانعی بر سر راه معاملات اینترنتی خودرو ایجاد خواهد شد؟
برای خرید و فروش خودرو در فضای مجازی منعی به‌وجود نخواهد آمد. معتقدم این مصوبه به‌دنبال برخورد با برخی اقدامات سازمان‌یافته و مافیایی در بازار خودرو است. با بررسی و مذاکراتی که با مسئولان داشته‌ایم، آن‌ها اعلام کرده‌اند که هدفشان ایجاد محدودیت برای افراد حقیقی یا شرکت‌های حقوقی دارای مجوز برای درج آگهی فروش اینترنتی خودرو نیست.
آیا طبق این مصوبه برای قیمت فروش خودرو در آگهی‌های اینترنتی سقف تعیین می‌شود؟
خیر، در زمینه درج قیمت فروش در آگهی‌های اینترنتی خودرو، هیچ محدودیتی درنظر گرفته نشده است، بلکه بحث آن است که فقط افراد یا شرکت‌هایی قادر به درج اینگونه آگهی‌ها باشند که فروشنده یا خریدار واقعی خودرو هستند یا اینکه معامله‌گری خودرو، پیشه آن‌ها محسوب می‌شود تا از فعالیت افراد فاقد هویت که بازار را دچار مشکل می‌کنند جلوگیری شود.
آیا امکان فنی این کار وجود دارد؟
البته در اجرای این دستورالعمل مباحث فنی نیز مطرح است که باید با حضور مسئولان بررسی و چکش‌کاری شود، اما در مجموع احراز هویت فروشندگان و خودرو‌های عرضه شده در آگهی‌های فروش فضای مجازی، کار خوبی است. قبلا نیز استفاده از سامانه امتا برای انجام این کار درنظر گرفته شد که مطلوب نبود، اما در مجموع ضوابط درج شده در این دستورالعمل باید به‌گونه‌ای باشد که محدودیتی برای کسب‌وکار‌های مجازی فروش خودرو ایجاد نشود.
بیشتربخوانید: وصل کردن واردات به صادرات انحصار را تشدید می‌کند
در مورد قیمت اکنون نیز پلتفرمهای مجازی فروش خودرو، تعیین قیمت واقعی خودرو‌های آگهی شده را برای از دست ندادن مشتریان خود رعایت، از درج قیمت‌های غیرواقعی در آگهی‌های فروش خودداری کرده و به جای آن عبارت تعیین توافقی قیمت را درج می‌کنند و پلتفرم‌ها نیز برای بهبود شرایط کسب‌وکارشان نیز چنین نکاتی را رعایت می‌کنند.
منظو از اختصاص نشان مجزای BADGE برای اطلاع‌رسانی به کاربران و ایجاد امکان مرتب‌سازی و فیلتر کردن آگهی‌ها چیست؟
این امر به‌معنای اعطای نشان به خریداران و فروشندگان خودرو دارای پروانه کسب است که هویت آن‌ها احراز شده و در واقع با این نشان هویت انتشار‌دهندگان آگهی‌های اینترنتی خودرو برای مشتریان تأیید می‌شود. اما در دستورالعمل مذکور زیاد به این موضوع ورود نشده و شرکت‌ها بنابر متقضیات خاص و شرایط و ضوابط هویتی صاحبان آگهی نسبت به ارائه این نشان اقدام می‌کنند.
آیا دراین دستورالعمل ضوابط نظارت درج آگهی فروش اینترنتی خودرو تغییر کرده است؟
اتحادیه چارچوب ضوابط نظارت بر درج آگهی‌های خرید و فروش خودرو را در سال گذشته تعیین و ابلاغ کرده، طبق آیین‌نامه جدید هم مقرر شده اینگونه ضوابط بازنگری و به پلتفرمهای فعال در فضای مجازی به‌صورت رسمی ابلاغ شود. بسیاری از این ضوابط در مصوبه قبلی اتحادیه بود که اکنون بازنگری و به‌روزرسانی شده و مجددا در قالب آیین‌نامه جدید فعالیت این کسب‌وکار‌ها تحت عنوان «ضوابط خاص نیازمندی‌های آنلاین» از مسیر دولت ارائه می‌شود و به این پلتفرم‌ها ابلاغ خواهد شد.
این آیین‌نامه را پارسال اتحادیه پیشنهاد و اتاق اصناف و مرکز امور اصناف و بازرگانان تأیید کردند، اما ویرایش جدید آن دوباره انجام و تا هفته آینده ابلاغ خواهد شد.
شفاف‌سازی نمایشگاه فروش خودرو
اینگونه پلتفرم‌ها زنجیره‌ای از حلقه خرید و فروش خودرو محسوب می‌شوند و فعالیت آن‌ها به‌معنای انجام صفر تا صد عرضه اینترنتی خودرو نیست. حتی اکنون عامل بسیاری ازآگهی‌های درج شده خرید و فروش خودرو در فضای مجازی اتحادیه نمایشگاه‌داران و بنگاه‌های فروش خودرو هستند همانطور که این پلتفرم‌ها در زمینه خرید و فروش مسکن و ملک نیز فعال است.
اینگونه آگهی‌ها را به‌صورت اینترنتی درج می‌کنند. در واقع این پلتفرم‌ها به کمک فعالان عرصه خرید و فروش خودرو و املاک آمده‌اند، همانطور که بررسی آگهی‌های اینترنتی درج شده خرید و فروش ملک در بعضی سایت‌ها در طول سال ۹۹ نشان می‌دهد برخی مشاوران املاک سالانه بیش از هزار آگهی خرید و فروش را در پلتفرمهای اینترنتی درج می‌کنند. بعید است که با توسعه فعالیت این پلتفرم‌ها، نمایشگاه‌های خرید و فروش خودرو حذف شوند، اما فعالیت سایت‌ها موجب شده، شفافیت کار نمایشگاه نیز بیشتر شود.