اقتصاد ۲۴- مجتبی توانگر در توضیح میزان عملکرد بودجه ۱۴۰۰ در ۶ ماه نخست سال بر اساس گزارش دیوان محاسبات به بخش مربوط به تسهیلات ازدواج اشاره و اظهار کرد: طبق قانون بودجه، باید بانک مرکزی به تمام زوج‌هایی که تاریخ عقد آن‌ها بعد از اول فروردین سال ۱۳۹۷ بوده، تسهیلات ازدواج پرداخت می‌کرد. اما بر اساس گزارش دیوان محاسبات بانک مرکزی مبلغ ۸۰ هزار میلیارد تومان را به عنوان سهمیه بانک‌های عامل جهت پرداخت تسهیلات به شبکه بانکی کشور ابلاغ کرده، اما بانک‌های عامل تنها ۲۹ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان پرداخت کرده‌اند.
وی افزود: همچنین بانک مرکزی مکلف شد به زوج‌های زیر ۲۵ سال و زوجه‌های کمتر از ۲۳ سال تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات قرض الحسنه اختصاص دهد. عملکرد نشان می‌دهد که بانک مرکزی مبلغ ۹ هزار و ۷۴۱ میلیارد تومان به این زوج‌های جوان پرداخت کرده است.
عمده تسهیلات مربوط به اشتغال پرداخت نشده است
این عضو شورای اقتصاد با بیان اینکه بخشی از بند‌های بودجه مربوط به موضوع اشتغال فاقد عملکرد بوده است، توضیح داد: طبق قانون باید دو هزار میلیارد تومان برای اشتغال سربازانی که خدمت سربازی شان را به پایان رسانده اند، اختصاص داده می‌شد که این بند اجرا نشده است. علاوه بر این بانک مرکزی مکلف به پرداخت تسهیلات تا سقف ۳۰۰ میلیارد تومان برای توسعه اشتغال زندانیان حین حبس و بعد آزادی شد که در این باره هم فاقد عملکرد بوده است. همچنین باید تا سقف ۶۸۰ میلیارد تومان جهت تغییر کاربری شناور‌های ماهیگیری با تور کیسه‌ای پرداخت می‌شد که اعتباری اختصاص داده نشده است.
توانگر ادامه داد: یکی دیگر از تکالیف بودجه، پرداخت هزار میلیارد تومان برای ایجاد اشتغال و توسعه فناوری، همچنین اختصاص دو هزار میلیارد تومان برای ایجاد اشتغال با معرفی بنیاد مستضعفان و پرداخت مبلغ ۵ هزار میلیارد تومان به بسیج سازندگی و سپاه جهت اشتغال در مناطق کمتر برخوردار بوده که در هر سه مورد قانون اجرا نشده و فاقد عملکرد است.
وی اضافه کرد: بانک مرکزی باید برای حمایت از اشتغال مولد از طریق بانک‌های عامل تا سقف ۱۰ هزار میلیارد تومان به کمیته امداد و ۳ هزار میلیارد تومان به سازمان بهزیستی پرداخت می‌کرد، اما عملکرد، حکایت از آن دارد که ۳۳۲ میلیارد تومان به متقاضیان با معرفی دستگاه‌های ذی ربط پرداخت شده است. در موضوع حکم بودجه پرداخت هزار میلیارد تومان برای اشتغال ایثارگران به صورت تسهیلات قرض الحسنه نیز تنها مبلغ ۲۴ میلیارد تومان از این محل پرداخت شده است.
توانگر خاطرنشان کرد: مجلس به شرکت‌های تابعه وزارت نفت مجوز داد مبلغ ۸۰۰ میلیارد تومان از محل منابع داخلی خود برای کمک به سرمایه‌گذاری خطرپذیر و حمایت از ساخت داخل و طرح‌های توسعه‌ای اشتغال‌آفرین تولید بار اول اختصاص دهد که این قانون اجرا نشده و بودجه فاقد عملکرد است. بانک مرکزی در اجرای تکلیف قانونی‌اش جهت تامین اعتبار برای اتمام طرح‌های عمرانی با هشتاد درصد پیشرفت در سقف ۲۰۰ میلیارد تومان عملکردی نداشته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این مجلس به بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی مجوز داد تا از محل منابع خود تا سقف ۴۰ درصد از سرمایه پایه خود در طرح‌های بزرگ زیربنایی، صنعتی و تولیدی در قالب تامین اعتبار مالی و ایجاد شرکت و صندوق مشارکت کنند که در این مورد هم فاقد عملکرد بوده است. همچنین به شرکت‌های دولتی و نهاد‌های عمومی غیردولتی اجازه داده شد تا یک درصد از سود ویژه خود را برای رفع محرومیت با اولویت استان‌های محروم و مناطق محروم استان‌هایی که واحد‌ها در آن استقرار دارد، سرمایه‌گذاری کنند؛ در اجرای این بند تنها دو شرکت دولتی جمعا به مبلغ ۵۳۲ میلیارد تومان در قالب سرمایه‌گذاری و مبلغ ۱.۷ میلیارد تومان در قالب هزینه اقدام کرده‌اند.
تسهیلات اشتغال به محرومیت پرداخت نشده است
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین گفت: طبق قانون باید ۳۲ هزار میلیارد تومان از محل ردیف ۲۸ مصارف جدول تبصره ۱۴ و مبلغ ۱۰۶ میلیارد تومان مانده ردیف ۳۱۰۶۰۲ موضوع بند (و) تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور اختصاص پیدا می‌کرد، اما علی‌رغم اختصاص ۷ هزار میلیارد تومان و پرداخت ۶ هزار و ۵۳ میلیارد تومان در وجه دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط، هیچ‌گونه تسهیلاتی از این محل پرداخت نشده است.
وی ادامه داد: طبق حکم قانونی باید هزار میلیارد تومان برای پشتیبانی فنی و پایدارسازی و ضمانت اشتغال محرومین به صورت تسهیلات بانکی اختصاص پیدا می‌کرد که مبلغ ۶۶ میلیارد تومان به سازمان بهزیستی تخصیص یافت، اما به علت عدم انعقاد قرارداد دستگاه‌های اجرایی با بانک‌های عامل منتخب، هیچ گونه پرداختی صورت نگرفته است. علاوه بر این باید ۵ درصد از منابع جزء ۳ بند الف تبصره ۱۸ جهت به‌روزرسانی تجهیزات کارگاهی دانشگاه فنی و حرفه‌ای و سازمان فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌های آموزش و پرورش تخصیص پیدا می‌کرد که این بخش نیز فاقد عملکرد است.
توانگر خاطرنشان کرد: طبق جزء ۵ بند الف تبصره ۱۸، نرخ سود سپرده گذاری منابع این بند حداقل یک درصد و نرخ سود تسهیلات اعطایی متناسب با میزان مشارکت منابع بانکی و صندوق کارآفرینی امید بر اساس دستورالعمل موضوع این بند تعیین می‌شود. با وجودی که دستورالعمل این حکم تهیه و ابلاغ شده به دلیل عدم انعقاد قرارداد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بانک‌های عامل منتخب، این بند فاقد عملکرد بوده است.
وی ادامه داد: سازمان هدفمندی ملکف شده بود که صدردرصد منابع مندرج در بند ۲۸ مصارف جدول تبصره ۱۴ را پرداخت کند. منابع قابل اختصاص در این بند در ۶ ماه سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۲ هزار و ۲۷۱ میلیارد تومان بوده که مبلغ ۶ هزار و ۵۳ میلیارد تومان از این محل در وجه دستگاه‌های اجرایی مربوطه پرداخت شده منتها تا پایان شهریورماه هیچ‌گونه تسهیلاتی پرداخت نشده است.
طرح‌های دولت الکترونیک اجرا نشده است
وی اضافه کرد: علاوه بر این مجلس بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی را مکلف کرد که ۳۶۰ هزار میلیارد تومان برای احداث و نوسازی ۴۰۰ هزار واحد مسکن روستایی و شهری پرداخت کند که بانک مرکزی در ۱۹ خرداد ۱۴۰۰ سهمیه را به بانک‌های عامل ابلاغ کرد. همچنین به شرکت‌های تابعه وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده شد که تا مبلغ ۱۴۰ میلیارد تومان از محل منابع داخلی برای کمک به سرمایه‌گذاری خطرپذیر، ایجاد کارور‌های توسعه‌ای ارائه دهنده خدمات الکترونیک در کلیه بخش‌های حمایت از طرح‌های توسعه‌ای اشتغال‌آفرین به صورت وجوه اداره شده پرداخت کند که علی‌رغم تصویب آیین نامه اجرایی آن در هیات وزیران، تسهیلاتی پرداخت نشده است.
توانگر ادامه داد: یکی دیگر از احکام بودجه، دادن مجوز به وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات از طریق سازمان‌های توسعه‌ای و شرکت‌های تابعه به منظور انجام طرح‌های دولت الکترونیک است. برای این کار مقرر شد منابع تا ۵۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات این وزارت‌خانه با تایید سازمان برنامه و بودجه تامین شود. مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان از این منابع نیز برای توسعه اینترنت روستایی اختصاص پیدا کند که هیچ کدام از این موارد اجرایی نشده و فاقد عملکرد است.
همه دستگاه‌های اجرایی حساب واحدی در خزانه‌داری کل کشور افتتاح نکرده‌اند
این عضو شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ با اشاره به عملکرد بودجه در بخش انضباط مالی گفت: طبق قانون بودجه باید افتتاح حساب واحدی نزد خزانه‌داری کل کشور صورت می‌گرفت که ۲۴۵ دستگاه مستقر در استان‌ها و ۲۸۰ دستگاه مستقر در تهران مفاد حکم را رعایت کرده‌اند. همچنین باید تفاهم‌نامه با واحد مجری تا پایان تیر سال جاری مشتمل بر حجم فعالیت‌ها، خروجی و قیمت تمام شده منعقد می‌شد، اما عملکرد، حکایت از این دارد که ۲۳۱ دستگاه تفاهم نامه منعقد کرده و ۱۰۹ و ۱۰۵ و ۱۱۸ دستگاه به ترتیب اقدام به نگهداری جداگانه اعتبارات، امکان گزارش‌گیری و تفویض اختیار به مدیر نکرده‌اند.
وی با بیان اینکه «هزینه‌کرد اعتبارات هزینه‌ای در چارچوب بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد» فاقد عملکرد بوده است، گفت: دستگاه‌های اجرایی حکم «پیاده‌سازی و امکان ارتباط با سامانه جهت بهبود مستمر عملکرد، ارتقای بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها» را اجرا نکرده‌اند. بند «اصلاح و ابلاغ ذیل برنامه‌های مصوب مندرج در پیوست شماره ۴ بدون تغییر در جمع اعتبارات هزینه‌ای آن برنامه» نیز فاقد عملکرد است.
توانگر ادامه داد: اکثر دستگاه‌ها بند قانونی مربوط به اجرای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد و تخصیص و پرداخت اعتبارات هزینه‌ای بر اساس برنامه‌های اجرایی و ارسال گزارش در مقاطع سه ماهه را انجام نداده‌اند. به عبارت دقیق‌تر به جز رعایت حکم این جزء، در ۴ استان و چند دستگاه در ۳ استان تهران، یزد و کهگیلویه و بویراحمد مابقی رعایت نموده‌اند.
استخدام ۳۶۴ نیروی انسانی مغایر با قانون
این عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ گفت: مفاد حکم قانونی مربوط به شناسایی کامل درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها و بدهی‌ها بر اساس استاندارد‌ها و نظام حسابداری بخش عمومی در ۱۹ استان رعایت نشده است. پرداخت‌های دولت در ۶ ماه نخست سال بر اساس اسناد مالی الکترونیکی در وجه ذی‌نفع به صورت مستقیم از ابتدای خردادماه نبوده و بخش مربوط به تجمیع اطلاعات کلیه پرداخت‌های ذینفعان و دسترسی سازمان برنامه و بودجه، دیوان محاسبات و … فاقد عملکرد است. همچنین دو دستگاه اجرایی حکم مربوط به تخصیص اعتبار حقوق کارکنان بر اساس سامانه پاکنا را اجرا نکرده‌اند که قرار بود از خردادماه انجام شود.
توانگر افزود: مجلس تصویب کرد که اختیارات دستگاه‌های اجرایی مشخص شده در خصوص استخدام و به کارگیری نیروی انسانی در سال ۱۴۰۰ متوقف شود که ۲۷ دستگاه اجرایی مشمول این حکم آن را رعایت نکرده و ۳۶۴ مورد استخدام مغایر با حکم این بند در دستگاه‌های تحت رسیدگی جذب شده‌اند. علاوه بر این تنها ۲۴ دستگاه ملی نسبت به استقرار چرخه بهره‌وری در کلیه دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌های دولتی اقدام کرده‌اند حال اینکه باید طبق قانون تا پایان خردادماه برنامه عملیاتی برای این هدف جهت ارتقای شاخص‌های بهره‌وری انجام می‌شد.
بیشتر بخوانید: قبض مالیات پشت در خانه‌های لوکس
۷۰ درصد عوارض گمرکی واردات لوازم آرایش دریافت نشده است
وی با اشاره به بخش مالیات و عوارض در بودجه گفت: طبق قانون باید صد در صد منابع حاصل از افزایش ۱۵ درصدی عوارض گمرکی سود بازرگانی واردات لوازم آرایشی به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز شود. طبق پیش بینی‌ها باید در ۶ ماه نخست سال یک میلیارد تومان از این محل واریز می‌شد، اما تنها ۰.۳ میلیارد تومان معادل ۳۰ درصد وصول شده است.
این عضو کمیسیون اقتصادی ادامه داد: بانک مرکزی باید سامانه‌ای ایجاد می‌کرد تا اشخاص حقوقی و مالکان واحد‌های صنفی حساب فروش خود را اعلام کنند که بانک مرکزی چنین سامانه‌ای را معرفی نکرده است.
مالیات از خودرو‌ها و خانه‌های گران قیمت گرفته نشده است
توانگر گفت: باید عوارض خروج از کشور برای زائران عتبات و مرزنشینان یک بار در سال طبق سال ۱۳۹۶ گرفته شود که سازمان امور مالیاتی آن را به ادارات کل امور مالیاتی استان‌ها و بانک ملی ابلاغ کرده و این حکم اجرا شده است. همچنین گمرک معافیت‌ها و تخلفات مالیاتی و گمرکی را ثبت کرده که به صورت جمعی خرجی باشد.
وی اضافه کرد: مبلغ ۳۴۸ میلیارد تومان از خرده فروشی سیگار به عنوان حقوق ورودی سایر کالا‌ها ثبت شده است. مالیات بر خودرو‌های لوکس و گران قیمت نیز به دلیل عدم تصویب آیین‌نامه اخذ نشده و فاقد عملکرد است. این شامل مالیات بر خانه‌های گران قیمت هم می‌شود.
این عضو شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ گفت: طبق قانون باید شرکت‌های آب و فاضلاب سراسر کشور ۲۰۰ ریال از مشترکان آب شهری دریافت کنند که از مبلغ ۲۱۷ میلیارد تومان قابل وصول صرفا ۷ میلیارد تومان واصل شده است.
توانگر ادامه داد: دو هزار و ۲۱۶ میلیارد تومان از محل مالیات و عوارض ارزش افزوده دریافتی از واحد‌های تولیدی و پیمانکاران به حساب استان‌های محل استقرار واریز شده، همچنین ۸۳۱ پرونده واحد‌های تولیدی به محل استقرارشان در استان‌ها شناسایی شده و ۳۲۳ پرونده منتقل شده است.
بسیاری از پزشکان مالیات نداده‌اند
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس توضیح داد: طبق قانون باید ۱۰ درصد از حق‌الزحمه پزشکی پزشکان به عنوان علی‌الحساب کسر و پرداخت شود، طبق گزارش دیوان تعداد دو هزار و ۲۳۳ مورد در مراکز درمانی تحت رسیدگی کسر مالیاتی علی الحساب موضوع این بند، ۹۵۸ مورد نسبت به واریز به نام پزشک مربوطه و ۱۵۰۴ مورد در مهلت مقرر این کار را انجام نداده‌اند.
وی افزود: از حکم وصول ۳۰درصد مطالبات معوق مالیاتی، ۴ هزار و ۸۵۵ میلیارد تومان واصل شده است. همچنین از حکم دریافت مبلغ ۱۰ ریال به ازای هر پیامک، باید ۵۰ میلیارد تومان دریافت می‌شد که ۱۳ میلیارد تومان واصل شده است.
توانگر با اشاره به بخش بودجه شرکت‌ها و تکالیف مجامع گفت: باید صورت جلسات بودجه۱۴۰۰ تا ۳۱ اردیبهشت ماه در شرکت‌های دولتی تصویب و از سازمان برنامه و بودجه تاییدیه گرفته می‌شد، اما تنها ۱۹ شرکت صورت جلسه تهیه کرده و ۱۴ شرکت دولتی این مهلت را رعایت کرده‌اند. همچنین فقط ۴ شرکت جلسه مجمع عمومی را تشکیل داده‌اند.
وی ادامه داد: همچنین باید شرکت‌ها از هرگونه افزایش در هزینه‌های نیروی انسانی اعم از حقوق و مزایا و سایر پرداختی‌های رفاهی به کارکنان شرکت و کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری خارج از قوانین و مقررات و مصوبات قانونی هیات وزیران اجتناب می‌کردند که این حکم در یک شرکت دولتی اجرا نشده است.
وزارت نفت به تکلیف قانونی‌اش برای تامین مواد اولیه قیر عمل نکرده است
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به حوزه نفت گفت: تکلیف وزارت نفت به فروش داخلی میعانات گازی با استفاده از ال سی فاقد عملکرد بوده، همچنین وزرات نفت باید ۱۵ هزار میلیارد تومان نفت خام به صورت ماهانه جهت تامین مواد اولیه قیر اختصاص می‌داد که این کار صورت نگرفته است.
به گفته وی، دولت باید بدهی قطعی خود به اشخاص حقوق، حقوقی، تعاونی و … را تا سقف ۹۰ هزار میلیارد تومان از محل تحویل نفت خام میعنات گازی تسویه می‌کرد که این حکم اجرا نشده، علاوه بر این وزارت نفت به تکلیف خود برای فراهم کردن زیرساخت‌های لازم جهت عرضه و انجام معامله حداکثر ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی در بورس انرژی عمل نکرده است.
۵۵۸ دستگاه اموال خود را ثبت نکرده اند
توانگر با اشاره به بخش واگذاری سهام و اموال گفت: برای واگذاری بنگاه‌های دولتی مشمول گروه ۱ و ۲ به دولت مجوز داده شد، اما با وجود عرضه سهام ۸ شرکت آن‌ها واگذار نشده‌اند. همچنین دولت به تکالیفش برای تامین مالی از طریق فروش سهام و دارایی‌های مالی عمل نکرده است.
وی با بیان اینکه حکم انتشار اوراق مالی اسلامی تا سقف ۲ هزار میلیارد تومان جهت مولدسازی دارایی‌ها انجام نشده است، گفت: باید اموال و دارایی‌های مازاد تا سقف ۱۷ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان به فروش می‌رفت، اما تنها ۷۵ میلیارد تومان فروش رفته است.
توانگر در پایان گفت که علی‌رغم حکم قانونی برای ثبت اموال و دارایی غیرمنقول در سامانه سادا، طبق گزارش دیوان محاسبات، ۵۵۸ دستگاه اموال خود را در این سامانه ثبت نکرده است.