اقتصاد ۲۴- پس از گرانی‌های متعدد در بازار خوراکی‌ها که در یک سال اخیر از مصرف بسیاری از کالا‌ها از جمله انواع گوشت، تخم‌مرغ و حتی برنج کاسته بود، خبر‌هایی مبنی بر کاهش تقاضای مردم برای خرید میوه حتی در شرایط کاهش قیمت آن‌ها منتشر شده که نشان‌دهنده عمق تضعیف قدرت خرید خانوارهاست.
در این راستا مصطفی دارایی‌نژاد، رییس اتحادیه بارفروشان گفت: «میزان عرضه صیفی‌جات در میادین افزایش یافته، اما از سوی دیگر تقاضا نیز کاهش یافته است. کاهش قدرت خرید مردم، ۵۰ درصد مصرف میوه را در کشور کاهش داده است.» او در این خصوص ادامه داد: «کاهش قیمت ۱۰ تا ۱۵ درصدی در برخی صیفی‌جات و سبزی‌ها در میدان ایجاد شده؛ هویج، کاهو، کاهوپیچ، شلغم، گل‌کلم و... در روز‌های اخیر افت قیمت را تجربه کردند. اما پرتقال، کیوی، انار، سیب، نارنگی در میدان مانده است.»
دارایی‌نژاد با اشاره به ثبات قیمت میوه‌های شب یلدا گفت: «میزان مصرف انار و هندوانه در ماه‌های آذر و دی افزایش پیدا می‌کند از این‌رو میدانی‌ها از چند روز گذشته این دو قلم را دپو کردند تا در عرضه آن‌ها در شب یلدا به مشکلی برنخوریم و قیمت‌ها در روز‌های پایانی آذر روند افزایشی به خود نگیرند.» به گفته دارایی‌نژاد، میدان‌داران اجازه نمی‌دهند که قیمت میوه‌های شب یلدا افزایش ۵ تا ۱۰ هزار تومانی را تجربه کنند اگر افزایش قیمتی در این اقلام ایجاد شود در حد هزار تومان خواهد بود.
بنا به اظهارات این فعال اقتصادی، بالای ۲۲ هزار تن میوه و سبزی‌جات در یک شبانه‌روز وارد میدان تهران می‌شود این رقم می‌تواند نیاز تمام کشور را تامین کند. صحبت‌های دارابی‌نژاد در خصوص کاهش قیمت برخی صیفی‌جات در حالی است که ابتدای مهر سال جاری از افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، کارگری، کود، برق و آب و... نسبت به پارسال خبر داده و گفته بود که چندین برابر شده است.
بیشتر بخوانید: کاهش ۵۰ درصدی مصرف میوه در کشور
به نظر می‌رسد اغلب مصرف‌کنندگان میوه را یک کالای ضروری محسوب نمی‌کنند که همین امر می‌تواند در آینده موجبات آسیب‌های جسمانی زیادی برای دهک‌های آسیب‌پذیر جامعه باشد. براساس آخرین گزارش مرکز آمار، با وجود کاهش تورم در دو ماه مهر و آبان، اما تضعیف قدرت خرید افراد طی سال‌های اخیر در کنار وضعیت بازار کار پس از شیوع کرونا، باعث شده که حتی کاهش تورم نیز حس نشود، چراکه تورم علاوه بر اینکه قدرت خرید افراد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، زمان بازگشت به قدرت خرید پیشین را نیز طولانی‌تر می‌کند.
همین امر می‌تواند بر کوچک‌تر شدن سفره خانوار‌ها نیز تاثیر بگذارد. این وضعیت برای برخی استان‌ها به مراتب بدتر است چرا که با استناد به داده‌های مرکز آمار ضریب اهمیت مواد خوراکی و آشامیدنی در استان‌های با تورم بالا، بیشتر از سایر استان‌هاست؛ به عنوان مثال ضریب اهمیت این گروه از کالا‌ها در استان‌های ایلام، زنجان، کهگیلویه‌و‌بویراحمد و چهارمحال‌وبختیاری به ترتیب ۳۵.۲، ۳۳، ۳۶ و ۳۷ بوده است.
به بیان دیگر اگر قیمت هر کالایی که در سبد خوراکی‌ها قرار می‌گیرند افزایش یابد، دو راه پیش روی افراد است، یا هزینه بیشتری برای مقدار مشخصی از آن کالا صرف کنند یا میزان مصرف‌شان را کاهش دهند که در اغلب موارد راهکار دوم از سوی افراد اتخاذ می‌شود. باید به این نکته نیز اشاره کرد که سیاست کم‌کردن فشار تورم خوراکی‌ها، با نرخ‌گذاری و توزیع دولتی به نتیجه مطلوب نرسیده است.
دولت در نظر داشت که قیمت برخی خوراکی‌ها تثبیت کند. از این رو اعلام روزانه چند قلم از کالا‌های اساسی را در دستور کار خود قرار داد. البته که به نظر نمی‌رسد این سیاست در میان‌مدت موجبات کاهش قیمت اقلام خوراکی و به ویژه آن‌هایی راکه نقش مهمی در سبد مصرفی افراد ضعیف‌تر دارند، ایفا کند.