اقتصاد24 - بازار متشکل ارزی آنطور که عبدالناصر همتی وعده آن را داده، قرار است در ابتدای امسال اجرایی شود؛ بازاری که هدف اصلی آن ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا در حوزه ارز عنوان شده است.
دوم بهمن ماه ۹۷ بود که همتی در قامت رئیس کل بانک مرکزی از راهاندازی این بازار خبر داد. او در صحبت‌هایش عنوان کرده بود: «در حالی که نرخ‌ها در سامانه سنا ثبت می‌شود؛ باز هم بازار متشکل ارزی نداریم؛ اقدامات لازم را انجام دادیم و فکر می‌کنم تا یکی دو هفته آینده این بازار را عملیاتی کنیم.» همتی عنوان کرده بود: «بازار متشکل ارزی برای اسکناس است که به صورت نقد و الکترونیکی، برای خریدهای عمده و خرد فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.»
چه کسانی ارز را وارد این بازار کنند؟
با این حال وعده راهاندازی بازار متشکل ارزی به تعویق افتاد تا در نهایت فروردین ماه زمان نهایی راهاندازی این بازار شود.
اما سوالی که در این میان مطرح می‌شود، چگونگی فعالیت این بازار است. حیدر مستخدمین حسینی کارشناس حوزه بانک و ارز در این رابطه اما و اگرهای راهاندازی چنین بازاری را بیان می‌کند. او در گفت‌وگو با اقتصاد24 عنوان می‌کند: «مدت‌هاست که مساله بورس ارز مطرح می‌شود. بورس ارزی که ما با محتوای آن سروکار داریم به این معناست که دولت درآمد حاصل از نفت را به فعالیت‌های زیربنایی و مواردی از جمله آموزش‌های کلان و یا توسعه جاده اختصاص دهد.»
به گفته وی، در این میان درآمد ارزی دیگری که شکل می‌گیرد توسط صادرکنندگان صنعتی و تمام کسانی است که ارزی را در اختیار داشته و یا خارج از کشور فعالیتی دارند. یعنی تمام کسانی که به هر اسمی می‌خواهند سود حاصل از سرمایه خود را به داخل کشور بیاورند. در این صورت گزینه‌ای به نام بورس ارز پیش روی آنهاست. در این صورت است که عرضه و تقاضا جای خود را باز می‌کند و بسیاری از مشکلاتی که به دلیل تعدد در نرخ‌های ارز ایجاد شده برچیده می‌شود.
بدون ترس ارز خود را عرضه کنید
معاون وزارت اقتصاد در دولت اصلاحات معتقد است: «این بازار به معنای وجود ارز شفاف در بازار است که عملکردی مانند بورس خواهد داشت. در این صورت هم ارزهای مازاد مدیریت شده و هم بحث نرخ‌ها اصلاح می‌شود.»
به گفته وی، دولت از این طریق به کارهای اصلی خود می‌رسد و درآمد حاصل از صادرات نفت را به امور زیربنایی اختصاص داده و برای امور جاری استفاده نمی‌کند. کسانی هم که ارزی را در اختیار دارند بدون ترس و امنیتی شدن ارز، اقدام به عرضه آن می‌کنند.
این کارشناس معتقد است که بانک مرکزی مساله بازار متشکل ارزی را به صورت شفاف روشن نکرده اما تاکید می‌کند که اگر نزدیک به اهدافی باشد که پیش از این ذکر شد، می‌تواند مفید باشد.
مستخدمین حسینی از جمله موارد لازم برای راهاندازی چنین بازاری را توجه به وارد نکردن ارز دولتی می‌داند: «دولت باید از عرضه ارز دولتی در چنین بازاری به شدت خودداری کند. دولت در چنین وضعیتی هر چقدر بیشتر مبادلات ارزی را بالا ببرد می‌تواند قیمت ارز را بهتر کنترل کرده و آن را پایین آورد.»