مقدمه
بورس
بورس بازاری چهارچوب‌دار است که در آن، قیمت‌گذاری، خرید و فروش کالا، قرارداد‌های پیشرو و آینده و البته اوراق بهادار صورت می‌گیرد.
بورس نه به صورت امروزی، از اوایل قرن پانزدهم میلادی شکل گرفت و رفته رفته پس از گذشت سده‌ها در قالبی که اکنون شاهد آن هستیم درآمده است. از سوی دیگر، در اواسط دهه ۴۰ بود که بورس اوراق بهادار در تهران راه‌اندازی شد و از آن زمان تا امروز این بازار توسعه پیدا کرده است، به طوری که گفته می‌شود حدود ۵۵ میلیون کد بورسی که حکایت از دو سوم جمعیت ایران دارد، در این بازار حضور دارند.
بورس، بازاری جذاب و البته هیجانی است که در یکی، دو دهه اخیر در کشورمان طرفداران زیادی پیدا کرده است، زیرا برخی راه درآمدزایی را در ورود به این بازار دیدند.
از این‌رو شما می‌توانید با مراجعه به سایت فرادرس، به تمامی آموزش‌های بورس دسترسی پیدا کنید و از آن‌ها بهره لازم را ببرید.
کارگزاری بورس چیست و تاریخچه آن به چه زمانی برمی گردد؟
بانک، بیمه و بورس را باید سه محور اصلی اقتصاد هر کشور نامید. در ایران به دلیل قدمت بالای بانک‌ها، مردم اطلاعات به نسبت معقولی از خدمات و البته سرمایه‌گذاری در آن‌ها دارند. در ادامه و مخصوصاً در دو، سه دهه اخیر نقش بیمه‌ها هم برای مردم پررنگ شد و با رسانه‌ای شدن برخی امور کاربردی آن، افراد بیشتری در جامه جذب آن شدند. پس از جا افتادن مبحث بانک و بیمه، نوبت به بورس رسید تا مردم بیش از پیش به نقش و اهمیت آن پی ببرند. از این‌رو از اواسط دهه ۸۰ ورود مردم به بورس تا حدی متفاوت‌تر از دهه‌های گذشته بود تا اینکه در اواسط و اواخر دهه ۹۰ شاهد حضور حداکثری مردم در بازار بورس شدیم.
حال، همان طور که هر فردی برای افتتاح حساب بانکی باید به یکی از شعب بانک مدنظرش مراجعه کند، در بورس هم همین موضوع صدق می‌کند. یعنی افراد برای سرمایه‌گذاری در بورس، ملزم هستند که به یکی از کارگزاری‌هایی که در لیست سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده‌اند، مراجعه کنند.
کارگزاری‌ها را باید اشخاصی حقوقی قلمداد کرد که به واسطه خدماتی که به مشتریان (سرمایه‌گذاران) خود می‌دهند، کارمزد دریافت می‌کنند.
کارگزار‌ها برای فعالیت‌شان باید به دریافت مجوز‌هایی از سازمان بورس روی بیاورند و اگر پس از اخذ مجوز، دچار انحراف شوند و قوانین را رعایت نکنند، مجوز‌هایشان باطل می‌شود.
البته پس از شیوع ویروس کرونا، ظرفیت ثبت نام به صورت آنلاین در کارگزاری‌ها به وجود آمده است که این موضوع با استقبال مردم روبرو شد. ضمناً خالی از لطف نیست که بدانید ثبت نام در کارگزاری‌ها بدون پرداخت هزینه است.
پس از اینکه همه روال کاری طی شد و فرد به کد بورسی مشخص رسید، حال می‌تواند برای خرید و فروش سهام در بازار بورس اقدام کند.
به عبارت ساده، کارگزاران بورس، رابطی بین افراد دارای کد بورسی و سازمان بورس و اوراق بهادار و سهام موجود در بازار هستند تا مردم با استفاده از ظرفیت این کارگزاری‌ها به سادگی بتوانند معامله خود را انجام دهند. پس اگر فرد از طریق سامانه معاملات آنلاین، چه به صورت اینترنتی و چه به صورت حضوری درخواست خود را ثبت کند، این کارگزاری است که به نمایندگی فرد، معامله را به سرانجام می‌رساند.
اینکه سال‌هاست بازار سرمایه رونق پیدا کرده و گسترش آن، جذابیت را برای افراد بیشتری رقم زده، به واسطه نقش کارگزاری‌هایی است که کار را فوق العاده برای سرمایه‌گذار راحت کرده‌اند.
باید توجه داشت که کارگزاری‌ها پس از اقدام شما برای معامله، کارمزدی را از شما دریافت می‌کنند که این محل درآمد کارگزاری‌ها است. یعنی آن‌ها بابت سهولت روند معاملاتی که فراهم آوردند و باعث شدند دیگر روی به کار‌های اداری نیاوید، از شما کارمزد می‌گیرند.
بر اساس قانون، به واسطه فروش سهام، معادل نیم درصد ارزش فروش سهام به صورت اتوماتیک از حساب معامله‌گر کم و به حساب کارگزار خواهد رفت.
سال ۱۳۴۶ که بورس تهران تاسیس شد، کارگزاران بورسی هم فعالیت خود را آغاز کردند. اما در ابتدای امر ۱۳ کارگزار فعال که اکثراً بانکی بودند در بازار سرمایه ایران مشغول به کار شدند. این رقم در سال‌های بعد از آن، به مرور افزایش پیدا کرد. این کارگزاران تنها در دو روز معاملاتی طی هفته و در ساعت‌های ۱۰ الی ۱۲ در تابلوی مظنه، معاملات را ثبت می‌کردند.
در ادامه و در سال ۱۳۴۸، برای اولین بار دو کارگزار از بخش خصوصی به این مجموعه اضافه شدند و پس از مدتی، کارگزار خصوصی دیگری هم شکل گرفت.
خدمات کارگزاری ها
کارگزاری‌ها تنها واسطه‌ای برای معاملات افراد نیستند و در کنار رسالت یاد شده که البته مهمترین وظیفه آن‌هاست، خدمات دیگری را هم ارائه می‌کنند. همه ما خواهان تنوع، کیفیت و سرعت و سهولت در کار هستیم. با این توضیح، کارکرد کارگزاری‌ها بر اساس کمی و کیفی با هم متفاوت هستند. در زیر، برخی از این خدمات را به شما شرح می‌دهیم.
۱- مشاوره به سرمایه گذاران
پس از ورود به بورس، اکثر افراد، علم و دانشی مختصر از این حوزه دارند و چه بسا بسیاری از آن‌ها، هیچ اطلاع و آگاهی در این زمینه نداشته باشند. از این‌رو اگر افراد دارای کد بورسی بخواهند روی به معامله بیاورند، حتماً باید از ظرفیت کسانی بهره ببرند که چم و خم کار را می‌شناسند.
کارگزاران بورس یکی از خدماتی که به سرمایه‌گذاران زیرمجموعه خود می‌دهند، مشاوره است. هرچه افراد با آگاهی بیشتر وارد معامله شوند، خروجی‌شان بیشتر و بهتر خواهد بود و به واسطه همین موضوع، کارگزارانی موفق هستند که این مشاوره‌ها را مدوام به سرمایه‌گذاران خود ارائه دهند تا به اصطلاح، افراد هم پشت‌شان گرم باشد و هم با اطمینان بالاتری روی به معاملات بیشتر بیاورند که اگر این اتفاق رخ دهد، درآمد کارگزاری هم افزایش پیدا می‌کند. موضوع مهم در مشاوره، سرعت و کیفیت است، زیرا برای تصمیم‌گیری جهت خرید یا فروش سهام نباید تعلل بیش از اندازه داشت.
۲- ارائه اعتبار معاملاتی
برخی از کارگزاری‌ها مسیر جذابی را برای سرمایه‌گذاران خود در پیش گرفتند؛ آن‌ها به سرمایه‌گذاران بر اساس گردش معاملاتی که داشتند و البته چهارچوب‌هایی که به فراخور برای خود تعیین کردند، اعتبار معاملاتی ارائه می‌دهند.
برای افرادی که به دنبال سود‌های بیشتر هستند و با تجربه‌شان که به واسطه دریافت آموزش تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و نوسان‌گیری و... به دست آوردند و به طور کلی به تصمیمات خود ایمان دارند، موجودی بیشتر برای معامله‌گری برایشان یک فرصت طلایی است.
اعتباری که کارگزاران در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند دقیقاً مثل وام بانکی است با ذکر این موضوع، فردی که اعتبار معاملاتی گرفته می‌باید در تاریخ مشخص شده، آن را برگرداند.
از این‌رو کارگزار با نیت مشتری‌مداری، اعتبار لازم را در اختیار فرد می‌گذارد تا او به هدف خود برسد. این خدمت خاص کارگزاری، تاثیر به سزایی در افراد برای انتخاب کارگزاری‌شان دارد.
۳- تخفیف در کارمزد
در بالا اشاره شد که یکی از اصلی‌ترین محل درآمد کارگزاری‌ها، دریافت کارمزد از سرمایه‌گذاران مجموعه‌شان است. یعنی به واسطه فروش سهام، معادل نیم درصد ارزش فروش سهام طبق قانون می‌تواند از حساب سرمایه‌گذار کم می‌شود، اما برخی از کارگزاری‌ها با توجه به سیاست‌هایی که برای خود وضع کردند، در گرفتن این مبلغ، روی به تخفیفاتی آوردند. بدون شک، تخفیف همیشه برای خریداران جذاب است، پس کارگزارانی می‌توانند امید به جذب حداکثری سرمایه‌گذاران داشته باشند که انعطاف بیشتری در این رابطه به خرج دهند.
۴- جواب دهی به صورت تلفنی
بسیاری از ما برایمان پیش آمده که در مسیر کاری خود با مشکل یا مشکلاتی روبرو می‌شویم که در لحظه، نیاز به کمک داریم. از این‌رو تلفن را برمی‌داریم و با شخص مورد نظر در آن رابطه تماس می‌گیریم. از سوی دیگر، تجربه نشان داده که بسیاری از امور به صورت تلفنی به جواب نمی‌رسد. حال کارگزاری‌هایی که این امکان را برای سرمایه‌گذار خود فراهم کردند و با نظم و دقت، پاسخگوی آن‌ها هستند حتماً ارزش افزوده خوبی را برای خود به ارمغان آوردند که روز به روز باعث بیشتر شدن سرمایه‌گذاران‌شان می‌شود.
۵- خدمات آموزش
برای اینکه هر فردی در هر عرصه‌ای موفق باشد یا ضریب خطاهایش به حداقل برسد، می‌باید دو مقوله آموزش و کسب تجربه را به طور ویژه در دستورالعمل کارش قرار دهد. از طرفی، برخی امور که بیشتر جنبه تخصصی دارد نیاز است بیشتر روی آموزش‌هایش تمرکز کرد. یکی از این امور، آموزش جهت ورود به بازار بورس و موفقیت در این عرصه است. برخی کارگزاری‌ها با برگزاری دوره‌های آموزش چه به صورت حضوری و چه مجازی سعی در توانمندکردن سرمایه‌گذاران خود دارند.
مباحث مربوط به آموزش بورس بسیار گسترده است، اما به نظر می‌رسد کارگزاری‌هایی که در آموزش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سرمایه‌گذاران خود مبادرت ورزیدند و در این راستا، استادانی که در انتقال مطلب، مهارت دارند را به کار گرفتند، موفق و محبوب‌تر شده‌اند.
۶- خرید عرضه اولیه به صورت اتوماتیک
خرید عرضه‌های اولیه یکی از بخش‌های پرطرفدار بازار سرمایه است. سابقه نشان داده که بیشتر افراد تازه کار به عرضه‌ها روی خوش نشان می‌دهند. خرید این عرضه‌ها چه به لحاظ روز و چه به لحاظ ساعت، در زمانی معین صورت می‌گیرد. حال فرض کنید که موقع ارائه این عرضه‌ها رسیده و شما به هر دلیلی دسترسی برای خرید آن را ندارید، برخی از کارگزاری‌ها با علم به محبوبیت و پرتقاضا بودن این عرضه‌ها و به جهت حمایت از سرمایه‌گذارانش اگر فرد در حسابش موجودی داشته باشد، با امکانات زیرساختی که فراهم کردند برای او خرید اتومات را انجام می‌دهند.
ما در اینجا به اختصار به شش مورد از خدمات اصلی کارگزاری‌ها اشاره کردیم که البته اگر بیشتر وارد جزییات شویم، می‌توان موارد دیگری را برشمرد.
آشنایی با کانون کارگزاران در ایران
در دنیا مرسوم است وقتی تشکیلات‌های جداگانه‌ای برای فعالیت در یک عرصه حاضر می‌شوند، صنف یا اتحادیه‌ای به منظور نظارت بر آن‌ها با هدف رفع مشکلات‌شان و البته حمایت از مردمی که با آن‌ها در ارتباطند، شکل می‌گیرد. از این‌رو، کانون کارگزاران بازار بورس و اوراق بهادار به عنوان یک موسسه غیردولتی در سال ۱۳۸۶ تاسیس شد. وظیفه این کانون، قانون‌گذاری و نظارت بر فعالیت همه کارگزاران فعال در بازار بورس است. الزام است که کارگزاری‌ها برای ادامه فعالیت خود، عضو این کانون شوند. این نهاد با فعالیتی که حدود دو دهه داشته، آرامش و اطمینان بیشتری را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.
دفاتر و شعب کارگزارن در چه شهر‌هایی هستند؟
از جمله مواردی که در موقع انتخاب کارگزار خودمان باید مدنظر داشته باشیم، تعداد شعبه‌ها و دفترهای کارگزاری موردنظرمان در اقصی نقاط ایران است. آخرین آمار و اطلاعات که مربوط می‌شود به پایان سال ۹۷، حکایت از این دارد که تهران با ۴۵۷ شعبه، اصفهان ۸۰ شعبه، مشهد ۵۴ شعبه، کرج ۵۰ شعبه و تبریز با ۳۹ شعبه به عنوان پنج شهر با بیشترین شعب کارگزاری‌ها هستند.
اسامی بهترین کارگزاری ها به انتخاب فعالان حوزه بورس
۱. کارگزاری آگاه
۲. کارگزاری مفید
۳. کارگزاری بانک صادرات
۴. کارگزاری پارسیان
۵. کارگزاری بانک ملت
۶. کارگزاری حافظ
۷. کارگزاری تدبیرگران فردا
۸. کارگزاری تامین سرمایه نوین
۹. کارگزاری نهایت نگر
۱۰. کارگزاری بانک پاسارگاد
۱۱. کارگزاری مبین سرمایه
۱۲. کارگزاری بهمن
۱۳. کارگزاری فارابی
۱۴. کارگزاری نو اندیشان بازار سرمایه
۱۵. کارگزاری دنیای خبره
اگر علاقه‌مند هستید لیست تمامی کارگزاری‌های سراسر کشور را داشته باشد اینجا را کلیک کنید.
با توجه به توضیحات ارائه شده دریافتیم که بازار بورس و کارگزار چیست و چه رسالت و وظایفی بر عهده آن‌هاست. اینکه ورود افراد به این بازار چگونه صورت می‌گیرد و درآمد و هزینه‌ها چگونه متوجه سرمایه‌گذاران می‌شود از دیگر مطالب عنوان شده در این مقاله بود.
دهه‌هاست که در دنیا و مخصوصاً کشور‌های پیشرفته، نگاه به بورس و معامله در بازار سرمایه به عنوان یک پدیده جدی و سودآور شناخته شده است. در ایران هم تب این موضوع چند سالی است که بالا گرفته و اگر وعده‌های دولت عملی شود با اطمینان بیشتر می‌توان به این بازار هیجانی دل بست.
اما یادمان باشد که هیچ دستاوردی بدون کوشش حاصل نمی‌شود؛ ما برای موفقیت در هر حوزه‌ای باید آموزش ببینیم، تمرین کنیم، مشاوره بگیریم و در نهایت با تجربه حداکثری مسیر رستگاری را طی کنیم.
از این‌رو، سایت آموزشی فرادرس که در قالب یک دانشگاه بزرگ مجازی در اذهان شکل گرفته، می‌تواند راه و روشی برای افراد دانشجویی باشد که اهداف بزرگ در سر دارند.
فرادرس در همه زمینه‌ها از جمله: بورس، زبان‌های خارجی، علوم کامپیوتر، هنر، حسابداری، ریاضی، ادبیات، فلسفه، روانشناسی و... مدت‌هاست کار آموزشی را با دقت و کیفیت بالا در پیش گرفته و به گواه نظرات دانشجویان، توانسته عملکرد موفقی را از خود به جای بگذارد.