اقتصاد۲۴- نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالا‌های اساسی و مواد اولیه واسطه‌ای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزار‌های مدیریت ریسک قیمت و تامین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تاسیس و راه اندازی بورس‌های کالایی را در ایران فراهم سازند.
بنابراین، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت کرد.
بیشتر بخوانید: هدف بعدی شاخص بورس کجاست؟
با بازنگری و تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ و تصمیم شورای عالی بورس، سرانجام بورس‌های فلزات و کشاورزی در یکدیگر ادغام و بورس واحدی با عنوان بورس کالای ایران تشکیل شد و از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد که طبق قانون بازار اوراق بهادار تمامی معاملات در بورس کالای ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می‌شود.
با توجه به اهمیت فعالیت بورس کالای ایران، خبرنگاران خبرگزاری تسنیم استان مرکزی به سراغ "حامد سلطانی‌نژاد" رئیس بورس کالای ایران رفته و در مصاحبه تفصیلی و تصویری به بررسی ابعاد فعالیت بورس کالای ایران پرداختند که در زیر می‌آید:
بورس کالای ایران در سال ۱۴۰۰ به رکورد‌های بی‌نظری دست یافت
رئیس بورس کالای ایران در تحلیل خود از وضعیت این روز‌های این مجموعه اظهار داشت: بورس کالای ایران در سال ۱۴۰۰ به رکورد‌های بی‌نظیری دست پیدا کرده است چه در مورد حجم محصولات و چه در مورد ارزش محصولات، در مورد حجم محصولاتی که در بورس کالای ایران از ابتدای سال تاکنون معامله شده حدود ۴۹ میلیون تن محصول بوده است.
سلطانی‌نژاد افزود: ارزش معاملات هم به رقم ۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که در نوع خود بی‌سابقه بوده و این درحالی است که سال گذشته حجم معاملات در کل سال حدود ۳۳ میلیون تن به ارزش حدود ۳۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
وی تصریح کرد: این نشان می‌دهد که اقبال نسبت به بورس کالا افزایش پیدا کرده و با ورود محصولاتی مثل سیمان و محصولاتی که بالادست زنجیره فولاد هستند اقبال خوبی نسبت به بورس کالا در مورد صنایع مختلف به وجود آمده است.
معاملات کل زنجیره فولاد در بورس کالا اتفاق می‌افتد
رئیس بورس کالای ایران درخصوص برنامه‌های توسعه فعالیت این مجموعه گفت: درصدد هستیم که به تدریج کل زنجیره فولاد را که دغدغه مجلس شورای اسلامی هم هست به بورس کالا وارد کنیم و معاملات کل زنجیره فولاد در بورس کالا اتفاق بیفتد.
وی افزود: در حوزه کیفی هم سراغ ابزار‌های جدید در بورس کالا رفتیم هم گواهی سپرده کالایی را در محصولات مختلف توسعه خواهیم داد و هم برای استقاده از ابزار قرارداد آتی و قرارداد‌های بلندمدت که اطمینان از تامین مواد اولیه به وجود می‌آورند اقدام خواهیم کرد.
سلطانی‌نژاد بیان کرد: امیدواریم ظرف چند روز آینده قرارداد آتی کاتد مس و گواهی سپرده میلگرد هم در بورس کالای ایران راه‌اندازی خواهد شود.
بورس کالا مانع و حذف‌کننده رانت است
رئیس سازمان بور کالای ایران با اشاره به مسئله رانت در این مجموعه گفت: بورس کالا مانع رانت و حذف‌کننده رانت است و بورس کالا ایجاد شده تا تولیدکننده و مصرف‌کننده را در یک ساز و کار رقابتی به هم متصل کند، خریداران مواد اولیه در بورس کالای ایران عمدتاً تولیدکنندگانی هستند که در صنایع پایین‌دستی قرار دارند.
وی افزود: با توجه به شفافیتی که بورس دارد اگر خریدی از بورس کالا در اثر نوسانات قیمت ارز در آینده منجر به کسب درآمد‌های هنگفت بشود با شفافیتی که بورس کالا دارد می‌شود از آن درآمد‌ها مالیات‌هایی را به نفع مردم اخذ کرد در حالی که چنین ساز و کاری در خارج از بورس وجود ندارد.
بورس راه حل جلوگیری از دلالی و کشف فعالیت‌های سوداگرانه دلالی است
رئیس بورس کالای ایران درخصوص حذف دلال در این مجموعه گفت: در بورس کالا دلال نداریم و افرادی که در بورس کالا فعالیت دارند عمدتا تولیدکنندگان صنایع پایین‌دستی هستند که وقتی محصول خود را خرید می‌کنند برای مثال اگر شمش فولادی خرید می‌کنند باید میزان تولید میلگرد از آن شمش فولادی را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند.
وی اضافه کرد: اگر این کار را نکنند می‌توان نتیجه گرفت که محصول را به شکل خام فروخته‌اند بنابراین بورس راه حل جلوگیری از دلالی و کشف فعالیت‌های سوداگرانه دلالی است.