اقتصاد۲۴- در حالی که رییس‌جمهور در جلسه هیات دولت «وضعیت موجود در عرصه تنظیم و کنترل بازار و قیمت‌ها را غیر قابل قبول» می‌داند، گزارش مرکز آمار از تورم آذرماه نشان می‌دهد که تورم‌های ماهانه، سالانه و نقطه‌ای کشور کاهش یافته است. این کاهش همه کالا‌ها اعم از خوراکی و غیر خوراکی را شامل می‌شد، اما با توجه به گزارش‌های میدانی و گفته‌های مسوولان خرید میوه و آجیل برای شب یلدا به‌شدت کاهش پیدا کرده که مهم‌ترین دلیل آن نیز افزایش شدید قیمت‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته بود.
با استناد به تازه‌ترین گزارش مرکز آمار، تورم سالانه ۴۳.۴، نقطه‌ای ۳۵.۲ و ماهانه ۱.۷ درصد در ماه گذشته بوده است. در این بین تورم سالانه گروه خوراکی که مهم‌ترین گروه به خصوص برای دهک‌های هزینه‌ای پایین است، در آذر کاهشی ۱.۸ واحد درصدی داشته و به ۵۷.۸ درصد رسیده است. کاهش تورم نقطه‌ای در این گروه از کالا‌ها بیشتر و حدود ۵ واحد درصد بوده؛ بنابراین تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به ۴۱.۵ درصد تنزل داشته است. با وجود کاهش تورم در کالا‌های خوراکی و غیر خوراکی، اما آنچه از بازار‌ها مخابره می‌شود، گویای واقعیت دیگری است. از یک سو کاهش قدرت خرید افراد طی سال اخیر آنقدر زیاد بوده که عملا افت تورم دردی از آن دوا نمی‌کند و از سوی دیگر هزینه برای بخش‌های تولیدی همراستا با نوسانات دلار بالا رفته که عملا کاهش تورم، نتیجه مثبتی در بازار به دنبال نخواهد داشت.
کاهش تورم در کشور
تازه‌ترین گزارش مرکز آمار بیانگر ادامه‌دار بودن روند کاهشی تورم در سال جاری است؛ اگرچه که این روند در بازار حس نمی‌شود و نارضایتی‌هایی از بالا بودن قیمت‌ها یا کم بودن خرید اجناس و اقلام خوراکی و غیرخوراکی منتشر می‌شود. با وجود آنکه تورم سالانه، نقطه‌ای و ماهانه در آذرماه کاهش داشته، اما همچنان «رقم» آن بالاست به خصوص برای دهک‌های هزینه‌ای پایین‌تر که هر افزایش هر چند ناچیز در قیمت اقلام می‌تواند میزان خریدشان از آن کالا را به‌شدت کاهش دهد. بر این اساس تورم سالانه کالا‌های خوراکی و غیر خوراکی به ترتیب ۵۷.۸ و ۳۶.۶ درصد اعلام شده است. نرخ تورم سالانه برای خانوار‌های شهری و روستایی نیز ۴۲.۷ و ۴۷ درصد بود. تورم کل ماهانه آذر ۱.۷ درصد اعلام شد که نسبت به آبان ماه کاهشی ۰.۹ واحد درصدی داشته است. در ماه گذشته تورم کالا‌های غیر خوراکی ۱.۸ درصد و کالا‌های خوراکی نیز حدود ۱.۴ درصد برآورد شد که نشان‌دهنده کاهشی بودن نرخ تورم در هر دو گروه بوده است.
دامنه نوسان تورم در دهک‌های هزینه‌ای
با استناد به گزارش مرکز آمار دامنه نوسان تورم در دهک‌های هزینه‌ای از ۴۲.۷ تا ۴۶.۲ درصد در نوسان بوده است. البته که این دامنه برای دهک‌های دوم تا دهم عنوان شده و به احتمال زیاد دهک اول هزینه‌ای با تورمی بیشتر از ۴۷ درصد مواجه است. تورم ماهانه خوراکی و آشامیدنی برای دهک اول ۱.۷ درصد برآورد شده که بیشترین تورم ماهانه را در میان دهک‌های مختلف در اختیار دارد. تورم ماهانه این گروه از کالا‌ها برای دهک دهم ۱.۴ درصد است.
بیشتر بخوانید: این ۱۰ هزار نفر در کشور ابرثروتمند شدند
تورم تمام خوراکی‌ها بالای ۵۰ درصد
در یکی از جداول مرکز آمار جز زیرگروه «محصولات طبقه‌بندی نشده در جای دیگر» تمام خوراکی‌ها تورم سالانه بالای ۵۰ درصدی دارند. بیشترین تورم نیز مربوط به زیرگروه روغن‌ها و چربی با تورم ۸۵.۹ درصد است. پس از آن شیر، پنیر و تخم مرغ نیز با تورم ۷۱.۴ در رتبه دوم قرار گرفته‌اند. نان و غلات با تورم ماهانه سه درصدی، بیشترین تغییر را در میان کالا‌های خوراکی داشت.
پوشاک، دیگر اولویت نیست
در بین کالا‌های غیرخوراکی زیر بخش‌های هتل و رستوران، مبلمان و پوشاک و کفش به ترتیب تورم سالانه ۵۸.۲، ۵۵.۷ و ۵۲.۳ درصدی داشتند و از این سه کالای با تورم بالا در گروه کالا‌های غیرخوراکی بوده‌اند. از بین این سه کالا هتل و رستوران و پوشاک و کفش تورم نقطه‌ای به اندازه ۶۰.۱ و ۴۸.۸ درصد داشته‌اند. این امر نشان می‌دهد که یک خانواده برای خرید سبد مشخصی از پوشاک یا کفش در آذرسال جاری حدود ۴۹ درصد هزینه بیشتری نسبت به آذر سال ۹۹ پرداخت کرده است. این امر تاثیر مستقیمی نیز بر میزان تقاضا خانوار‌ها از این کالا‌ها گذاشته است. در این راستا مجید افتخاری، عضو هیات‌مدیره اتحادیه پوشاک تهران از حذف پوشاک از اولویت مصرفی خانوار‌های ایرانی خبر داده و گفت که «تقاضا امسال به گونه شدیدی کاهش پیدا کرده که مناسب نیست. بخش عمده‌ای از آن مربوط به شرایط اقتصادی مردم می‌شود؛ سبد مصرف خانوار‌ها کوچک شده و به تبع آن شاید پوشاک از اولویت مصرفی خانوار‌ها خارج شده است.
دهک‌های بالای جامعه یعنی دهک ۱۰ و ۹ تمایل زیادی به مصرف کالای ایرانی ندارد، بخش دیگر هم به دلیل مسائل اقتصادی بحران فروش هستند. ما دچار ریزش از نظر دهکی بوده‌ایم یعنی کسی که چند سال پیش در دهک ۷ جامعه بوده الان قطعا در این دهک نیست، در یک شرایط بد اقتصادی هستیم که روی بازار پوشاک هم تاثیر می‌گذارد.» البته که نه فقط پوشاک که تورم بخش بهداشت و درمان نیز نگران‌کننده است. با استناد به داده‌های مرکز آمار تورم سالانه این بخش در آذر به ۴۰.۲ درصد رسید که نسبت به آبان ماه کاهش تنها ۰.۱ واحد درصدی داشته است.
تداوم تورم‌های بالای ۴۰ درصد
قله تورم سالانه سال جاری در شهریور ماه رقم خورد؛ در آن ماه تورم به حدود ۴۵.۸ درصد رسیده بود و پس از آن روند تورمی معکوس شد و در آذرماه برای سومین ماه متوالی تورم سالانه بر مدار کاهشی قرار گرفت. آذرماه سال جاری و برای هفتمین ماه تورم سالانه کشور بالاتر از ۴۰ درصد بوده که این امر در شرایط کنونی که اقتصاد کشور با مسائلی همچون تورم، رکود و کرونا درست به گریبان است، می‌تواند مشکلات و مخاطرات جدی ایجاد کند. از سوی دیگر وضعیت برای تورم نقطه‌ای نیز مانند تورم سالانه بوده به گونه‌ای که قله تورم نقطه‌ای در خرداد‌ماه و در عدد ۴۷.۶ درصد به ثبت رسید. با وجود اینکه تورم نقطه‌ای نیز بر مدار کاهشی قرار گرفته و در ماه گذشته به ۳۵.۲ درصد رسیده، اما همچنان نشانه‌های آن در بازار حس نمی‌شود.