اقتصاد ۲۴ - به دنبال نشست‌های تخصصی و بازدید‌های میدانی سازمان بازرسی کشور از دو خودروساز بزرگ کشور و قطعه‌سازان، با استناد بر اسناد و مدارک، به منظور پایش روند تجاری‌سازی و تکمیل خودرو‌های ناقص، هشدار مقتضی به وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازان به منظور ارائه برنامه زمان‌بندی و ضرورت کاهش خودرو‌های ناقص در جهت کاهش التهاب بازار خودرو داده شد.
بر این اساس عدم اقدام اجرایی با برنامه‌های مطرح از ناحیه خودروسازان، افزایش تعداد خودرو‌های ناقص و روند کند تکمیل و عرضه خودرو‌های مذکور این دو شرکت خودروساز بزرگ، موجب شد تا سازمان بازرسی کل کشور این اقدام خودروسازان را از مصادیق احتکار منجر به اخلال در رقابت تلقی کرده و هیات مدیره دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا را (با تفهیم اتهام به اعضای هیات مدیره خودروسازان) برای ارائه توضیحاتی در رابطه با این بی‌توجهی به کاهش خودرو‌های موجود در کف پارکینگ‌ها، آن هم علیرغم اعمال افزایش قیمت‌ها محصولات آن‌ها فراخواند.
در متن نامه غلام عباس ترکی-معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی- خطاب به اعضای هیات مدیره دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا، اعلام کرده است:
"احتراما، نظر به تشکیل پرونده کلاسه ۱/۱۴۰۰/۵۱۱/۰۰۲۶ و پیرو جلسات متشکله، بازدید‌های میدانی انجام شده و مکاتبات صورت پذیرفته طی نامه‌های شماره ۱۸۶۳۸۱ و ۱۸۶۳۷۹ - ۴ مهر ۱۴۰۰ و هشدار اعلامی به وزیر صنعت، معدن و تجارت به منظور ارائه برنامه زمان‌بندی و ضرورت کاهش خودرو‌های ناقص مستقر در کف پارکینگ خودروسازان طی نامه شماره ۵۰۰.۲۴۸۹۳۴ تاریخ سوم آذر ۱۴۰۰ و با عنایت به تصویب افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو‌ها در ستاد تنظیم بازار و اجرای آن توسط خودروسازان و اقدامات انجام شده در راستای تزریق نقدینگی جدید به خودروسازان از قبیل، مصوبات کمیته خودرو مبنی بر موافقت با اجرای انواع طرح‌های فروش ملی یک‌ماه اخیر که قسمتی از آن اجرایی شده و همچنین فراهم شدن زمینه استفاده از اعتبار مطرح از ناحیه شورای پول و اعتبار به منظور جبران بخشی از مطالبات قطعه‌سازان، ملاحظه شد تغییر قابل توجهی در کاهش خودرو‌های موجود در کف کارخانه آن شرکت‌ها ایجاد نشده که مراتب گویای عدم اقدام و اهتمام جدی خودروسازان در کاهش تعداد خودرو‌های موجود در کف و کاهش التهاب قیمت خودرو در بازار بوده که با امعان نظر به آن و مستند به بند (۳) قسمت (الف) ماده ۴۵ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، موضوع از مصادیق اخلال در رقابت تلقی می‌شود.
با عنایت به مراتب مذکور مقتضی است نسبت به ارائه دفاعیات خود در انطباق با مفاد ماده ۳۳ این آین نامه اجرایی قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور ظرف مدت حداکثر ۷ روز کاری به این مرجع اقدام نمایید. "
۴۳ هزار و ۳۵ دستگاه از تولید ۹ ماهه خودروسازان، ناقص ماند و تجاری نشد
طبق آمار ارائه شده توسط خودروسازان بزرگ کشور به سازمان بورس، در مجموع ۹ ماهه سال جاری، ۵۷۷ هزار و ۴۶۸ دستگاه خودرو در ایران‌خودرو و سایپا تولید شده است، اما از این تعداد خودرو تولیدی ۴۳ هزار و ۳۵ دستگاه تجاری‌سازی نشده و ناقص باقی مانده است.
در مقابل طی این مدت این دو خودروساز در مجموع ۸۷۷ دستگاه خودرو از تولید‌های پیش از سال ۱۴۰۰ را تجاری‌سازی کرده‌اند و بر این اساس برای ۵۳۵ هزار و ۳۷۱ دستگاه از تولید‌های این خودروسازان طی ۹ ماهه امسال و پیش از آن فاکتور فروش صادر شده است. (بخشی از فروش این مدت خودروسازان مربوط به تولید‌های پیش از سال جاری و از دسته خودرو‌های ناقص است که طی ۹ ماهه امسال تکمیل و به بازار عرضه شد.)
آمار تولید و فروش خودرو‌های داخلی پرتیراژ به تفکیک محصولات دو خودروساز
ایران‌خودرو: در مجموع ۹ ماه سال جاری ۳۲۵ هزار و ۴۹۴ دستگاه در گروه صنعتی ایران‌خودرو تولید شده است. از سوی دیگر با تکمیل ۵۱۴ دستگاه از تولیدات پیش از سال ۱۴۰۰ برای ۳۰۸ هزار و ۹۵۵ دستگاه فاکتور فروش صادر کرده است. این در حالیست که ۱۷ هزار و ۵۶ دستگاه از تولیدات ۹ ماهه این گروه صنعتی تجاری نشده و ناقص در پارکینگ خودروساز باقی‌مانده است.
از مجموع خودرو‌های تولیدی گروه صنعتی ایران‌خودرو طی ۹ ماهه امسال، ۲۱۴ هزار و ۶۱۸ دستگاه متعلق به محصولات خانواده پژو (به‌جز پژو ۲۰۰۸) است که ۲۱۱ هزار و ۲۸۳ دستگاه آن را فروخته و ۳۳۳۵ دستگاه آن ناقص مانده است؛ همچنین ۱۰۳ دستگاه پژو ۲۰۰۸ تولید شده که همه ۱۰۳ دستگاه آن طی ۹ ماهه امسال تجاری شده است.
پس از پژوها، ایران‌خودرو ۳۷ هزار و ۷۰۶ دستگاه از محصولات خانواده سمند در ۹ ماهه ابتدایی ۱۴۰۰ تولید کرده و برای ۳۸ هزار و ۸۴ دستگاه از این محصولات فاکتور فروش صادر کرده است. بر این اساس ۳۸۷ دستگاه از سمند‌های تولیدی پیش از سال جاری تکمیل شده‌اند.
بیشتربخوانید:دپوی ۴۹ هزار خودرو در پارکینگ خودروساز‌ها
همچنین در این مدت، ۳۷ هزار و ۷۰۸ دستگاه دنا، ۲۵ هزار و ۲۷۴ دستگاه رانا و ۵۸۰۲ دستگاه تارا در مجموعه گروه صنعتی ایران‌خودرو تولید شده است. در مقابل از ابتدای سال جاری تا پایان آذر ماه به ترتیب ۳۰ هزار و ۷۸ دستگاه دنا، ۱۹ هزار و ۶۲۴ دستگاه رانا و ۵۳۷۰ دستگاه تارا فروخته شده است.
در مدت مذکور سال جاری از تولید محصولات فوق ۷۶۳۰ دستگاه دنا، ۵۶۵۰ دستگاه رانا و ۴۳۲ دستگاه تارا قابلیت تجاری‌سازی نداشته است.
ایران خودرو در محصولات مونتاژی نیز در ۹ ماهه امسال، عملکرد تولید ۴۲۷۱ دستگاه هایما و همانطور که اشاره شد ۱۰۳ دستگاه پژو ۲۰۰۸ را ثبت کرده است که به ترتیب ۴۴۰۵ دستگاه هایما و ۱۰۳ دستگاه پژو ۲۰۰۸ فروخته است.
همانطور که در گزارش‌های قبلی نیز یاد شده است، از تولید‌های مونتاژی پیشین این گروه صنعتی، سه دستگاه تندر (L ۹۰)، دو دستگاه دانگ‌فنگ و از تولید‌های داخلی گذشته آن سه دستگاه وانت آریسان از ابتدای سال جاری تا پایان آذر در آمار فروش این گروه خودروسازی ثبت شده است.
لازم به ذکر است که ایران‌خودرو پس از گذشت هشت ماه از سال جاری که تولید وانت آریسان نداشت، در آذر ماه امسال اقدام به تولید ۱۲ دستگاه از این خود کرده است. البته سه دستگاه فروخته شده وانت اریسان طی ۹ ماهه امسال جزو این ۱۲ دستگاه تولیدی جدید نیست و از محل تکمیل تولید‌های پیشین آن است.
سایپا: در گروه خودروسازی سایپا نیز در طول ۹ ماهه سال جاری ۲۵۱ هزار و ۹۷۴ دستگاه خودرو تولید شده است که از این میزان به ترتیب ۱۷ هزار و ۹۰۳ دستگاه سهم وانت‌های سایپا، ۲۱۷ هزار و ۲۲۱ دستگاه سهم خانواده تیبا، ۱۳۰ دستگاه سهم آریو s ۳۰۰ و ۱۶هزار و ۷۲۰ دستگاه سهم شاهین بوده است.
طبق آمار، گروه خودروسازی سایپا در محصولات خانواده پراید با توجه به توقف انواع پرایدها تنها تولید وانت پراید (سایپا ۱۵۱) داشته است که طی مدت مذکور سال جاری برای ۱۶ هزار و ۴۵۶ دستگاه از این محصول فاکتور فروش صادر کرده و ۱۴۴۷ دستگاه آن ناقص مانده است.
همچنین از ابتدای امسال تا پایان آذر ماه، ۱۹۴ هزار و ۶۸۰ دستگاه از محصولات خانواده تیبا و ۱۴ هزار و ۸۵۶ دستگاه شاهین تجاری‌سازی و برایشان صورت مالی ثبت شده است.
این خودروساز همچنین ۵۸ دستگاه از محصولات پراید سواری، سه دستگاه آریو، یک دستگاه سراتو و ۳۶۲ دستگاه چانگان (پرایدها، سراتو و چانگان‌ها مربوط به تولید‌های قبل از سال ۱۴۰۰ است) طی ۹ ماهه امسال در آمار فروش خود ثبت کرده است.
بدین ترتیب، طبق آمار از ۲۵۱ هزار و ۹۷۴ دستگاه خودرو تولیدی گروه خودروسازی سایپا در مجموع ۹ ماهه امسال، ۲۵ هزار و ۹۷۹ دستگاه ناقص باقی مانده و قابلیت تجاری‌سازی داشته است، اما در مجموع برای ۲۲۶ هزار و ۴۱۶ دستگاه خودرو نیز از ابتدای سال جاری تا پایان آذر ماه فاکتور فروش صادر شده است.