اقتصاد۲۴-شیوع ویروس کرونا، افزایش دورکاری و آموزش آنلاین در ۲ سال گذشته، میزان تقاضا برای خرید انواع گوشی‌های هوشمند تلفن همراه را افزایش داده است. همزمان قیمت این کالا متاثر از نوسان نرخ ارز و نحوه عرضه ۷۰۰ شرکت وارد‌کننده همواره در حال افزایش بوده است. علاوه بر آن در شرایطی که افت قدرت خرید موجب اقبال مصرف‌کنندگان به استفاده از گوشی‌های تلفن همراه رده قیمتی پایین و متوسط شده، آمار‌های رسمی نشان می‌دهد با وجود سهم ناچیز ۴ تا ۵ درصدی گوشی‌های موبایل لوکس، از بازار مصرف، هنوز هم میزان ارزبری واردات اینگونه گوشی‌های گران قیمت بیش از ۶۰۰ دلاری، با وجود وضع تعرفه ۱۲ درصدی، از سبد گوشی‌های وارد شده به کشور بسیار بالاست. اگرچه این نوع گوشی‌ها مشتریان خاص خود را دارد، اما به‌نظر می‌رسد در شرایط تنگنای ارزی، افزایش حجم و ارزش واردات گوشی موبایل، به‌خصوص انواع لوکس و گرانقیمت آن، عاملی مؤثر در سیر صعودی قیمت‌ها در بازار این کالا داشته است.
به‌گفته فعالان صنفی سهم گوشی‌های موبایل رده قیمتی ۳ تا ۴ میلیون تومان از بازار این کالا ۷۵ درصد و سهم گوشی‌های لوکس گرانقیمت ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومانی ۴ تا ۵ درصد است. در شرایطی که در آمار‌های رسمی، ارقام مربوط به واردات مسافری گوشی‌های موبایل یا اصطلاحا «رویه مسافری» لحاظ نشده است، تنها در ۹ ماه سال‌جاری، ۹۴۰ میلیون دلار برای واردات گوشی‌های لوکس با قیمت بالای ۶۰۰ دلار هزینه شده، این رقم در طول سال ۱۳۹۹ معادل ۶۷۰ میلیون دلار بوده است.
واردات ۴۵ میلیون گوشی موبایل طی ۲ سال
بررسی آمار‌های رسمی گمرک ایران از واردات گوشی تلفن همراه نشان می‌دهد ازابتدای سال۱۳۹۸ تا انتهای آذرماه امسال ۴۵میلیون دستگاه گوشی تلفن همراه به‌ارزش ۹میلیارد دلار وارد کشور شده که ۲.۳ میلیارد دلار آن (به تعداد ۲.۱ میلیون دستگاه) متعلق به گوشی‌های گرانقیمت بالای ۶۰۰ دلار با سهم بازار فقط ۴ تا ۵ درصدی بوده است. با این شرایط برای واردات هر تلفن همراه لوکس، عملا ارز مورد نیاز واردات ۵ دستگاه گوشی تلفن همراه با قیمت متعارف مصرف شده است. علاوه بر این، آمار‌ها نشان می‌دهد در ۹ ماه امسال ۹۴۰ میلیون دلار برای واردات گوشی‌های تلفن همراه با قیمت بیش از ۶۰۰ دلار هزینه شده، رقم ارز تخصیص یافته برای واردات این نوع گوشی‌ها در طول سال گذشته ۶۷۰ میلیون دلار بوده است.
بیشتر بخوانید: چوب حراج ۹میلیارددلاری به منابع ارزی برای واردات موبایل
گوشی موبایل، صدرنشین ارزشی واردات
معاون فنی دفتر آمار گمرک ایران با بیان اینکه تلفن همراه در ۹ماه منتهی به آذرماه امسال با رشد ۴۲ درصدی در صدر کالا‌های وارداتی قرار داشته است، گفت: در این مدت ۱۳میلیون و ۶۱هزار دستگاه گوشی تلفن همراه به ارزش ۲میلیارد و ۹۴۲میلیون دلار با رویه تجاری (به غیراز ورود موبایل توسط مسافران یا اصطلاحا رویه مسافری) وارد کشور شده که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد رشد ۴۲درصدی و از نظر ارزش رشد ۱۱۷درصدی داشته است. آرزو غنیون، افزود: میزان واردات گوشی تلفن همراه در ۹ماه سال‌جاری نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته از نظر تعداد نیز ۳ میلیون و ۸۹۶هزار دستگاه بیشتر شده است. او افزود: گوشی تلفن همراه در بین ۱۰ قلم عمده کالا‌های وارداتی به لحاظ ارزشی نخستین کالای وارداتی بوده است.
همچنین حدود ۲ میلیارد و ۹۰۰میلیون دلار به واردات این کالای مصرفی اختصاص یافته که ۸درصد از ارزش کل واردات کشور در ۹ماه سال‌جاری را شامل می‌شود. غنیون افزود: میزان واردات گوشی تلفن همراه در ۹ماه سال‌جاری نسبت به‌مدت مشابه پارسال، از نظر تعدادی ۳ میلیون و ۸۹۶هزار دستگاه بیشتر شده است. او در مورد قیمت تلفن همراه وارداتی گفت: متوسط قیمت واحد هر دستگاه گوشی تلفن همراه وارداتی در مدت زمان مورد بررسی ۲۲۵دلار بوده است که نسبت به متوسط ارزش وارداتی هر دستگاه گوشی تلفن همراه در ۹ماه سال گذشته (۱۴۸دلار) ۷۷ دلار بیشتر بوده و این رقم متضمن افزایش ۵۲درصدی شاخص متوسط ارزش وارداتی این کالاست.
همچنین بررسی میزان واردات گوشی‌های تلفن همراه با ارزش بالای ۶۰۰دلار در مدت زمان مورد بررسی نشان می‌دهد ۵درصد از تعداد کل واردات گوشی‌های تلفن همراه وارداتی به گوشی‌های بالای ۶۰۰دلار اختصاص داشته، اما با توجه به قیمت بالای این نوع گوشی موبایل حدود ۲۷ درصد ارزش کل گوشی‌های وارداتی در مدت مذکور به گوشی‌های تلفن همراه لوکس اختصاص داشته است.
سایه کرونا و افزایش تقاضا بر رشد واردات گوشی
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی در گفتگو با همشهری با بیان اینکه این روز‌ها بازار گوشی موبایل و تبلت متاثر از کاهش تقاضای ناشی از افت قدرت خرید، افزایش عرضه و ثبات نسبی نرخ ارز شرایط آرامی را سپری می‌کند و رکود حرف نخست این بازار است، گفت: افزایش قیمت گوشی موجب رشد تقاضا برای محصولات رده قیمتی پایین و متوسط و حتی گوشی‌های دست دوم در بازار شده است.
بازار موبایل روز‌های آرامی را سپری می‌کند و خریداران بیشتر خواهان موبایل با نرخ ۳ تا ۴ میلیونی هستند. ابراهیم درستی با اشاره به اینکه از ابتدای امسال افزایش قیمت چندانی را در گوشی و تبلت نداشته‌ایم، افزود: قیمت‌ها در بازار کنونی این محصولات تثبیت شده و رکود حاکم بر بازار افزایش یافته است. با وجود این کاهش قدرت خرید و قیمت‌های بالا موجب رکود بازار گوشی شده است به‌نحوی که اگر یک کارمند بخواهد گوشی موبایل با قیمت متوسط خریداری کند باید ۴ تا ۵ ماه پس‌انداز کند. درستی در مورد افزایش واردات رسمی گوشی تلفن همراه از سال ۹۸ تا پایان آذر ماه امسال، گفت: از ۲ سال پیش با شیوع ویروس کرونا، دورکاری و آموزش مجازی میزان تقاضا برای انواع گوشی تلفن همراه و تبلت افزایش یافته و شرایط به‌گونه‌ای شده که اکنون گوشی تلفن همراه جزو کالای ضروری در سبد مصرفی خانوارهاست.
او افزود: اکنون برخلاف دهه ۷۰ که گوشی موبایل تنها یک وسیله ارتباطی بود، این کالا به ابزاری برای تجارت الکترونیک و کسب درآمد تبدیل شده است و اگر فردی یک روز گوشی موبایل خود را در منزل جا بگذارد برای انجام امور با مشکل مواجه می‌شود. درستی، افزود: علاوه بر آن فرهنگ تنوع طلبی خانواده ایرانی نیز موجب رشد تقاضای گوشی شده و اکنون یک خانواده ۳ نفره ممکن است بنابر قدرت خرید و هزینه ۷۰۰ هزار تا ۵۰ الی ۶۰ میلیون تومانی ۵ تا ۸ گوشی داشته باشد. از سوی دیگر شرکت‌های عرضه‌کننده گوشی موبایل نیز یک روزه نرم‌افزار‌ها و امکانات لازم را روی این وسیله ارتباطی نصب نکرده و برای حفظ بازارشان به‌طور تدریجی مدل‌های بالاتر گوشی را راهی بازار می‌کنند.
برابری ارزش گوشی‌های لوکس با سایر انواع آن
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی با بیان اینکه به‌دلیل رکود حاکم بر بازار امسال حتی نوسان مقطعی نرخ ارز نیز تأثیری در گرانی گوشی نداشته است، گفت: گوشی با ارز نیمایی وارد می‌شود و اکنون انواع گوشی و تبلت به وفور در بازار وجود دارد از نظر قیمت نیز ۷۵ درصد سهم بازار مربوط به گوشی‌های در رده قیمتی ۴ تا ۶ میلیون تومان و ۲۵ درصد مربوط به گوشی‌های رده قیمتی متوسط به بالاست، اما از نظر ارزش واردات ۲۵ درصدی این گوشی‌های گران قیمت با واردات ۷۵ درصدی سایر گوشی‌ها برابری می‌کند.
درستی واردات گوشی‌های لوکس با قیمت بیش از ۶۰۰ دلار را در چارچوب تعرفه ۱۲ درصدی مصوب مجلس و قانونی دانست و گفت: درصورت افزایش تعرفه واردات گوشی‌های لوکس قیمت سایر گوشی‌های رده قیمتی متوسط و پایین نیز افزایش خواهد یافت. علاوه بر آن با وجود تنگنا‌های ارزی کنترل سلایق مصرف‌کنندگان گوشی دست ما نیست، حتی قبلا ممنوعیت واردات گوشی‌های بالای ۳۰۰ دلار مطرح شده بود که نهایی نشد.
مورد عجیب واردات گوشی‌های هندی و نپالی
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی تصویری، تلفن همراه و لوازم جانبی در توضیح یک عامل عجیب افزایش واردات گوشی تلفن همراه، به همشهری گفت: متأسفانه برخی افراد گوشی‌هایی را که مطابق با استاندارد‌های برخی کشور‌ها مانند هند، نپال و اندونزی تولید شده و فاقد اصالت لازم است با ۳۰ درصد قیمت کمتر وارد و به نام گوشی‌های اصل به مشتریان عرضه می‌کنند. باید سازمان بازرسی وارد عمل شود و با این تخلفات برخورد کند.
درستی، افزود: این شیوه واردات موجب زیان مصرف‌کنندگان و واردکنندگانی شده که گوشی و تبلت را از برند‌های اصلی تامین و با سود خرده‌فروشی مصوب عرضه می‌کنند. او افزود: این موضوع یکی از عوامل رشد واردات گوشی در ۲ سال اخیر بوده است و متأسفانه اینگونه گوشی‌ها که استاندارد‌های لازم برای استفاده در ایران را ندارد به راحتی وارد و با سود بالا نسبت به هزینه تمام‌شده در بازار عرضه می‌شود. او افزود: قیمت گوشی بر مبنای نرخ روز ارز نیمایی محاسبه می‌شود و در مقایسه با نرخ ارز در سال‌های ۹۷ و ۹۸ و قیمت کنونی ارز نیمایی، قیمت گوشی افزایش مشهودی نداشته است.