اقتصاد ۲۴-بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران نرخ مشارکت اقتصادی روستاییان در پاییز سال جاری نسبت به پاییز ۹۹، بیش از یک درصد کاهش داشته است. به عبارتی حدود ۲۲۲ هزار نفر از روستاییان در فاصله پائیز سال جاری نسبت به پائیز سال گذشته از بازار کار خارج شدند.
اما نکته قابل توجه این است که حدود ۱۸۲ هزار نفر از آن‌ها شاغل بودند و البته با توجه به بازه زمانی پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته، خروج آن‌ها فصلی نیست. اما آیا روستاییان دوباره به بازار کار برمی‌گردند؟ کجا مشغول به کار می‌شوند؟
سرعت گرفتن مهاجرت روستاییان به شهرها
مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی در این مورد به تجارت‌نیوز می‌گوید: «برخلاف سال‌های اول انقلاب که تقریبا در برخی مناطق مهاجرت معکوس به روستاها داشتیم، بعد از جنگ دیگر سیاست دولت‌ها به گونه‌ای بود که زمینه مهاجرت از روستا به شهرها و از همه کشور به تهران را سرعت بخشیدند. با سیاست‌های نادرست روند تخلیه روستاها تسریع شد. سیاستگذاران بی‌تخصص فکر می‌کنند اگر سرمایه‌ای را به منطقه‌ای تزریق کنند مشکلات آن منطقه حل می‌شود. به نظرم اولویت انتصاب مدیران مجرب و قوی بیشتر از تخصیص سرمایه است.»
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: «با افزایش جمعیت، فرصت شغلی حتی در بخش کشاورزی و دامداری باقی نمی‌ماند. مهاجرت روستائیان به دلیل نبود فرصت شغلی سرعت گرفته و طبیعی است نرخ مشارکت اقتصادی آن‌ها نیز کاهشی شود.»
تاثیر مهاجرت روستائیان بر بازار مسکن.
اما مهاجران روستایی کدام مشاغل را انتخاب می‌کنند؟ افقه در این مورد می‌گوید: «مهاجرت روستائیان سهم اشتغال در بخش رسمی و غیررسمی را بالا برده است، اما عمدتا در بخش غیررسمی (مانند دستفروشی) مشغول به کار می‌شوند. حاصل این مهاجرت‌ها، نیرو‌های فاقد تخصصی می‌شود که بازار کار را بهم می‌زنند.»
بیشتر بخوانید: خط فقر واقعی ۱۰میلیون تومان است
۱۲ عادت جالب کارآفرین‌های موفق که آن‌ها را از بقیه متمایز می‌کند
او با اشاره به اینکه مهاجران روستایی توان مالی ندارند، ادامه می‌دهد: «مهاجرت روستاییان، تقاضا برای خانه‌های ارزان در شهر و حاشیه‌نشینی در شهرها را افزایش می‌دهند. همین حالا حاشیه‌نشینی در تهران تا کیلومتر‌ها از شرق، غرب و جنوب شهر پیش رفته است. این نوع مهاجرت و فشار تقاضا برای مسکن، نوعی بهم ریختگی را در بازار مسکن و شهرسازی را ایجاد کرده است.»
روند مهاجرت روستاییان متوقف می‌شود؟
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان این بیکاری و در ادامه مهاجرت روستاییان را مدیریت کرد، می‌گوید: «در مدیریت کشور تخصص لازم را ندارند. تصور غلطی دارند که تنها با تخصیص اعتبار مشکلات حل می‌شود. همچنین فکر می‌کنند که اگر شهر و روستا کوچک بود، باید آدم‌های کوچک را برای مدیریت در آن مناطق انتخاب کنند.»
او ادامه می‌دهد: «حاصل این مهاجرت نیز تراکم جمعیت در برخی از مناطق، پیشروی کویر در مناطق تخلیه شده روستایی حداقل تبعاتی است که سیاست‌گذاری‌های غلط و مدیریت ناکارآمد ایجاد کرده است. اگر این نگاه به مناطق و استان‌های محروم و این سیاستگذاری‌ها عوض نشود روند مهاجرت روستائیان متوقف نمی‌شود و تخلیه بیشتر روستاها را به دنبال دارد.»
نکته مهم دیگر این است که اگرچه نرخ بیکاری در پاییز سال جاری نسبت به پاییز سال گذشته ۵/. درصد کاهش داشته، اما تعداد زیادی از بازار کار خارج می‌شوند که جز نرخ بیکاری حساب نمی‌شوند.
فاطمه عزیرخانی در این مورد به تجارت‌نیوز گفته بود: «از آنجا که برخی افراد در بخش رسمی شاغل نیستند و بیمه هم ندارند پس از خروج از بازار کار، دیگر جز نرخ بیکاری حساب نمی‌شوند.»