اقتصاد۲۴- سال بی‌پولی دولت است و زمان کمک‌کردن به دولت. بیشترین کمک را طبیعتا باید کسانی به دولت بکنند که در سایه آن بیشترین منفعت را برده‌اند: ثروتمندان. معادله ساده‌ای است و ظاهرا بی‌اشکال. همین است که دولت به صاحبان خودرو‌های «لوکس» گفته است اندکی از پول خودروی میلیاردی خود را مالیات بدهند. آخرین جزئیات آن روز شنبه منتشر شد و دیگر مسئله نهایی به نظر می‌رسد. عقب‌تر برویم. این مسئله در بودجه سال گذشته هم وجود داشت و مالیات بر خودرو‌های گران‌قیمت در آن پیش‌بینی شده بود.
علی رستم‌پور، مدیر کل دفتر حسابرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی، ظهر روز پنجشنبه ۳۰ دی در برنامه زنده تلویزیونی شبکه خبر، درباره جمع‌آوری اطلاعات خودرو‌های لوکس مشمول مالیات گفت: «مجموع خودرو‌های هر فرد و افراد تحت تکفل زیر ۱۸ساله او اگر از یک میلیارد تومان تجاوز کند، مشمول مالیات بر خودرو‌های گران‌قیمت خواهد بود.
براساس قانون بودجه سال جاری، دارندگان خودرو‌های بالای یک میلیارد تومان باید مالیات بپردازند که طبق اعلام مسئولان سازمان امور مالیاتی این افراد تا پایان بهمن‌ماه امسال فرصت دارند و تاکنون برای ۱۰۶ هزار نفر از دارندگان خودروی لوکس پیامک مالیات ارسال شده است.
بودجه سال جاری صاحبان خودرو‌هایی را که ارزش روز آن‌ها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، مکلف به پرداخت «مالیات خودرو‌های لوکس» دانسته است و اگر یک خانوار یا یک شخص حقیقی و حقوقی بیش از یک خودرو داشته باشد (فقط خودرو‌هایی که به نام افراد تحت تکفل خانوار هستند) و مجموع ارزش روز آن‌ها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، این افراد نیز مشمول مالیات بر خودرو‌های لوکس خواهند بود». تا اینجا مشکلی نیست.
بیشتر بخوانید: آغاز ارسال پیامک به ۲۷۲ هزار نفر مشمول مالیات بر خودروی لوکس
مشکل اینجاست که ظاهرا هیچ‌کس از کسانی که خودروی لوکس سوار می‌شوند، علاقه‌ای به پرداخت مالیات و کمک به دولت ندارند و برخی منابع می‌گویند میزان درآمد مالیاتی دولت از این محل نزدیک به صفر بوده و لوکس‌سوار‌ها نم پس نداده‌اند. از جمله نماینده محترم مجلس، مجتبی توانگر که روز دوم آذر‌ماه در مجلس گفت: «در شش‌ماهه نخست سال، مالیات از خودرو‌ها و خانه‌های گران‌قیمت گرفته نشده و بسیاری از پزشکان نیز مالیات پرداخت نکرده‌اند» که احتمالا میان این‌ها هم‌پوشانی هم باشد و بخشی از جمعیت ۵۵۰ هزار نفری شناسایی شده که خودروی لوکس دارند از میان پزشکان، این طبقه آهنین باشند که نه مالیات خودرو می‌دهند و نه درآمد.
ازاین‌رو رستم‌پور نیز از جواب به سؤال مجری در‌این‌باره طفره رفت و گفت «اجازه بدهید فعلا از پیش‌بینی رقم مطالبه این نوع مالیات صرف‌نظر کنیم؛ چرا‌که تا امروز فرصت داشتیم به مردم اطلاع‌رسانی کنیم و مردم هم تا پایان بهمن‌ماه فرصت دارند این مالیات را پرداخت کنند یا چنانچه معترض باشند، می‌توانند اعتراض خود را ثبت کنند. در پایان بهمن‌ماه آمار وصولی‌ها از این پایه مالیاتی اعلام می‌شود».
این مقام مسئول احتمالا با تصور اینکه میلیاردی‌ها از نحوه پرداخت مالیات خبر ندارند، گفت «مردم می‌توانند با مراجعه به سامانه سازمان امور مالیاتی، از رقم مالیاتی در نظر گرفته‌شده برای خود مطلع شوند؛ رقم آن درخور‌توجه نیست؛ نوع پرداخت هم آنلاین است و افراد می‌توانند در سامانه سازمان امور مالیاتی آن را نقدا پرداخت کنند و امکان پرداخت اقساطی نیست» که همین‌طور که مشخص است ادبیاتی تشویقی مانند پول زیادی هم نیست در آن وجود دارد؛ اما این میزان برای هر خودرو چقدر است؟ تا مبلغ ۱.۵ میلیارد تومان نسبت به مازاد یک میلیارد تومان معادل یک درصد تا مبلغ سه میلیارد تومان نسبت به مازاد ۱.۵ میلیارد تومان معادل دو درصد. تا مبلغ ۴.۵ میلیارد نسبت به مازاد سه میلیارد تومان معادل سه درصد. نسبت به مازاد ۴.۵ میلیارد معادل چهار درصد؛ یعنی از این پس خودرو‌هایی که ارزش بیش از یک میلیارد تومان داشته باشند، باید حدود ۱۵ میلیون تومان مالیات بپردازند. تا مبلغ سه میلیارد تومان هم باید حدود ۶۰ میلیون تومان مالیات بدهند.
همچنین خودرو تا مبلغ چهار‌میلیارد‌و ۵۰۰ میلیون تومان هم باید حدود ۱۸۰ میلیون تومان مالیات بپردازند. دولت تصور می‌کند سال آینده پنج هزار میلیارد تومان از این محل درآمد داشته باشد. درباره این مسئله هم رستم‌پور زبان لین را کنار گذاشت و گفت نداریم و نمی‌دهیم ندارد و «مؤدیان مالیاتی تا پایان بهمن‌ماه امکان پرداخت دارند و پس از آن سازمان امور مالیاتی به حکم قانون امکان وصول آن را دارد؛ مدت‌زمان اجرای این قانون برای بودجه سال جاری است.
بیشتر بخوانید: مالکان خودرو‌های لوکس دغدغه پرداخت مالیات آن را نداشته باشند
اگر قانون‌گذار در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ هم چنین مالیاتی را پیش‌بینی کند، در سال آینده هم سازمان امور مالیاتی اقدام به وصول آن خواهد کرد». مسئله دیگر این است که در این بازار آشفته اصلا چگونه قیمت خودرو را محاسبه می‌کنند؟ یعنی مثلا نقش زمان را چگونه در نظر می‌گیرند و قیمت امروز خودروی الف را حساب می‌کنند یا فردا را و به همین منوال الی آخر.
در این زمینه این مقام امور مالیاتی می‌گوید: «برای محاسبه قیمت خودرو، ملاک ما ارزش کارخانه است؛ در‌حال‌حاضر قیمت کارخانه‌ای خودرو‌های داخلی با قیمت کف بازار متفاوت است. برای خودرو‌های وارداتی هم ارزش گمرکی خودرو ملاک است و با توجه به اینکه در سال‌های گذشته تا امروز، ارز مرجع مبنای قیمت‌گذاری گمرک بوده که در‌حال‌حاضر نیز همان ارز چهارهزارو ۲۰۰ تومانی است، همین نرخ، مبنای قیمت‌گذاری خودرو‌های وارداتی در نظر گرفته شده است»؛ یعنی خودروسواران لوکس به قیمت ارز چهارهزارو ۲۰۰ هم هنوز حاضر به پرداخت مالیات نیستند؛ اما باید نکته‌ای دیگر را هم در نظر گرفت.
برخی از خانواده‌های نه‌چندان متمول، اما به هر حال متوسط به بالا، هم‌اکنون بدون اینکه بخواهند خودروی میلیاردی دارند؛ یعنی یک زمانی خودروی‌شان قیمتش بوده ۲۰۰ میلیون و امروز شده یک میلیارد. این فشاری است که ممکن بود به آن‌ها وارد شود؛ اما، چون مالیات نمی‌دهند فشار منتفی است. بنا به گزارش ناظران بازار این سیاست مالیاتی دولت هیچ تأثیری بر بازار خودرو هم نداشته است و این بازار به دلایل دیگری آشفته است. یکی از همین ناظران به یکی از وب‌سایت‌های اقتصادی گفته است «مبنای محاسبه دولت درباره دریافت مالیات از خودرو‌های لوکس مشخص نیست.
همچنین هیچ‌گاه با خرید‌و‌فروش خودرو‌های لوکس مالیاتی از دارندگان گرفته نشده است. این قانون تأثیری در قیمت خودرو‌های لوکس ندارد و قابل محاسبه نیز نیست؛ چرا‌که ریشه گرانی خودرو سیاست‌های پولی است».