اقتصاد۲۴-از اواخر سال ۹۸ بورس وارد روز‌های خاصی شد که تا به حال برای این بازار اتفاق نیفتاده بود. در آن زمان شرایط دولت به گونه‌ای رقم خورد که به این بازار توجه خاصی شد و از بورس به عنوان ابزار تامین مالی و جبران کسری بودجه استفاده شد. وضعیت به گونه‌ای پیش رفت که در شرایط فعلی به نظر می‌رسد فضای ابهام و تردید در بازار سرمایه، به گونه‌ای شده که سرمایه‌گذاری از بستر این بازار دور شده و نرخ‌گذاری دستوری و قیمت‌های مصوب منجر به ترس سرمایه‌گذاران از ورود به این بازار شده است. در این میان روز گذشته بازار سرمایه برخلاف ۵ روز گذشته، آخر هفته قرمز را پشت سر گذاشت. گونه‌ای که شاخص کل بورس در ساعات میانی معاملات تا یک میلیون و ۲۹۹ هزار واحد کاهش یافت، اما در ادامه معاملات کمی روندی صعودی به خود گرفت با این حال نتوانست سبزپوش باقی بماند.
شاخص کل بورس در روز چهارشنبه ۱۳ بهمن ماه با ۲۶ واحد کاهش در رقم یک میلیون و ۳۰۱ واحد ایستاد و شاخص کل با معیار هم‌وزن ۲۵۱ واحد افت کرد و رقم ۳۳۳ هزار و ۲۸ واحد را ثبت کرد. معامله‌گران این بازار ۳۸۶ هزار معامله به ارزش ۴۴ هزار و ۶۹۱ میلیارد ریال انجام دادند. بانک تجارت، معدنی و صنعتی چادرملو، بانک ملت و معدنی و صنعتی گل‌گهر و فولاد مبارکه اصفهان نسبت به سایر نماد‌ها تاثیر مثبت و در مقابل پتروشیمی نور و پالایش نفت اصفهان بیشترین تاثیر منفی را روی بورس گذاشتند.
بیشتر بخوانید: شاخص بورس ۶ هزار واحد رشد کرد
اولویت اصلی بازار سرمایه حفظ نقدشوندگی سهام است
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که آیا بدون دستکاری قیمت‌ها بورس مجددا صعودی خواهد شد یا خیر؟ گفت: زمانی بورس به کانال رشد برمی‌گردد که قیمت‌ها ارزنده شوند و اولویت اصلی بازار سرمایه حفظ نقدشوندگی سهام است و قیمت فقط یک ابزار است که به این موضوع کمک می‌کند. این ارزندگی معمولا از دو جریان نشات می‌گیرد؛ اول کاهش قیمت‌ها و دوم بهبود وضعیت بنگاه‌های اقتصادی و افزایش سودآوری و در صورتی که این دو با هم رخ دهد طبیعتا بازار برخواهد گشت. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در صورتی که مجموعه مقررات به گونه‌ای باشد که میزان فروش شرکت‌ها را افزایش دهد و مانع از کاهش فروش سهام شود تبعا سهم‌ها ارزنده خواهند شد و مجددا شاخص‌ها برخواهند گشت مگر آنکه به اندازه‌ای این سهم‌ها افت کنند که شاخص‌ها درجا بزنند، اما صرف‌نظر از این اتفاقات که در بازار و روی تابلو رخ داده در مجموع جریان بلندمدت در بازار سرمایه از این دو مساله اصلی نشات می‌گیرد.
بازار سرمایه از دو هفته گذشته نگران لایحه بودجه بود
دارابی در پاسخ به این پرسش که آیا در هفته گذشته خرید‌های خرد انجام شد یا همچنان بازار با خروج سرمایه خرد روبه‌رو بود؟ ادامه داد: بازار سرمایه از دو هفته گذشته نگران لایحه بودجه بود و پس از تصویب دستور ۱۰بندی دولت و عدم ابلاغ آن از سوی سازمان برنامه و بودجه مجددا هفته گذشته دولت و رییس‌جمهور به آن ورود پیدا کردند و عملا این ۱۰ فرمان را ابلاغ کردند که امروز نگرانی بازار کمتر از قبل شده و میزان خرید‌ها نیز افزایش پیدا کرده است. دارابی ادامه داد: موضوعاتی که در این ۱۰ بند هستند از جمله ۵ درصد تخفیف در مالیات شرکت‌های تولیدی یا سقف گذاشتن در نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بسیار مهم هستند. هرچند که کوتاه‌مدت بوده و در لایحه بودجه نیز یک‌ساله هستند، تا حدودی می‌توانند نگرانی بازار را برطرف کنند.
در کل با تصویب این بند‌ها به نظر می‌رسد که حمایت روشن و شفافی از طرف دولت در راستای بازار سرمایه انجام می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: این جریان به نوعی جریان کاهش نگرانی و افزایش روند تغییرات در روز‌های آتی است. دارابی در پاسخ به این پرسش که این حباب در درآمد‌ها و صورت‌های مالی و ارزش شرکت‌ها به سود چه کسی است و به زیان چه کسی، گفت: نظری در این مورد ندارم.
رمزارز هم جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاران ندارد
او در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان امیدی به بورس با این روند داشت یا اینکه همچنان مردم به سمت بازار رمزارز حرکت می‌کنند؟ تصریح کرد: مسلما پس از ریزش‌های شدیدی که در این مدت بازار رمزارز داشته جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاران در پی ندارد و این جریان بازگشت سرمایه‌ها در قیمت‌های بالا باعث زیان آن‌ها شده و با افت همراه شده‌اند و مانند هر بازار ناشناخته دیگری پس از دوره‌ای جذابیت خود را از دست خواهد داد. دارابی گفت: بورس صرف‌نظر از فراز و فرود‌هایی که دارد می‌تواند جذب سرمایه را به سمت خود داشته باشد و همواره شرکت‌های خوبی هستند که دارای قیمت‌های ارزنده در بورس هستند. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در حال حاضر با ضعف در تحلیل‌ها مواجه هستیم، گفت: اخلاق سرمایه‌گذاری در بین سرمایه‌گذاران وجود ندارد و نمی‌توان سرمایه‌گذاران را توجیه کرد که بتوانند در قیمت‌های بالا به هر طریقی شده سهام را خریداری کنید.
دارابی ادامه داد: عموما به هر طریقی قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند یا صف خرید تشکیل می‌شود، اما انتظار این است که حقوقی‌ها ورود پیدا کنند و یک مشکل اساسی دیگر همین مساله است که در این بخش ایجاد می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه در مورد آینده بورس نیز خاطرنشان کرد: وضعیت بورس تا پایان سال به موضوع مهم مذاکرات وین وابسته است و اینکه نتیجه این مذاکرات چه خواهد شد و بر بازار‌ها چه تاثیری خواهد داشت و اینکه لایحه بودجه ختم به خیر شود تا بازار سرمایه هم بتواند با یک جریان پایدار به روند خود ادامه دهد.
حذف تدریجی دامنه نوسان و قیمت‌های دستوری
گفتنی است؛ مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار چند روز پیش اعلام کرد: با توجه به جمع‌بندی پیشنهادات بورس‌ها در خصوص دامنه نوسان امید می‌رود تا پایان سال شاهد تغییر تدریجی دامنه نوسان باشیم، زیرا هر گونه مداخله خارج از نظم بازار عرضه و تقاضا حکایت تلخ قیمت‌گذاری دستوری است. دامنه نوسان همان قیمت‌گذاری دستوری است که نمی‌گذارد بازار در مسیر عرضه و تقاضا و بدون دخالت‌های دستوری مسیر و راه خود را پیدا کند. اکنون با توجه به جلسات متعددی که در سازمان بورس با بورس‌ها در خصوص این مورد برگزار شده به جمع‌بندی‌های لازم رسیده‌ایم.
امید می‌رود طی یک یا دوماه آتی شاهد تغییرات اساسی و در حوزه دامنه نوسان باشیم، اما ناگفته نماند این موضوع قرار است به صورت تدریجی رخ دهد تا لطمه‌ای به بازار سهام وارد نشود همان‌گونه که موضوع نرخ خوراک گاز و سوخت صنایع که در چند مدت اخیر تبدیل به چالش بازار شد اگر اصلاح نمی‌شد به‌طور حتم می‌توانست مزیت‌های بسیاری از صنایع را از بین ببرد. عشقی همچنین عنوان کرده که بازار سرمایه نیاز به حمایت ندارد، زیرا این بازار به اندازه کافی خود توان اقتصادی دارد، آن چیز که اکنون به بازار آسیب وارد کرده در اصل مربوط به تصمیمات غیرمنطقی خارج از فضای بازار می‌شود، زیرا چنین مسائلی به راحتی می‌توانند سودآوری شرکت‌ها را تحت‌الشعاع خود قرار دهد. تضعیف سودآوری شرکت‌ها نه تنها برای دولت سودی ندارد، بلکه بیشترین زیان را خود دولت خواهد دید.