اقتصاد ۲۴- با گذشت نزدیک به سه ماه، همچنان ممنوعیت صادرات برخی میوه‌های ایران و بازگشت آن‌ها در صدر افکار عمومی کشور است؛ اخباری که گویا تمامی ندارد و هر روز بر نگرانی کشاورزان و بازرگانان کشور می‌افزاید؛ حال نامه درخواست رئیس اتحادیه کشاورزی ایران به رئیس جمهور برای ممنوع کردن واردات موز از هند برای مقابله به مثل با ممنوعیت کیوی ایران به این کشور، بار دیگر چالش‌های صادرات میوه ایران را بر صدر اخبار آورده است.
محمد یوسفی آرامش، رئیس کمیسیون اقتصاد و اشتغال مجمع ملی جوانان استان مازندران و فعال حوزه صادرات و واردات در گفت و گو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: متاسفانه همچنان پرونده مسئله ممنوعیت میوه ایران باز است و علیرغم اخبار مختلف در خصوص بازگشایی لاین صادراتی کیوی به هند، هیچ اتفاقی نیافتاده است؛ نزدیک به سه ماه است که تجار میوه و کشاورزان در نگرانی به سر می‌برند و مسئولین هیچ اقدام موثر بین المللی ارائه نکرده اند. متاسفانه شاهد یک سو مدیریتی کلان در حوزه صادرات میوه هستیم، نه تنها مسئولین وقت جهاد کشاورزی و وزارت امور خارجه، در خصوص هشدار‌های مکرر کشور‌های روسیه و هند اقدامات پیشگیرانه‌ای ارائه نکردند، بلکه بعد از وقوع بحران نیز همچنان شاهد یک بی تفاوتی عظیم هستیم.
وی اقداماتی مثل ممنوعیت واردات موز را احساسی دانست و اظهارکرد: این اقدامات ممکن است به صادرات سیب ایران صدمات جدی وارد کند. چرا که هند یکی از بزرگترین خریداران سیب از ایران است.
یوسفی آرامش در خصوص علت بازگشت میوه‌های ایران اعلام کرد: با صراحت می‌گویم که بسیاری از این اخبار، یک بازی سیاسی و تلاش برای جلوگیری از ورود ارز به کشور است. در خصوص کیوی، برخی از محصولات ما شپشک داشت که علت مهم آن نحوه نگهداری محصول و همچنین عدم استفاده از فرچه بود؛ اما این مشکلات آنقدر جدی نبود که لاین صادراتی کیوی ایران برای چند ماه بسته شود، چرا که سال‌ها هند این محصولات را از ایران وارد می‌کرد.
اما برای مثال فلفل‌های دلمه‌ای صادر شده به روسیه فاقد مشکل بودند و علت بازگشت آن‌ها تنها عدم استفاده از سموم مورد نیاز کشور روسیه بود.
این کارشناس اقتصادی با انتقاد جدی به مسئولین وزارت امورخارجه و جهاد کشاورزی افزود: ما واقعا تنهاییم؛ تجار ایرانی به علت تحریم‌ها توان دریافت پول از روش‌های امن را ندارند و سالانه بسیاری از بازرگانان خارجی با بهانه‌های مختلف پول صادرکنندگان ایرانی را پرداخت نمی‌کنند. استفاده از اعتبارات اسنادی برای تجارت بین‌المللی حداقل حق تجار یک کشور است که ما به علت تحریم‌ها به آن دسترسی نداریم. به این چالش‌ها و سختی‌ها قوانین محدود کننده‌ای مثل رفع تعهد ارزی و فروش ارز به قیمت سامانه نیما را اضافه کنید!. کاملا مشخص است که کسی که این قوانین را نوشته در زندگی‌اش یک کیلو میوه هم صادر نکرده!.
تجار خارجی سعی در مفت خریدن دارند
رفع تعهد ارزی عامل اصلی فساد و تشویق بازرگانان به استفاده از کارت‌های اجاره‌ای است. همچنین فروش ارز در سامانه نیما در برخی موارد سود بازرگانان کشور را تا قیمت‌های قابل توجهی کاهش می‌دهد و توجیه پذیری صادرات را با ریسک‌های بالای آن‌در حوزه میوه کم می‌کند.
یوسفی آرامش ادامه داد: تجار خارجی از فرصت اخبار منفی در خصوص بازگشت میوه‌های ایران استفاده می‌کنند و با تحقیر میوه ایرانی قصد در دریافت میوه‌ها با بهای پایین تری دارند.
وزارت امور خارجه باید در این باره پاسخ گو باشد و سفرای ایران و رایزن‌های آنان در کشور‌های هند و روسیه باید گزارش دهند که در سه ماه اخیر چه اقداماتی در خصوص رفع موانع صادرات میوه ایران و بازگشت اعتبار برند میوه ایرانی انجام داده اند. نمی‌شود که ما دائما مالیات پرداخت کنیم و برخی وظیفه خود را در جایگاهی که دارند انجام ندهند!.
رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ورود کنند
یوسفی آرامش افزود: ایران در ۸ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۳.۱ میلیون تن میوه صادر کرده است که در نوع خود قابل توجه است؛ اما این اخبار منفی گسترده که در رسانه‌های بین المللی علیه میوه‌های ایران رواج پیدا کرده، برند ملی ما را با چالش‌های جدی رو به رو کرده. اهمیت صادرات برای مملکتی مثل ایران که دائما درگیر نوسانات ارزی است، کم‌تر از انرژی هسته‌ای نیست. به صورت جدی از رئیس جمهور و وزیر امور خارجه درخواست می‌کنیم که با ورود مستقیم و مذاکره با سران کشور‌های فوق و اعزام هیئت‌های تجاری به این وضعیت نا به سامان پایان دهند.
وی ادامه داد: جبران ممنوعیت صادرات میوه یک کشور و بازگرداندن واردکنندگان میوه کاری بس دشوار و فرسوده کننده است. متاسفانه دولت نه تنها حمایتی از صادرات میوه نمی‌کند، بلکه با رفع تعهد ارزی و عدم دیپلماسی فعال وزارت امور خارجه شرایط صادراتی را دشوارتر نیز کرده است.
در یک جمع بندی کلی از دولت درخواست دارم:
۱. بلافاصله وزیر امور خارجه با کشور‌های خریدار میوه ایران وارد مذاکره شود.
۲. وزارت جهاد کشاورزی با دقت بیشتری در جهت یکسان سازی و رفع حساسیت‌های وارداتی کشور‌های فوق تلاش کند.
۳. مجلس و وزارت صمت به صورت جدی در جهت حذف قانون رفع تعهد ارزی، علی الخصوص برای میوه، اقدام کنند.
۴. حضور یک متخصص کشاورزی با سواد و دنیا دیده در کشور‌های هدف و استقرار در سفارت ایران در آن کشور.
یوسفی در ادامه اضافه کرد: ایران یک کشور پر از پتانسیل برای صادرات میوه به دنیاست، کشور‌های اطراف ایران به عدت آب و هوای نامناسب و فقدان خاک حاصل خیز و سرما و گرمای زیاد، توان تولید بسیاری از میوه‌ها را ندارند؛ ولی متاسفانه مسئولین کشور توجه کافی به این مسائل ندارند. چرا باید چین از چند هزار کیلومتر دورتر بزرگترین تامین کننده سیب عمان باشد در حالی که این کشور در همسایگی ماست؟ فرصت‌های بسیاری پیش روی ماست و با یک اجماع ملی و رفع موانع مطرح شده می‌توان به صورت جدی در جهت توسعه صادرات میوه ایران گام برداشت.