اقتصاد۲۴- عاطفه اسحاقی، یک هفته می‌شود که جنگ روسیه و اوکراین، نقشه‌های ایرانیان متقاضی تحصیل در دانشگاه‌های خارجی را تغییر داده است و برای همین موسسات اعزام دانشجو به خارج از کشور درصدند تا برای مشتریان خود کشور‌های مناسب تری را جایگزین اوکراینِ جنگ زده بکنند.
برای نزدیک به دو دهه اوکراین یکی از مقاصد دانشجویان ایرانی بود که رفتن و تحصیل در دانشگاه‌های خارجی را به ماندن در ایران و خواندن برای کنکور ترجیح می‌دادند؛ دانشجویانی اغلب برخواسته از طبقه متوسط و مرفه کشور که با همه وخامت شرایط اقتصادی سال‌های گذشته، خانواده هایشان توانسته بودند از عهده تامین دست کم سالی ۶ هزار یور هزینه دانشگاه‌های پزشکی اوکراین بربیایند.
بررسی‌های اقتصاد ۲۴ نشان می‌دهد که تا پیش از بالاگرفتن تنش‌های دیپلماتیک روسیه و اوکراین بازار اعزام دانشجویان ایرانی به اوکراین متقاضیان خاص خودش را داشته است و تا چند هفته پیش از این موسسات فعال در این زمینه به مشاوره دادن و تشکیل پرونده برای مشتریان خود مشغول بودند، اما با اوج گیری این جدال از میزان تقاضا کاسته شده و در نهایت با حمله غافلگیرانه پنجشنبه گذشته پرونده اعزام دانشجو به اوکراین به حالت تعلیق درآمده است.
هرچند در تارنمای سفارت ایران در اوکراین خبر غیر حضوری شدن کلاس‌های درس دانشگاه‌های اواکراینی برای دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل وجود دارد، اما براساس تحقیقات میدانی انجام شده هرچند هنوز در آگهی‌های اینترنتی مربوط به وبسایت‌های دفاتر اعزام دانشجویان ایرانی به خارج، نام نشانی از دانشگاه‌های اوکراین وجود دارد، اما کارشناسان و مشاوران این موسسات در تماس‌های تلفنی یا مراجعات حضوری به مشتریان متقاضی تحصیل در اوکراین، کشور‌های دیگری را معرفی و توصیه می‌کنند.
دست کم در دو مورد کارشناسان و مشاورانی از دو موسسه مختلف فعال در زمینه اعزام دانشجو با پرهیز از توضیح دادن در مورد وضعیت پرونده‌های به سرانجام رسیده آخرین مشتریان اوکراینی خود به اقتصاد گفتند: فعلا هیچ پذیرشی برای اوکراین انجام نمی‌دهیم؛ و به کسی هم توصیه نمی‌کنیم؛ اگر کسی قصد ادامه تحصیل در خارج از ایران را دارد می‌تواند متناسب با شرایط خود از میان دانشگاه‌های کشور‌های روسیه، ترکیه، کانادا، آلمان و انگلستان، مجارستان و لهستان و... یکی را انتخاب و به کمک مشاوران ما برای گرفتن پذیرش تحصیلی اقدام کند.
بیشتر بخوانید: ادامه بلاتکلیفی دانشجویان ایرانی در پناهگاه‌های اوکراین
برابر این صحبت‌ها منظور از شرایط متقاضی تحصیل پرونده تحصیلی، شرط سنی و از همه مهمتر بضاعت مالی برای پرداخت دست کم ۶ هزار یورو هزینه سالانه است.
محض یادآوری اگر برابر نرخ‌های رایج در بازار ارز بهای هر یورو را ۲۹ هزار تومان در نظر بگیریم بار مالی این شهریه سالانه بیش از ۱۷۶ میلیون تومان خواهد بود که به معنی داری از سرانه درآمد سالانه عموم مزدبگیرانی که حقوق ماهانه ۴-۵ میلیون تومانی دارند، بیشتر است.
یکی از کارشناسان موسسات اعزام دانشجو با تایید اینکه در سال‌های گذشته شمار بیشتری از ایرانیان علاقمند به تحصیلات دانشگاهی متقاضی تحصیل در اوکراین شده بودند؛ گفت: هزینه‌های تحصیل در دانشگاه‌های پزشکی اوکراین به نسبت پایین‌تر بود؛ خیلی‌ها به قصد مهاجرت و عده‌ای هم با این تصور که می‌توانند بعد از مدتی خود را به یکی از دانشگاه‌های داخل کشور منتقل کنند برای تحصیل در کشور‌هایی مثل اوکراین اقدام کردند و این در حالی بود که دست کم در مورد انتقالی گرفتن به دانشگاه‌های ایران قواعد سختگیرانه‌ای وجود دارد.
افزایش تقاضا برای تحصیل در دانشگاه‌های خارج از ایران خواه نتیجه ساختار معیوب کنکور ورودی دانشگاه، خواه پایین بودن سطح نظام دانشگاهی ایران و خواه میل به مهاجرت از کشور باشد؛ نتیجه کار تفاوت چندانی نمی‌کند، سالهاست که کسب و کاری تابلو دار در نقاط معروف و مطرح شهر‌های بزرگ ایران به راه افتاده است؛ کسب و کاری که محور آن حول اعزام دانشجو به خارج از کشور می‌چرخد و کارش برآورده سازی یک تقاضای گران قیمت؛ تقاضایی که بیشتر متقاضیان حتی اگر هم بخواهند قادر به تامین هزینه‌های آن نیستند و تنها عده معدودی می‌توانند از پس چنین هزینه‌های بربیایند.