اقتصاد24- افزایش تعرفه‌های برق مانند سال گذشته مطابق با قانون مصوبه هیأت وزیران و با استناد به مواد یک و سه قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مصوب ۱۳۸۸ است. اما امسال بخش جدید مصوبه هیأت وزیران به موضوع جریمه پرمصرف‌ها بازمی گردد. در این مصوبه آمده است که از ابتدای خردادماه و با شروع فصل گرم سال تعرفه مشترکانی که مصرفی بالاتر از الگوی مصرف داشته باشند، ۱۶ درصد و به صورت پلکانی افزایش خواهد داشت.
درباره این تصمیم جدید دولت که با هدف اصلاح تعرفه‌های برق و همینطور سوق دادن پر مصرف‌ها به سمت الگوی مصرف گرفته شده است، سخنگوی صنعت برق و معاون توزیع شرکت توانیر به «ایران» توضیح داد: «طرحی را برای اصلاح تعرفه‌ها به منظور تغییر ذائقه مصرفی مشترکان تنظیم کرده بودیم که اسفند ماه در هیأت دولت تصویب و ابلاغ آن از ابتدای سال‌جاری آغاز شد. هفته گذشته این مصوبه به دست شرکت‌های توزیع نیز رسید تا اجرای آن از ابتدای اردیبهشت ماه کلید بخورد.
در مرحله نخست ۷ درصد افزایش تعرفه برای تمام مشترکان از ماه اردیبهشت خواهیم داشت و از خرداد ماه نیز ۱۶ درصد افزایش تعرفه برای مشترکان پر مصرف اجرا خواهد شد. این تغییرات با رعایت الگوی مصرف در هر منطقه است. الگوی مصرف تعرفه‌ها در «مناطق گرمسیر یک» که مشترکان بیشتری را در برمی گیرد به نفع مصرف کنندگان طراحی شده است.»
تعرفه‌های در نظر گرفته شده برای دو منطقه با بیشترین تعداد مشترک در جداول آمده است. بر اساس این مصوبه هیأت وزیران، حداقل تعرفه هر کیلو وات برق مصرفی ۱۷۵ ریال و حداکثر آن ۴۳۱۹ ریال خواهد بود. البته خانوار‌هایی که مصرف برق ماهانه آن‌ها زیر الگوی مصرف است و در بازه اول خرداد تا پایان شهریور بازهم مصرفشان را در مقایسه با سال قبل کاهش می‌دهند، مشمول تخفیف بهای برق به میزان کاهش یافته معادل نرخ اولین پله مصرفی در منطقه خود خواهند شد.
در همین حال محمودرضا حقی‌فام می‌گوید: «با نرم افزاری که تهیه شده و بزودی در دسترس عموم قرار خواهد گرفت، مشترکان می‌توانند هزینه‌ها را برآورد و با انتقال مصرف به ساعات خارج از پیک آن را کاهش دهند.» او تعداد مشترکان پرمصرف را حدود ۳ میلیون عنوان کرد و توضیح داد: «تعداد کل مشترکان برق کشور حدود ۲۹ میلیون است که اگر مصرف خود را نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش ندهند و الگوی مصرف را رعایت نکنند، مشمول جریمه خواهند شد.»
بر اساس برآورد‌های شرکت توانیر امسال پیک مصرف برق به ۶۱ هزار مگاوات خواهد رسید که رقم بسیار بالایی است. سال گذشته پیک (بیشترین میزان مصرف) حدود ۵۷ هزار مگاوات بود که به علت کمبود منابع آبی و از مدار خارج شدن برخی نیروگاه‌های برقآبی با خاموشی مواجه شدیم. به گفته حقی‌فام امسال حدود ۵ هزار مگاوات از محل ورود نیروگاه‌های حرارتی جدید و ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ مگاوات از محل نیروگاه‌های برقآبی به تولید برق کشور اضافه می‌شود، اما بازهم دولت برای مدیریت مصرف ۳۵۰۰ مگاواتی برنامه‌ریزی کرده است تا از این طریق رزرو تولید ایجاد و امکان صادرات برق حتی در ساعات پیک فراهم شود.
علاوه بر این وزارت نیرو با استناد به مصوبه هیأت وزیران بزودی برای بخش آب کشور نیز تعرفه‌ها را به گونه‌ای تغییر خواهد داد که پرمصرف‌ها مشمول جریمه و مجبور به رعایت الگوی مصرف شوند.
مسأله‌ای که باید ملی شود
مجتبی خدرزاده
استاد دانشگاه شهیدبهشتی
افزایش ۱۶ درصدی تعرفه پرمصرف‌ها با هدف اصلاح مصرف و سوق دادن آن به سمت الگوی مصرف وضع شده است. این مصوبه هیأت وزیران اگرچه ۷ درصد افزایش تعرفه برای تمام مشترکان را نیز در بر می‌گیرد، اما تأثیر چندانی بر اصلاح تعرفه‌ها و نزدیک کردن قیمت فروش به قیمت تمام شده برق ندارد.
مهمترین نکته آن تشویق کم مصرف‌ها و تنبیه پر مصرف‌ها برای رعایت الگوی مصرف است. هرچند که افزایش ۱۶ درصدی ناچیز است. فرض کنید که اگر هزینه قبض پرمصرف‌ها ۶۰ هزار تومان باشد با ۱۶ درصد افزایش، حدود ۷۰ هزار تومان می‌شود. مشخص نیست که این هزینه چقدر از سبد هزینه خانوار را در برمی‌گیرد و به احتمال زیاد این سهم اندک است؛ لذا برای اثربخشی آن، نوع طرح مسأله خیلی اهمیت دارد.
اگر این افزایش تعرفه بتواند جو روانی ایجاد کند و به پرمصرف‌ها گوشزد کند که این نوع استفاده از برق اشتباه است، گام مؤثری در جهت بهبود شرایط برداشته خواهد شد. گرچه تا زمانی که قیمت برق واقعی نشده و ارزش خودش را پیدا نکرده، همچنان با مشترکان پرمصرف مواجه هستیم. فراموش نکنیم که در فرهنگ‌سازی مباحث اجتماعی نیز از اهمیت زیادی برخوردار هستند. مانند سیل‌های اخیر که بخشی از مباحث آن اجتماعی بود و مردم آن را یک پدیده ملی می‌دانستند.
منبع: باشگاه خبرنگاران