اقتصاد۲۴- تاکسی آنلاین در سال‌های اخیر رواج زیادی یافته است. سامانه‌های مختلفی برای درخواست خودروی اینترنتی وجود دارند که هر یک، کاربران متعددی را به خود اختصاص داده‌اند. روال کار این تاکسی‌ها نیز برای اغلب ما روشن و مشخص است. مبدأ و مقصد را مشخص می‌کنیم و بعد از نمایش قیمت، درخواست خودرو را ثبت می‌کنیم. این درخواست برای نزدیک‌ترین رانندگان ارسال می‌شود. سپس باید منتظر شد تا یک راننده درخواست را قبول کند. مشخص بودن قیمت تاکسی آنلاین پیش از ثبت درخواست، یکی از مزایای اصلی آن‌هاست. اما روال ثبت قیمت و نظارت بر آن به چه طریق صورت می‌گیرد؟
نرخ تاکسی اینترنتی و روند نظارت بر قیمت‌ها
شاید شما نیز گاهی با افزایش قیمت یک مسیر مشخص روبرو شده باشید. در چند سال ابتدایی آغاز به کار این سرویس‌ها، قیمت آن‌ها بسیار پایین بود. در واقع یکی از دلایل رشد روز افزون آن‌ها نیز همین مسئله بود. رقابتی بودن قیمت‌ها باعث سرازیر شدن مشتریان و کاربران بسیار به آن شد. اما گاهی می‌بینیم که قیمت‌ها افزایش می‌یابند. هرچند که این روال بسته به روز‌های تعطیل، وضعیت آب و هوا، ترافیک، ساعات مختلف شبانه روز متفاوت است. اما قطعاً با توجه به بحث تورم و گرانی، افزایش قیمت تاکسی آنلاین نیز بدیهی به نظر می‌رسد. با این حال لازم است که از روند افزایش قیمت و نظارت بر آن آگاهی داشته باشیم.
[yektanet.com]تا کنون سؤالات متعددی دربارۀ نرخ تاکسی اینترنتی مطرح شده است. اینکه روال نظارت بر قیمت گذاری تاکسی‌های اینترنتی به چه صورت است؟ کدام نهاد دولتی مسئول رسیدگی و رصد بر قیمت‌هاست؟ آیا این شرکت‌ها به صورت کاملاً مستقل کار می‌کنند یا بخشی از فعالیت آن‌ها در گرو نظارت سازمان‌هاست؟ این‌ها و بسیاری سؤالات دیگر در این زمینه مطرح هستند. دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهر‌های کشور در این باره اظهارات دقیقی داشته است.
سازمان‌های مسئول بر نرخ تاکسی آنلاین
دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهر‌های کشور اذعان کرده است که وزارت کشور در موضوع قیمت تاکسی اینترنتی دخالتی ندارد. این قیمت‌گذاری در حوزۀ اختیارات وزارت صنعت، معدن و تجارت است. پوریا محمودیان یزدی دریارۀ افزایش نرخ تاکسی‌های انلاین در روز‌های گذشته گفت: بر اساس دستورالعمل ساماندهی تاکسی‌های اینترنتی، روند قیمت‌گذاری آن‌ها به شکل پویا انجام می‌شود. شورا‌های شهر هیچگونه مصوبه‌ای در مورد قیمت‌گذاری این تاکسی‌ها ندارد؛ بنابراین خود اتحادیه‌های صنفی مکانیزم قیمت را با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌کنند. با این حال، وزارت کشور افزایش کرایۀ تاکسی‌های آنلاین را به صورت دقیق رصد می‌کند.
به این ترتیب، وزارت کشور تنها مسئول رصد افزایش قیمت‌هاست و دخالتی در تعیین قیمت‌ها ندارد. به این ترتیب این سازمان تنها مسئول رسیدگی به نوسانات قیمت است. بررسی اینکه افزایش کرایه‌ها در مدت مشابه چقدر بوده است، به عهدۀ وزارت کشور است. همچنین سامانۀ ملی اطلاعات سفر، قیمت‌ها و میزان تردد تاکسی اینترنتی را به لحاظ مباحث ترافیکی دنبال می‌کند. این اقدام از طرف این سازمان برای کل شهر انجام می‌شود. از طرف دیگر، فعالیت تاکسی‌های آنلاین به عنوان پدیده‌های نوظهور در کشور، چالش‌هایی را به همراه داشته است. فعالیت این تاکسی‌ها به صورت چند وجهی است. به همین دلیل ضرورت دارد که سازمان صنعت، معدن و تجارت به عنوان مرجع، چارچوبی برای تعیین تعرفه‌ها تصویب نماید.
تاکسی‌های اینترنتی زیرمجموعۀ اتحادیۀ کسب‌وکار‌های مجازی هستند
مدت زیادی از آغاز فعالیت و گسترش چشمگیر تاکسی آنلاین نگذشته است؛ بنابراین طبیعی است که با چالش‌های متعددی در این خصوص روبرو باشیم. خوشبختانه وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) در این خصوص روال دقیقی را پیش گرفته است. در حال حاضر تاکسی‌های اینترنتی در حوزۀ تعیین تعرفه و قیمت‌گذاری زیرمجموعۀ اتحادیۀ کسب‌وکار‌های مجازی هستند. با در نظر داشتن اینکه نرخ تاکسی آنلاین بر اساس فرمول پویا محاسبه می‌شود، روال سختگیرانه‌تری برای آن‌ها در نظر گرفته است.
بیشتر بخوانید: افزایش رقابت با درج قیمت تولید کننده
وزارت کشور بر اساس مادۀ ۳۱ و ۳۲ قانون رسیدگی به تخلفات که جزء اختیارات مجموعۀ شهرداری‌هاست در این عرصه وارد شده است. عمده تکلیف دستورالعمل‌ها بر اساس قانون نظام صنفی و توسط اصناف مربوطه صورت خواهد گرفت. همین مسئله در مورد تاکسی‌ها و آژانس‌های تلفنی نیز صدق می‌کند. به ترتیبی که شهرداری‌ها دخالتی در این باره ندارند. با این حال وزارت صمت به دنبال این است که روند تاکسی‌های اینترنتی را برای آژانس‌های تلفنی نیز پیش بگیرد.
۴ فاکتور در تعیین قیمت درخواست خودرو آنلاین
یکی از اعضای اتحادیۀ کسب‌وکار‌های مجازی گفت: در قیمت گذاری تاکسی‌های اینترنتی، ۴ فاکتور در نظر گرفته شده است. این قیمت‌گذاری بر اساس قیمت پایه، مسافت سفر، مدت زمان سفر و میزان عرضه و تقاضا انجام می‌شود. این ۴ فاکتور در زمان‌های مختلف باعث ایجاد نرخ متفاوت برای تاکسی‌های آنلاین می‌شوند. در چند ماه گذشته با گران‌تر شدن هزینه‌های حمل و نقل عمومی، نرخ تاکسی‌های اینترنتی نیز به موازات آن افزایش یافته‌اند. همچنین با افزایش هزینه‌های قطعات یدکی و موارد دیگر، مسافران تصور می‌کنند که قیمت‌ها به شدت بالاتر رفته‌اند.
سخن پایانی
هرچند مدتی است که نرخ تاکسی اینترنتی افزایش یافته است، اما این رقم کاملاً تحت نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت است. با این حال افزایش قیمت اجناس و خدمات در ماه‌های ابتدایی هر سال، بحث جدیدی نیست. در این راستا تاکسی‌های اینترنتی نیز از قاعده مستثنی نیستند. معادلۀ قیمت این تاکسی‌ها همواره بحثی بین رانندگان، اصناف و شرکت‌ها بوده است.
این قیمت‌ها در دوران شیوع کرونا نیز تحت تأثیر فواصل اجتماعی و قرنطینه‌ها شدند. چرا که بسیاری از مسافران ترجیح می‌دهند به جای حمل و نقل عمومی از خدمات تاکسی آنلاین استفاده کنند. با این حال نمی‌توان عواملی مثل تورم، افزایش قیمت خودرو، لوازم یدکی، بنزین و استهلاک خودرو را نادیده گرفت. در این بین شرکت‌های تاکسیرانی آنلاین نیز با در نظر داشتن عوامل یاد شده، افزایش قیمت‌های خود را اعمال می‌کنند.
از آنجا که نرخ تاکسی اینترنتی به صورت پویاست، این مبالغ گاهی ارزان‌تر و گاهی گران‌تر می‌شوند. هرچند که ورودی و مسافت سفر در یک سفر همواره ثابت و یکسان هستند، اما مدت زمان سفر بستگی به عوامل متغیری دارد. مواردی نظیر ترافیک، شرایط جوی و تعطیلی در مدت زمان سفر دخیل هستند. در نتیجه قیمت پایۀ سفر‌ها در شرایطی که مسافت و ورودی سفر یکسان باشند، مدت زمان سفر بسته به عوامل یاد شده تغییر خواهد کرد.