اقتصاد۲۴- مریم بهنام راد - همزمان با ادامه نشست‌ها جهت رفع تحریم ها، موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و عدم توجه دولت به شرایط اقتصادی حاصل از جنگ روسیه و اوکراین مورد نقد و بررسی کارشناسان قرار گرفته، تا جایی که آن‌ها وضعیت اقتصاد کشور در سال جاری را بسیار حساس‌تر و شکننده‌تر از سال‌های قبل پیش بینی می‌کنند.
مسعود دانشمند کارشناس مسائل اقتصادی درخصوص سرنوشت اقتصاد کشور با حذف ارز ۴۲۰۰ در پاسخ به اقتصاد ۲۴ گفت: تا این لحظه اکثر کالا‌هایی که وارد کشور می‌شد حقوق و عوارض این کالا‌ها با دلار ۴۲۰۰ تومانی محاسبه می‌شد، اما از سال جاری قرار است با ارز نیمایی (۲۴ هزارتومانی) محاسبه می‌شود.
وی ادامه داد: حقوق و عوارض کالاهای وارداتی اعم از کالاهای اساسی و سایر کالا‌ها ۵ برابر می‌شود. اگرسال ۱۴۰۰ تعرفه متوسط ۱۳ درصد در نظر گرفته می‌شد، در سال ۱۴۰۱ به جای این رقم باید ۶۵ درصد پرداخت شود؛ این یک عامل تورم زا در اقتصاد سال جاری است.
دانشمند با تأکید بر عامل دوم تورم در سال جاری گفت: افزایش قیمت کالا‌هایی که قبل با دلار ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌شد حالا به طور متوسط با دلار ۲۲ تا ۲۴ هزار تومانی وارد می‌شود؛ این یعنی تورم!
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: با این دلایل افزایش قیمت‌ها گرانی افسار گسیخته را به همراه خواهد داشت تا جایی که هزینه تولید را گران و در ادامه این روند تعطیلی کارخانه‌ها را در پی خواهد داشت.با گرانی تولید قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد، بازار صادراتی را هم از دست خواهیم داد و این چرخه تعطیلی تولید را تشدید خواهد کرد.
دانشمند با تأکید بر مشکلات حاصل از پابرجا بودن تحریم‌ها به نرخ دلار اشاره کرد و گفت: اگر تفاهمی بین ایران و آمریکا ایجاد نشود در اواخر فرودین و اوایل اردیبهشت سال جاری دلار به ۳۵ هزار تومان می‌رسد.
وی اشاره داشت: افزایش فقر، رکود بیشتر، بیکاری حاصل سیاست‌های دولت برای گرانی قیمت‌هایی مانند افزایش قیمت بنزین، آب و برق، مالیات و... است، که در اختیار دارد. سال ۱۴۰۱ سال اقتصاد سخت تر، بحرانی‌تر و خطرناکتر از سال‌های گذشته است.
دانشمند ادامه داد: دولت با افزایش حقوق‌ها نتوانست تورم به اصطلاح ۴۰ درصدی سال ۱۴۰۰ را کنترل کند. مردم در سال ۱۴۰۱ همراه با افزایش حقوق‌ها نمی‌توانند سطح رفاه فرودین سال ۱۴۰۰ را داشته باشند ودیگر رنگ رفاه را نخواهند دید؛ این‌ها نقاط قابل بحث است که هیچ گاه از سوی دولت ها جدی گرفته نشده !
این کارشناس اقتصادی گفت: دولت برای خروج از این وضعیت باید مشکل خود را با سایر کشور‌ها برطرف کنند درغیر این صورت دست و پا زدن در باتلاقی که خودشان درست کرده اند بی نتیجه خواهد بود.
برداشت کامل تحریم‌ها به سود اقتصاد ایران است
دانشمند در مورد سناریو‌های اقتصاد ایران در صورت توافق بر سر برجام و یا شکست آن، گفت: تحریم‌های نفتی، مالی و بانکی ایران بدترین شرایط را در اقتصاد ایران به وجود آورده اند. حالا که موضوع برداشت تحریم‌ها مطرح شده در صورتی که دو طرف به توافق کامل برسند بازرگانان، تجار و تولیدکنندگان ایرانی می‌توانند پول حاصل از صادرات را به کشور بازگرداند و دولت نیز برای برگشت پول حاصل از فروش نفت به داخل مشکلی نخواهد داشت.
دانشمند گفت: امروز تجارایرانی در فضای تماماً محدود فعالیت می‌کنند، اما برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی نیاز به شرایط عادی بین المللی دارند. با عادی شدن روابط بانکی، تصویب و پذیرش اف‌ای تی اف، بازرگانان ایرانی حرفی برای گفتن خواهد داشت.
وی با اشاره به طولانی شدن نشست برجامی گفت: تحریم یک شبه روی کاغذ می‌آید، اما با سختی و صرف زمان طولانی برداشته می‌شود. اگر قرار باشد تحریم‌ها برداشته شود، اما ایران همچنان در لیست سیاه اف‌ای تی اف قرار داشته باشد و هیچ یک از بانک‌های جهانی با ایران مراوده مالی نداشته باشد، شرایط به وجود آمده از برجام سودی برای ما نخواهد داشت.
بیشتربخوانید:رشد نقدینگی با برجام متوقف می‌شود؟ / افزایش ۷۰۰ هزار میلیارد تومانی سقف نقدینگی در سال جاری
این کارشناس اقتصادی در ادامه اشاره داشت: حالا در صورتی که تحریم‌ها به طور کامل برداشته شود، باید تمام منابع حاصل از رفع تحریم‌ها که به کشور وارد می‌شود، در مسیر درست خرج شود. یعنی دولت خوابی برای جبران کسری‌های خود از این منابع نداشته باشد.
وی تصریح داشت: به بیان دیگر این منابع نباید تنها خرج جبران کسری بودجه دولت شود بلکه باید این دلار‌ها صرف تقویت زیرساخت‌های تولیدی کشور شود. با این درآمد‌ها موانع متعدد کسب و کار از سر راه تولیدکنندگان و دانش بنیان‌ها برداشته شود.
فرصت‌های از بین رفته اقتصادی ایران کدامند؟
به گفته دانشمند؛در زندگی اقتصادی ملت‌ها هرزگاهی یک بزنگاه تاریخی اتفاق می‌افتد که اگر از این شرایط به خوبی استفاده شود، منافع حاصل از آن را برای برنامه‌های بلند مدت، نصیب کشورشان می‌کنند؛ در غیر این صورت کشور‌های رقیب از فرصت پیش آمده بهترین بهره بری می‌گیرند.
وی ادامه داد: ایران از این نوع بزنگاه‌ها زیاد داشته و نتوانسته از فرصت‌ها بهره بگیرد. به عنوان نمونه پس از سقوط دوره اول طالبان در افغانستان بود که ایران از شرایط اقتصادی به وجود آمده نتوانست استفاده کند.
دانشمند تأکید داشت: بزنگاه بعدی؛ ایران در زمان فروپاشی شرق می‌توانست ارتباط اقتصادی جدیدی با آسیای میانه را تجربه کند، اما باز هم به راحتی از این فرصت عبورکرد.
وی تصریح داشت: همچنین پس از سقوط صدام حسین بازار عراق بهترین هدف برای کالا‌ها و پروژه و طرح‌های اقتصادی ایران بود، اما از این بزنگاه نیز استفاده نشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی یادآور شد: اما کشور ترکیه که کمترین ظرفیت اقتصادی را نسبت به ایران دارد، از بیشتر فرصت‌های ایجاد شده در منطقه بهترین بهره را گرفته و در بازار‌های مختلف آن سرمایه گذاری طولانی کرده است.
وی با تأکید بر اینکه به نظر می‌رسد اوکراین در جنگ شکست می‌خورد و روسیه فتح نظامی بدست می‌آورد، گفت: اما روسیه پس از این فتح با مشکلات متعددی مواجه خواهد شد و نگهداری اوکراین از سوی روسیه به دلیل اعمال تحریم‌ها سخت و هزینه بر خواهد شد. به دنبال این جریان، اقتصاد روسیه دچار مشکلات زیادی خواهد شد و به ناچار اوکراین را پس خواهد داد.
دانشمند گفت: ایران هنوزبرنامه‌ای برای تصاحب بازار ایجاد شده از جنگ روسیه و اوکراین را ندارد و بعید است که درمدت زمان باقی مانده سیاستی برای حضور در این بازار‌ها داشته باشد.