اقتصاد۲۴- مهدی حسینی با بیان اینکه میزان نیاز صنعت نفت به سرمایه گذاری بستگی به این دارد که اولویت‌های توسعه روی چه پارامتر‌هایی استوار باشد، اظهار کرد: مهم برنامه‌ای است که در این راستا تدوین می‌شود، سرمایه‌گذاری که در صنعت نفت صورت می‌گیرد می‌بایست بر اساس ضرورت‌هایی که بازار تعیین می‌کند باشد.
وی با تاکید بر اینکه نگاه به نیاز‌های بازار نفت باید در چشم انداز‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت، درازمدت و تهدید‌ها و فرصت‌هایی که بازار ممکن است وجود داشته باشد تبیین شود، تصریح کرد: علاوه‌بر این موارد باید سیاست‌ها و برنامه‌های کشور‌های همسایه را زیر ذره‌بین قرار داد و باتوجه به مجموعه این موارد برنامه‌ای تدوین شود.
توسعه صنعت نفت، لزوم توسعه اقتصاد کشور
رئیس سابق کمیته بازنگری قرارداد‌های نفتی ایران افزود: صنعت نفت به چند بخش بالادستی، پایین دستی که خود شامل پالایش و پخش و پتروشیمی می‌شود تقسیم شده که هرکدام از بخش‌ها برنامه‌ها و سیاستگذاری خاص خود را می‌طلبد که از ضرورت‌های توسعه اقتصادی کشور بوده، این موارد چارچوب‌ها و المان‌های اصلی است که باید تمام این شرایط را در نظر بگیریم و به جلو پیش برویم.
امکان افزایش ذخایر قابل استحصال تا ۲۰۰ میلیارد بشکه
وی با اشاره به لزوم توسعه در صنایع بالادستی صنعت نفت، گفت: در شرایط کنونی متوسط ضریب بازیافت ذخایر نفت در کشور ما حدود ۲۳ تا ۲۴ درصد و ذخایر قابل استحصال بالای ۱۵۰ میلیارد بشکه نفت است. در همین حال دیگر کشور‌ها مثل عربستان دارای ضریب بازیافت ۵۰ درصد و به بالا هستند، عمان ۴۰ درصد و نروژ ۶۰ درصد را هدف گرفته است. قطعا ما هم می‌توانیم با استفاده از فناوری‌های نوین راه آن‌ها را رفته و حتی اگر محافظه کارانه بگویند نیز بازهم دلیلی ندارد و می‌توانیم به ۳۵ درصد ضریب بازیافت برسیم که در این صورت ذخایر قابل استحصال ما به بیش از ۲۰۰ میلیارد بشکه می‌رسد.
بیشتر بخوانید: افزایش قیمت نفت به سرعت گیر خورد
به گفته این کارشناس ارشد این در حالی است که روسیه که تنها حدود ۱۰۰ میلیارد بشکه ذخیره دارد به تولید ۱۱ میلیون بشکه هم دست یافته است بنابر این برای ما که هم اکنون ۵۰ درصد بیشتر از آن‌ها ذخیره قابل استحصال داریم که می‌تواند به دو برابر هم برسد دلیلی ندارد که به ظرفیت تولید ۶ یا ۷ میلیون بشکه نرسیم.
حسینی با بیان اینکه با توجه به پتانسیل‌های موجود دلیلی ندارد که از نظر فنی نتوانیم به افزایش تولید دست‌یابیم، گفت: گروهی در کشور وجود دارند که به دلایلی مخالف توسعه صنعت نفت هستند و زمانی که باین بحث‌ها مطرح شود اعلام می‌کنند که معنای این مساله جلوگیری از صیانت از مخزن است، اما باید توجه داشت که صیانت از مخزن به هیچ‌عنوان به معنای کاهش تولید نیست.
جایگزین‌های نفت پیدا شدند
وی ادامه داد: در شرایط کنونی نفت آهسته آهسته رنگ خود را در بازار با توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و برقی‌شدن حوزه حمل و نقل از دست می‌دهد، ممکن است یک روزی دیگر دنیا نیاز به نفت نداشته باشد لذا باید حداکثر تولید را داشته باشیم و بپذیریم که کاهش تولید به معنای صیانت نیست.
چقدر سرمایه لازم ست؟
رئیس سابق کمیته بازنگری قرارداد‌های نفتی ایران با تاکید بر اینکه باید ظرفیت‌ها را مورد بررسی قرار دهیم، در شرایطی که ظرفیت تولید ۲۰۰ میلیارد بشکه نفت باشد، دلیلی ندارد که به ظرفت ۶ تا ۷ میلیون بشکه نرسیم، گفت: سرمایه گذاری‌های لازم برای رسیدن به این اعداد بدین شرح است که به ازای هر بشکه ظرفیت سازی بسته به نوع میدان بین ۲۰ تا ۳۰ هزار دلار سرمایه لازم داریم.
حسینی با بیان اینکه به‌طور مثال اگر دولت بخواهد ظرف چهار سال آینده یک میلیون بشکه توسعه دهد، ۲۵ میلیارد دلار سرمایه می‌خواهد اگر بخواهد دو میلیون بشکه توسعه دهد این عدد ۵۰ میلیارد دلار خواهد شد.
سیاست‌های غلط برای مقابله با خام‌فروشی
وی با اشاره به مباحثی که در خصوص عدم خام فروشی مطرح می‌شود، گفت: در شرایطی که بازار فراورده یک بازار با منافع خوب باشد باید سعی کنیم بیشترین فراورده را صادر کنیم، اما سوال من این است که آیا در تمام دنیا، کشور‌های تولید کننده نفت که صادر کننده هم هستند، فقط فراورده صادر می‌کنند؟ عربستان، عراق، عمارات، کویت، روسیه و امریکا همزمان سعی می‌کنند فراورده صادر کنند و در بازار رقابت نفت خام نیز حضور داشته باشند. برای اینکه خام فروشی نکنیم جلوی توسعه میدان‌های نفتی را بگیریم اقدام بسیار غلطی است، ما باید حداکثر تولید نفت را داشته باشیم و شروع به سرمایه‌گذاری در این حوزه کنیم.
۶۰ میلیارد دلار برای افزایش تولید دو میلیون بشکه
به گفته این کارش ارشد اگر قرار باشد فقط دو میلیون بشکه به ظرفیت تولید اضافه کنیم به ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم، علاوه‌بر این اگر بخواهیم پالایشگاه بسازیم باتوجه به اینکه هزینه‌ها روزانه بافزایش می‌یابد به سرمایه بالایی نیاز داریم، به‌طور مثال برای یک پالایشگاه ۲۰۰ هزار بشکه‌ای به رقمی حدود ۱۰ میلیارد دلار نیاز است.
نباید از کشور‌های همسایه عقب‌تر باشیم
حسینی با بیان اینکه در حوزه سرمایه‌گذاری صنعت نفت باید به بازار و الویت‌ها نگاه شو، اما در خیلی از پروژه‌ها به نیاز بازار توجه نشده است، گفت: در بخش بالادستی یکسری الویت‌هایی داریم که فقط مربوط به بحث ظرفیت‌سازی می‌شود، در کنار ما کشور عراق توانسته به پنح میلیون بشکه دست یابد و این درحالی است که در گذشته تولید این کشور نصف ایران بود.
وی ادامه داد: درست نیست که همسایه ما که سابقه خوبی نیز با آن نداشتیم و شاهد جنگ بودیم و ممکن است بازهم شرایط تغییر کند قدرت اقتصادی بالاتری داشته باشد، لذا باید به این مسائل توجه کرد و باید سعی کنیم تا از عراق عقب نمانیم، زمانی در داخل اوپک قدرت دوم بودیم، اما اکنون چنبن جایگاهی نداریم و باید خودمان را به جایگاه سابق برسانیم.
آغاز حفاری در میدان آرش باید در اولویت باشد
رئیس سابق کمیته بازنگری قرارداد‌های نفتی ایران با تاکید بر اهمیت توجه و توسعه میدان‌های مشترک، گفت: اخیرا صحبتی مطرح شد در مورد میدان مشترک الدورا و آرش، این میدان در منطقه بی طرف بین عربستان و کویت و البته ایران قرار گرفته، اما مزر آن مشخص نشده است. درواقع در خلیج فارس به جز در دو منطقه یکی با عراق و یکی هم همین منطقه بیطرف بین عربستان و کویت مرز‌ها تعیین شده است.
حسینی با بیان اینکه تا سال ۱۳۴۹ نیز این مساله مطرح بود، اما عربستان و کویت پای میز مذاکره نیامدند و خط مرزی تعیین نشد، گفت: سال ۱۳۷۹ با اقداماتی که انجام شد کویت پای میز مذاکره آمد، طرح‌ها آماده شد، اما متاسفانه این فرصت را از دست دادیم و اکنون که ۲۴ سال از آن گذشته نیز هنوز به نتیجه نرسیده است.
به گفته وی باتوجه به اینکه مرز مشخص نشده اولویت اول ما باید توسعه این میدان باشد و برای اینکه عربستان و کویت یکجانبه بهربرداری از این میدان را آغاز نکنند و خط مرزی تعیین شود و وادار شوند پای میز مذاکره برای تعیین خط بنشینند، باید عملیات حفاری میدان را با اعزام دکل با الویت آغاز کنیم وبه دلیل اینکه درآنجا دکل داریم آغاز کار ما تاثیر خود را خواهد داشت.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه اگر قرار باشد آن‌ها بهره‌برداری کنند ما هم می‌توانیم به موازات عملیات را آغاز کنیم، گفت: این کار یکی از الویت‌های مهم صنعت نفت در بخش بالادستی است که باید با جدیت مورد توجه قرار بگیرد.