اقتصاد۲۴- وضعیت کنونی اقتصاد ایران و همچنین افزایش موج اعتراضات مردم در برخی استان‌ها موجب شد تا ۶۱ اقتصاددان با نگارش نامه‌ای که مخاطب اصلی آن دولت سید ابراهیم رئیسی است، هشدار‌هایی را نسبت به فردای کشور مطرح کنند.
اقتصاددانانی که معتقدند دولت سیزدهم با ادامه روند موجود مردم و حاکمیت را در یک رویایی قرار می‌دهد و در درازمدت موجب بروز مشکلات عدیده‌ای در بخش اقتصادی و حتی سایر حوزه‌ها می‌شود.
مهدی پازوکی به عنوان یکی از امضا کنندگان این نامه می‌گوید؛ وقتی افراد شایسته از بدنه دولت دور می‌شوند و مدیرانی ناکارآمد در بخش‌های اجرایی قرار می‌گیرند، زمینه‌های بروز مشکلات عدیده در کشور ایجاد می‌شود.
او تأکید می‌کند؛ دولت سید ابراهیم رئیسی مملو از مدیرانی شده که به صورت قبیله‌ای در کابینه حضور پیدا کرده‌اند و تنها رزومه آنها حضور در ستاد انتخاباتی رییس‌جمهور است. این افراد حتی اجازه نداده‌اند برخی اصولگرایان متخصص سکان هدایت تیم اقتصادی دولت جدید را بر عهده بگیرند.
دولت برنامه‌ای برای مدیریت اقتصاد ندارد
مهدی پازوکی، اقتصاددان در گفتگو با سایت دیده‌بان ایران در خصوص علل نگارش نامه جمعی از اقتصاددانان خطاب به ملت ایران، اظهار داشت: امضا کنندگان نامه اخیر معتقدند دولتی که مدعی برنامه ۷ هزار صفحه‌ای برای اقتصاد کشور است، چرا تا کنون ۷ خط از این برنامه را منتشر نکرده است.
وی ادامه داد: آنچه مسلم است، دولت سیزدهم فاقد یک برنامه مشخص برای اداره کشور در بخش اقتصاد است.
دولت سیزدهم برنامه اقتصادی دولت قبل را تمدید کرد
این اقتصاددان یادآور شد: دولت در لایحه بودجه سال جاری از مجلس درخواست کرده تا برنامه ششم توسعه یکسال دیگر تمدید شود. نکته تأمل برانگیز اینجاست که اگر دولت روحانی دارای اشکال بود، چرا کابینه جدید برنامه دولتی را که به آن انتقاد داشت را تمدید کرد.
پازوکی با انتقاد شدید از انتصابات در دولت جدید، بیان داشت: در بسیاری از بخش‌ها و استان‌ها افرادی به کار گرفته شده‌اند که نسبت به مدیران قبلی به لحاظ کارایی و دانش در جایگاه بسیار پایین‌تری قرار دارند.
وی گفت: در بخش اقتصادی نیز شاکله تیم اقتصادی فعلی کابینه سیزدهم را نیز نه تنها به دولت‌های قبل، بلکه با افرادی که پس از انقلاب سکان هدایت اقتصاد را به دست گرفتند، نمی‌توان مقایسه کرد.
انتصابات قبیله‌ای در دولت موج می‌زند
این استاد دانشگاه با رفتارشناسی دولتی‌ها در ماه‌های اخیر، بیان داشت: نوع فعالیت و همچنین انتصاب افراد پس از آغاز به کار دولت جدید نشان می‌دهد که نوعی رفتار قبیله‌ای در دولت وجود دارد و افراد صرفا بر اساس تخصص به کار گرفته نمی‌شوند.
باقری کنی از اساس برجام را قبول ندارد
پازوکی با ذکر مثالی از رفتار تیم مذاکره‌کننده دولت سیزدهم، اظهار داشت: اگر دولت دارای خرد لازم برای مذاکره بود، از فردی همانند آقای «عراقچی» که تفکرات اصولگرایانه نیز دارد استفاده می‌کرد. اما امروز شاهد هستیم آقای باقری کنی که از اساس برجام را قبول ندارد، برای مذاکرات برجامی حاضر می‌شود.
وی تأکید کرد: واقعیت امر این است که تیم مذاکره‌کننده فعلی قواعد دیپلماسی را نمی‌داند حتی به زبان انگلیسی نیز تسلط ندارد، در حالیکه تیم آقای ظریف متشکل از افراد تکنوکرات و مسلط به حوزه دیپلماسی بود و از نظر کار در این حوزه نیز چند سر و گردن از تیم فعلی بالاتر بودند.
وزارت کار موجب بیکاری در کشور شده است
پازوکی در بخش دیگری از این گفتگو در خصوص اشتباهات وزارت کار نیز گفت: اقدامات اشتباه وزارت کار در نوع افزایش حقوق کارگران و بازنشستگان موجب اعتراض در بخش‌های مختلف شده است. عدم تناسب نرخ تورم و رشد حقوق کارگران عاملی شده تا نه تنها از بخش کارگری حمایت صورت بگیرد، بلکه کارفرمایان مجبور به تعدیل نیرو شوند.
بیشتر بخوانید: نامه ۶۱ اقتصاددان به مردم ایران؛ ریشه مشکلات اقتصادی ایران سیاسی است
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چرا دولت سیزدهم علیرغم ادعای ایجاد شغل، موجب تعدیل نیرو در بخش‌های مختلف شده، ابراز داشت: زمانیکه کارفرما در برابر قوانینی قرار می‌گیرد که نمی‌تواند آنها را در قبال نیروی کار خود اجرایی کند، به صورت اتوماتیک تصمیم می‌گیرد که از نیروی کار جایگزین استفاده کند.
وی گفت: امروز شاهد هستیم که بخش اعظمی از نیرو‌های شهرداری برای نظافت شهری از اتباع افغانستانی تأمین می‌شود، همین اتفاق در سایر بخش‌های کارگری-کارفرمایی نیز امکان وقوع دارد.
جای خالی افراد متخصص در بخش‌های اقتصادی دولت مشهود است
استاد اقتصاد دانشگاه با اشاره به خلاء مدیران و افراد کاردان در دولت، بیان داشت: امروز شاهد هستیم که فارغ التحصلان دانشگاه‌های معتبری که حتی از خارج کشور خواهان دارند، هیچ جایی در دولت ندارند؛ اما بسیاری از کسانی که فارغ التحصیل دانشگاه‌های نامشهور هستند، وارد بدنه دولت شده‌اند.
وی اضافه کرد: متاسفانه در دهه‌های اخیر برخی از نمایندگان مجلس برای انتفاع شخصی اقدام به تأسیس دانشگاه در حوزه‌های انتخابیه خود کرده‌اند و همین اقدامات موجب شده تا بخشی از دانشگاه‌ها تبدیل به کارخانه مدرک‌سازی شوند.
پازوکی اضافه کرد: افرادی که تا دیروز در رسانه ملی در یک جایگاه بسیار معمولی قرار داشتند، امروز روابط عمومی وزارتخانه‌ها و بخش‌های دولتی را تصاحب کرده‌اند.
وی تصریح کرد: صدا و سیما هیچگونه کارایی مناسبی برای مخاطبان خود ندارد، اما نیرو‌های آن وارد دولت می‌شوند. سازمانی که نزدیک به ۵۰ هزار نیرو دارد، امروز تولیداتی را برای مخاطب ارائه می‌دهد که کمتر کسی خواهان آن است.
چه کسانی از بودجه صدا و سیما میلیاردر شدند؟
این استاد اقتصاد گفت: بودجه موجود در صدا و سیما موجب میلیاردر شدن برخی افراد و شرکت‌های خصوصی شده و افراد متخصص و محبوبی همچون؛ «عادل فردوسی‌پور» نیز که بدون هیچ رفتار غلطی در این رسانه حاضر بودند، به بهانه‌های واهی کنار گذاشته‌اند. جرم افرادی همچون آقای فردوسی‌پور و «علی دایی» این است که در این کشور با رفتار سالم در حال تبدیل شدن به قهرمان ملی هستند؛ اما افراد داخل صدا و سیما چنین جایگاهی را بر نمی‌تابند و آنها را از قاب رسانه حذف می‌کنند.
بازار ارز به صورت دستوری کنترل نمی‌شود
پازوکی در مواجهه با این پرسش که ادامه وضعیت موجود تا چه حد می‌تواند موجب افزایش قیمت ارز و طلا در کشور شود، اظهار داشت: بنده به صورت مصداقی در این خصوص اظهار نظر نمی‌کنم، زیرا هر تحلیلی می‌تواند بازار را دچار التهاب کند؛ اما آنچه مسلم است، قیمت دلار به صورت دستوری تعیین نمی‌شود.
وی بیان داشت: هر اقتصادی که دچار ضعف و عیب شود، ارزش پول ملی در آن کاهش پیدا کرده و ارزش سایر ارز‌ها افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل باید با متغیر‌های اقتصادی برخورد علمی و کارشناسی کنیم و در این مسیر نیز از افراد کاردان و تکنوکرات بهره بگیریم.
پازوکی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این سوال که اگر بحران مواد غذایی در جهان فروکش کند، دولت با چه بهانه‌ای به روند گرانی برخی از خوراکی ادامه می‌دهد، بیان داشت: یک بی انضباطی سه وجهی در حوزه اقتصاد ایران و دولت‌ها وجود دارد که تا آنها برطرف نشود، نمی‌توان در خصوص تاثیر متغیر‌های بیرونی و دورنی بر اقتصاد ایران به صورت شفاف صحبت کرد.
وی گفت: نخستین بی انضباطی در بخش مالی (بودجه) شکل گرفته است. به این معنا که پول کشور به نهاد‌ها و سازمان‌هایی داده می‌شود که منطقی برای این اعطا وجود ندارد و موجب بالا بردن مخارج دولت شده است.
بودجه‌های هنگفت برای هیچ...
پازوکی ابراز داشت: برای مثال؛ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی که درحد یک دفتر است، در این کشور بودجه‌ای برابر با یک وزارتخانه را دریافت می‌کند و خروجی کار آنها را نیز می‌توان در وضعیت فرهنگی امروز ایران مشاهده کرد. همین وضعیت را نیز در بودجه «مجمع تشخیص مصلحت نظام» و سایر نهاد‌ها و سازمان‌ها می‌توان مشاهده کرد.
رشد عجیب بودجه شورای نگهبان در دهه‌های اخیر
این استاد اقتصاد ادامه داد: «شورای نگهبان» را ۱۲ نفر اداره می‌کنند و اگر فرض بگیریم که هر عضو سالیانه یک میلیارد تومان نیز حقوق دریافت کند، باید بودجه ۱۲ میلیارد تومانی دریافت کند، اما شاهد هستیم که دولت و مجلس برای این شورا بودجه ۲۰۷ میلیارد تومانی در نظر گرفته‌اند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در سال ۶۴ بودجه این شورا پنج میلیون تومان بود و امروز به بیش از ۲۰۰ هزار میلیون تومان رسیده است.
وی تصریح کرد: امروز شاهد هستیم نهاد‌هایی همچون شورای نگهبان و سایر بخش‌ها برای خود پژوهشکده ایجاد کرده‌اند و از همین طریق با ارتزاق از بودجه عمومی، کسب درآمد می‌کنند.
دولت به جای چاپ اسکناس، امول مازاد خود را بفروشد
اقتصاد دان امضاء کننده نامه ۶۱ اقتصاد دان با ارائه یک پیشنهاد به دولت، عنوان داشت: دولت اگر مدعی بهبود اقتصاد است، به جای تولید نقدینگی بیشتر در کشور، شروع به فروش اموال مازاد خود کند و مانع از چاپ اسکانس بی رویه شود. حتی بخش‌های نظامی نیز می‌توانند با فروش اموال مازاد خود و سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌ها، سود بیشتری به مجموعه‌های تابعه خود برسانند.
این اقتصاددان با اشاره به دومین بی انضباطی اقتصادی در کشور، به دیده بان ایران گفت: متاسفانه یک بی انضباطی پولی در سیستم بانکی دامن اقتصاد ایران را گرفته است. امروز شاهد هستیم که معوقات بخش خصوصی و حتی دولتی به سیستم بانکی روز به روز در حال افزایش است.
بیشتر بخوانید: بن بست مذاکرات و خطر فروپاشی کامل برجام
وی خاطرنشان کرد: در سال‌های متمادی در سیستم بانکی کشور تسهیلاتی ارائه شده که کاملا بدون ضابطه بوده و هیچگونه ضمانت بازپرداخت نیز نداشته است.
بانک‌ها در حال خلق شرکت هستند
پازوکی تصریح کرد: بانک‌ها در ایران از وظیفه ذاتی خود فاصله گرفته‌اند و شاهد هستیم که در حال خلق شرکت هستند که این اقدام به شدت برای اقتصاد ایران مضر است.
این استاد اقتصاد بی انضباطی «اداری» را سومین وجهه از بی انضباطی اقتصادی برشمرد و گفت: سیستم گزینش افراد برای وزارتخانه‌ها و بخش‌های اقتصادی دولتی کاملا معیوب است. متاسفانه شاهد هستیم افراد ناکارآمد با سطح سواد بسیار معمولی جذب وزارتخانه‌های اقتصادی می‌شوند و افراد فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های معتبر سهمی از این گزینش‌ها ندارند.
انقلاب کردیم تا جلوی بی عدالتی گرفته شود، اما...
پازوکی گفت: انقلاب سال ۵۷ برای این شکل گرفت که بی عدالتی و تبعیض از بین برود و ارزش‌ها حاکم شود. باید تلاشی صورت گرفته شود تا افراد شایسته در بدنه دولت حاضر شوند و انتصابات قبیله‌ای متوقف شود.
این استاد اقتصاد در بخش پایانی این گفتگو تصریح کرد: دولت سیزدهم پس از ۱۰ ماه فعالیت دیگر نمی‌تواند مدعی شود که مشکلات موجود بر گردن دولت قبلی است. اما برایند کار دولتی‌ها نشان داده که کابینه سیزدهم ضعیف‌ترین کابینه بعد از انقلاب است.
رزومه برخی مقامات دولت فقط حضور در ستاد انتخاباتی رئیسی است
پازوکی با اشاره به یکی از دلایل نوشتن نامه به رییس دولت به دیده بان ایران گفت: افرادی در دولت سمت گرفته‌اند که تنها سابقه آنها، حضور در ستاد انتخابات آقای رئیسی است. این اتفاق در حالی رخ داده که دولت سیزدهم حتی از ظرفیت اصولگرایانی همچون؛ «آقایان دانش جعفری» و «فرهاد رهبر» استفاده نشده است.
دولت احمدی‌نژاد موجب عقب‌ماندگی اقتصاد ایران شد
وی با اشاره به نفوذ احمدی‌نژادی‌ها در دولت فعلی، بیان داشت: کسانی که در دولت احمدی‌نژاد موجب یک عقب ماندگی اقتصادی عظیم برای کشور شدند، امروز در کابینه سیزدهم حاضر هستند و عملکرد و تفکر غلط اقتصادی آنها موجب رقم خوردن وضعیت فعلی شده است.