اقتصاد۲۴- در سطح شهر هیچ خبری از تبلیغ یا اطلاع‌رسانی فعالیت یک‌هفته‌ای نمایشگاه فرش نیست، در مطبوعات و فضای مجازی هم انگار نه انگار. تبلیغات محیطی نمایشگاه هم چنگی به دل نمی‌زند و اگر تبلیغات چند برندی که خودشان را به رخ دیگران کشیده‌اند، فاکتور بگیریم شاهد ضعیف‌ترین نوع اطلاع‌رسانی در این حوزه در طول ادوار گذشته هستیم.
امیدواریم استقبال خوبی از فرش شود
غرفه‌داران یا سرشان توی گوشی است یا جلوی غرفه ایستاده‌اند تا مشتری بیابند یا با سایر شرکت‌کنندگان در حال گپ زدن هستند. علی امانی، یکی از فروشندگان که از بیجار آمده، امیدوار است به روزهای پنجشنبه و جمعه. او و همکارانش فرش‌های نقشه‌ماهی آورده‌اند، حدود ۳۰۰ قالی. او درباره وضعیت چند سال گذشته‌شان چنین می‌گوید: «از زمانی که کرونا آمد به دردسر افتادیم. سال اول به خاطر قرنطینه و پیک‌های کشنده کرونا، چند مدتی تولید را متوقف کردیم، وقتی هم تقریبا روال به گذشته برگشت، قیمت مواد اولیه بالا رفته بود و از طرفی کسی با دستمزد گذشته کار نمی‌کرد. با این شرایط تولید را از سر گرفتیم، ولی دو سال تعطیلی نمایشگاه فشار بسیار زیادی به ما آورد و چیزی نمانده بود تا دست از تولید برداریم. حالا امیدواریم به استقبال خریداران از نمایشگاه تا دست‌کم بخشی از سرمایه‌مان برگردد.»
جمشید کاظمی امسال با خود ۸۰۰ قالی و قالیچه روستایی و عشایری به نمایشگاه آورد. قالیچه زیبایی با نقش‌مایه شیر به دیوار غرفه‌اش زده است. او درباره نمایشگاه امسال امیدوار است. وی در این‌باره عنوان می‌کند: «بعد از دو سال تعطیلی حتما نمایشگاه امسال پررونق خواهد بود. درست است وضع مالی مردم مثل گذشته نیست، ولی هنوز کسانی هستند که برای خانه یا دفترشان فرش بخرند. این را هم بگویم قبل‌ترها که خارجی‌ها می‌آمدند، خرید خوبی می‌کردند. ولی معلوم نیست به‌خاطر تحریم‌ها برای خرید به ایران بیایند یا نه.»
حضور مشاوران برای راهنمایی خریداران
یکی از دغدغه‌های اصلی خریداران انتخاب فرش باکیفیت است؛ دغدغه‌ای که با ورود فرش‌های قاچاق و بی‌کیفیت افغانستانی بیشتر از پیش شده. مثل خانم صفری که برای خرید فرش شش‌متری آمده است. او دراین‌باره می‌گوید: «در این یکی دو سال گذشته چند نفر از دوستان و آشنایان‌مان فرش خریده‌اند، ولی از شانس بدشان بی‌کیفیت بوده و مشخص شده که فرش‌ها قاچاق از افغانستان و پاکستان به کشور آمده‌اند و برخلاف رنگ و لعابی که داشته‌اند، بسیار نامرغوب بوده‌اند.»
گفته‌های این زن را برخی از حاضران در نمایشگاه تایید می‌کنند و مدعی هستند حتی تعدادی از این نوع فرش‌ها به نمایشگاه راه پیدا کرده‌اند و به اسم قالی ترکمن، خراسان یا بلوچ فروخته می‌شوند. در این رابطه مسعود سپهرزاد، رئیس اتحادیه فرش‌فروشان تهران که در نمایشگاه حاضر است، به ما می‌گوید: «ما برای رفاه حال خریداران و علاقه‌مندان به فرش از کارشناس‌مان خواسته‌ایم در غرفه اتحادیه غرفه ۲۹ سالن میلاد - حضور داشته باشند و به مشتریان در زمینه تایید اصالت، تایید نقشه و تایید مشخصات فرش مورد پسندشان به‌صورت رایگان کمک کنند. قصد ما از مشاوره و همراهی علاقه‌مندان فرش دستباف جلب اعتماد و اطمینان این عزیزان برای خریدی مطمئن و رضایتمندی‌شان است. ما دغدغه خریداران را کاملا درک می‌کنیم و تایید کارشناسان ما یعنی تایید از سوی اتحادیه.»
حضور شرکت‌های دانش‌بنیان
در هر سالن از نمایشگاه یک یا چند شرکت در حوزه برندینگ، فروش آنلاین و... حضور دارند که مشاوره‌های‌شان برای برخی تولیدکنندگان و تجار جالب به‌نظر می‌رسد. یکی از اهداف این شرکت‌ها، پوست‌اندازی جامعه سنتی فرش است تا با ابزارهایی همچون تولید تخصصی محتوا، تبلیغ، راه‌اندازی فروشگاه‌های آنلاین و بهره‌گیری از بلاک‌چین و رمزارز بتوانند به فروش بیشتری دست پیدا کنند. اما فعالیت یک شرکت دانش‌بنیان در زمینه صدور شناسنامه با همکاری مرکز ملی فرش برای دو مرد و یک زن ژاپنی و چند نفر از تولیدکنندگان فرش ابریشم جالب است. آن‌ها به توضیحات مسئول غرفه شناسنامه به دقت گوش می‌کنند.
مسئول غرفه درباره مشخصات این شناسنامه می‌گوید در این محصول گذشته از ذکر مشخصات فرش ازجمله عکس، نام طراح، بافنده، نوع رنگرزی، نوع گره، تعداد گره، محل بافت، ابعاد دقیق، نوع نخ به‌کار رفته و... از کیت RFID که حاوی همه اطلاعات درباره فرشی که شناسنامه‌دار می‌شود، داخل جلد آن و جفت دیگرش در حاشیه فرش بهره‌گیری شده است که تغییر و دستکاری و انتقال آن به فرش دیگر امکان‌پذیر نیست.
اطلاعاتی که مسئول غرفه می‌دهد، ژاپنی‌ها را شگفت‌زده می‌کند. یوری کوموتو که چندباری به ایران سفر کرده است و تقریبا به فارسی مسلط است، درباره فرش کشورمان چنین می‌گوید: «تنوع فرش هیچ کشوری قابل مقایسه با ایران نیست. فرش ایرانی به‌خصوص گبه در کشور ما بسیار طرفدار دارد، فرش‌های عشایری همین‌طور، ولی چند سالی است قشر مرفه کشورمان به قالی‌های ابریشمی علاقه‌مند شده‌اند و البته این فرش‌ها خیلی گران است. همین موضوع باعث شده ما برای خرید این فرش‌ها خیلی حساسیت به خرج بدهیم، چون فرش‌های تقلبی با نخ‌های مصنوعی بسیار شباهت به فرش ابریشم دارند. بسیاری از تولیدکنندگان یا تجار فرش به ما کاتالوگ یا فاکتور می‌دهند، ولی ما از آن‌ها می‌خواهیم برای این‌گونه فرش‌ها سند معتبری بدهند که قابل استعلام باشد مثل گوشی موبایل یا ساعت یا هر کالای دیگر که می‌شود اصالت آن‌ها را از سایت‌شان مطمئن شد.»
زهرا شوندی، مسئول غرفه شرکت دانش‌بنیان «ایران گره» که شش سال روی این شناسنامه تحقیق کرده درباره مهم‌ترین مطالبه جامعه فرش می‌گوید: «تحریم باعث شد کشورهای رقیب جای ایران در صادرات فرش را بگیرند و در این میان برخی تجار کشورهای دیگر فرش‌های‌شان را به نام فرش ایرانی که بسیار پرآوازه است، در بازارهای بین‌المللی عرضه کنند که این کار به شهرت فرش ایرانی صدمه وارد کرد. شناسنامه‌ای که مجموعه ما طراحی کرده است، گذشته از مصرف داخلی در امر صادرات بسیار راهگشاست و موفقیت ما سبب شد دو سال پیش این شناسنامه در حضور معاون اول دولت وقت رونمایی شود، تفاهم‌نامه‌ای هم با مرکز ملی فرش منعقد شد و قرار است سرور سامانه شناسنامه فرش به مرکز ملی فرش پس از فراهم کردن زیرساخت‌ها منتقل شود.»
وی درباره استفاده از رمزارز و بلاک‌چین‌ها عنوان می‌کند: «یکی از مهم‌ترین مباحثی که مجموعه ایران گره به جهت ارتقای پروژه شناسنامه فرش به‌تازگی وارد آن شده، استفاده از تکنولوژی روز بلاک‌چین است. ما توانسته‌ایم اطلاعات تایید شده، اصالت و هویت فرش دستباف را به‌صورت رمزنگاری شده در بستر بلاک‌چین ثبت و قابل ارائه کنیم. این اطلاعات در ترکیب مهارت و تجربه کارشناسان فنی با سیستمی منحصر به فرد مبتنی بر احراز مالکیت تحت شبکه بلاک‌چین و صدور قرارداد هوشمند است. این سیستم شناسنامه‌ای تنها به بلاک‌چین‌های موجود متکی نیست و به‌صورت یکپارچه توانایی اتصال به هر شبکه‌ای را دارا خواهد بود.»