اقتصاد۲۴-اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران حاکی از این است در شرایطی که نرخ بیکاری کشور در تابستان امسال ۸.۹درصد محاسبه شده، همزمان استان هرمزگان نرخ بیکاری ۲۲.۶درصدی را تجربه کرده که ۲.۵برابر میانگین نرخ بیکاری کشور است. در آن‌سوی جدول، استان زنجان کمترین نرخ بیکاری را داشته و فقط ۵.۵درصد از جمعیت فعال اقتصادی آن در جرگه بیکاران قرار گرفته‌اند.
نمای بیکاری در استان‌ها
در فصل تابستان، از مجموع ۳۱استان کشور، ۲۱استان نرخ بیکاری کمتر از نرخ میانگین کشوری را تجربه کرده‌اند و درصد بیکاران آنها نسبت به کل جمعیت فعال اقتصادی معادل ۵.۵تا ۸.۷درصد بوده است، اما در مقابل، ۱۰استان کشور نیز با نرخ بیکاری بالاتر از میانگین کشوری مواجه بوده‌اند و نرخ بیکاری آنها ۸.۲تا ۲۲.۶درصد برآورد شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد وخیم‌ترین وضعیت بیکاری در تابستان امسال در استان هرمزگان تجربه شده که نرخ بیکاری آن با ۴.۴واحد درصد افزایش نسبت به سال قبل، ۲۲.۶درصد محاسبه شده است. بعد از آن، استان خوزستان قرار گرفته که نرخ بیکاری آن با رشد ۱.۳درصدی به ۱۵.۶درصد رسیده است.
سومین استان از نظر بالاترین نرخ بیکاری نیز استان کرمانشاه بوده که باوجود کاهش ۰.۴درصدی نرخ بیکاری آن، همچنان با بیکاری ۱۳.۶درصدی جمعیت فعال مواجه است و در رتبه سوم بالاترین نرخ بیکاری کشور قرار دارد.
به گزارش همشهری، در مقابل استان‌های هرمزگان، خوزستان و کرمانشاه که بالاترین نرخ بیکاری را در فصل تابستان امسال تجربه کرده‌اند، استان‌های زنجان، سمنان و مرکزی به‌ترتیب کمترین نرخ بیکاری را داشته‌اند.
طبق اعلام مرکز آمار ایران، در فصل گذشته نرخ بیکاری استان زنجان با یک درصد کاهش نسبت به تابستان سال قبل به ۵.۵درصد رسیده، نرخ بیکاری استان سمنان با کاهش ۰.۲درصدی ۶.۳درصد محاسبه شده و نرخ بیکاری استان مرکزی با کاهش ۱.۳درصدی به ۶.۴درصد رسیده است.
موفق‌ترین استان‌ها در کاهش بیکاری
بررسی استان‌های کشور از نظر میزان تغییر نرخ بیکاری در تابستان امسال نسبت به تابستان سال قبل نشان می‌دهد که در این فصل، میزان کاهش نرخ بیکاری در ۱۵استان بیش از میانگین کشوری بوده و در ۱۶استان کاهش کمتری تجربه شده یا نرخ بیکاری آنها افزایش پیدا کرده است.
طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، در تابستان امسال، استان‌های یزد، چهارمحال و بختیاری و گیلان بیشترین میزان کاهش نرخ بیکاری را داشته‌اند؛ به‌گونه‌ای که نرخ بیکاری استان یزد ۵.۹واحد درصد کاهش پیدا کرده و به ۷.۷درصد رسیده است.
همچنین در استان چهارمحال و بختیاری، نرخ بیکاری با کاهش ۴.۴واحد درصدی به ۸درصد رسیده و نرخ بیکاری استان گیلان نیز با کاهش ۳.۸واحد درصدی، روی رقم ۷.۸درصد متوقف شده است.
بیشترین رشد نرخ بیکاری
در مقابل استان‌هایی که در فصل تابستان موفق به کاهش چشمگیر نرخ بیکاری شده‌اند، استان‌هایی هم هستند که نرخ بیکاری‌شان رشد عجیبی داشته است. بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در تابستان امسال، نرخ بیکاری استان‌های اردبیل، هرمزگان و همدان بیشترین میزان افزایش را در مقایسه با سایر استان‌ها تجربه کرده است؛ به‌گونه‌ای که نرخ بیکاری استان اردبیل در این فصل ۵.۳واحد درصد نسبت به تابستان سال قبل رشد کرده و با رسیدن به رقم ۱۱.۷درصد، تقریبا دو برابر شده است.
بعد از آن استان هرمزگان با افزایش ۴.۴واحد درصدی نرخ بیکاری مواجه شده و بالاترین نرخ بیکاری کشور معادل ۲۲.۶درصد را به‌خود اختصاص داده است. همچنین نرخ بیکاری استان همدان نیز با افزایش ۲.۸واحد درصدی به ۹.۳درصد رسیده که گرچه رقم بسیار بالایی محسوب نمی‌شود، اما میزان افزایش آن در این استان قابل توجه است.
نمای کشوری بازار کار
در تابستان امسال، جوانان ۱۵تا ۲۴ساله کشور همچنان بالاترین نرخ بیکاری را در میان گروه‌های سنی تجربه کرده‌اند و نرخ بیکاری آنها باوجود کاهش ۲.۷واحد درصدی، باز هم روی رقم ۲۳درصد باقی مانده است. به‌عبارت‌دیگر، در تابستان امسال از هر هزار جوان ۱۵تا ۲۴ساله ایرانی که به امید اشتغال از خانه خارج شده‌اند، ۲۳۰نفر موفق به یافتن هیچ کاری نشده‌اند و حتی در هر هفته، ۲ساعت نیز کار نکرده‌اند.
این شرایط برای گروه سنی ۱۸تا ۳۵سال نیز با شدت پایین‌تری حکمفرماست؛ به‌گونه‌ای که در تابستان امسال از هر هزار نفر متقاضی کار در این گروه سنی، ۱۶۲نفر بیکار مانده‌اند و حتی شغل موقت نیز پیدا نکرده‌اند.
در این میان نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیز به ۱۳.۲درصد رسیده که ۱.۲واحد درصد کمتر از تابستان سال قبل است، اما همچنان در مقایسه با نرخ بیکاری کل کشور، شرایط نامساعدی را تجربه می‌کند.
نامتناسب بودن آموزش‌های عالی با نیاز کار از یک‌سو موجب نبود شغل مناسب برای این گروه شده و در مقابل، عدم‌تناسب در دستمزد و شأن کار با تحصیلات و سطح انتظارات فارغ‌التحصیلان نیز سبب شده بخشی از اشتغال موجود از سوی این گروه مورد پذیرش قرار نگیرد.
جریان نیروی کار بازار تابستان
آخرین آمارهای رسمی از بازار کار ایران نشان می‌دهد در فصل تابستان امسال نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت در سن کار با ۰.۱درصد کاهش به ۴۱درصد رسیده است که معنای آن انصراف بخشی از نیروی کار جدید برای ورود به بازار است. این اتفاق که در چندین فصل متوالی در بازار کار ایران تکرار شده، چالش جدی برای اقتصاد ایران است که به هدررفت سرمایه‌های انسانی کشور منجر می‌شود.
بررسی بازار کار ایران از زاویه سهم بخش‌های مختلف، نشان می‌دهد که در تابستان ۱۴۰۱بخش خدمات با سهم ۵۰.۴درصدی از بازار کار، همچنان بزرگ‌ترین بخش از اشتغال اقتصاد ایران را حفظ کرده است و بعد از آن بخش صنعت با سهم ۳۳.۸درصدی و بخش کشاورزی با سهم ۱۵.۸درصدی قرار گرفته‌اند.
نکته مهم و تکان‌دهنده آمارها این است که در این فصل، بازهم اشتغال بخش کشاورزی با ریزش قابل‌توجهی مواجه بوده و بیش از ۳۰۰هزار نفر معادل ۱.۶درصد کل شاغلان خود را از دست داده است که این افراد یا به بخش‌های صنعت و خدمات کوچ کرده‌اند یا به جرگه بیکاران پیوسته‌اند و یا کلا از بازار کار خارج شده‌اند.