اقتصاد۲۴- فاطمی امین گفت: قیمت گذاری شرکتهای خودروساز کامل انجام شده و واگذاری خودروسازان در مرحله نهایی مذاکره با سازمان خصوصیسازی است.
فاطمی امین وزیر صمت در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد.
از وضعیت صنعت و تولید کشور چه خبر؟
فاطمی امین: مهمترین شاخص در اقتصاد تولید است. طبق گزارش مرکز آمار در ۳ ماهه اول امسال رشد تولید در بخش صنعت ۵.۱ درصد بوده است. در ۵ ماهه اول امسال شاخص تولید در شرکتهای صنعتی بورسی ۶.۷ درصد رشد داشته است.
در فولاد ۱۰ درصد، خودروی سواری کامل ۲۸۰ درصد، اتوبوس و ون ۱۴۰ درصد، ظروف ۱۳ درصد رشد تولید داشته ایم. امسال خودروی ناقص کف پارکینگ نداریم.
در روغن نباتی تولید منفی بوده، اما در واحدها کمبود نداشتیم و این نشان میدهد پارسال قاچاق میشده است.
میزان مصرف برق در صنایع ۱۳ درصد رشد داشته و این نشان دهنده رشد تولید است.
صادرات ما همیشه به نفت گره خورده بود و همیشه نفت در تراز تجارت خارجی و در بودجه دولت اثر میگذارد. اکنون به جایی رسیدیم که تراز تجارت بدون نفت کشور به صفر نزدیک میشود. در ۶ ماهه اول سال ۲۶ میلیارد دلار واردات و ۲۴ میلیارد دلار صادرات داشته ایم.
بیش از توازن ارزی، قدرت مهمتر است یعنی کالاهایی صادر کنیم که قدرت بیشتری برای ما ایجاد کند، به طور مثال فولاد خام درآمد ایجاد میکند، اما قدرت ایجاد نمیکند. باید تمرکز ما صادرات کالاهای دانش بنیان، تجهیزات پزشکی و کاتالیست باشد.
صادرات در۶ ماه اول امسال از نظر ارزشی ۱۳ درصد رشد داشت، اما رشد صادارات کالاهای صنعتی ۳۰ درصد بود. صادرات به لحاظ وزنی هم کاهش داشته است. یعنی به تراز تجاری صفر و مبادلات تجاری بدون نفت نزدیک میشویم و کالاهایی صادر میکنیم که ارزش افزوده بیشتر و وزن کمتری دارند.
در خصوص پیمان شانگهای توضیح دهید.
فاطمی امین: یک چهارم کل خشکیهای دنیا،۴۰ درصد جمعیت جوان دنیا، یک سوم رشد اقتصادی جهان و بزرگترین مصرف کننده و تولید کننده انرژی دنیا در این کشورهای عضو شانگهای است و این موارد قدرتی به شانگهای میدهد که تصمیمات آن بین المللی باشد نه منطقه ای.
بعد از اینکه دو بار پیشنهاد عضویت ما در شانگهای پذیرفته نشد امسال پذیرفته شده است. ارتباطات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به ما کمک میکند کار را توسعه دهیم. پیشنهاد شد کانال مالی بدون دلار و یورو ایجاد کنیم که مورد استقبال اعضا قرار گرفت.
اوراسیا هم مهم است و تعرفهها بین کشورهای عضو صفر است. امسال ۹ دور مذاکره شده و قرار است حداکثر تا یک سال آینده به اوراسیا بپیوندیم.
در حوزه معدن وضعیت به چه صورتی است؟
فاطمی امین: معدن نقطه شروع تولید است در این بخش عقب ماندگی داریم که بیشتر در حوزه شناسایی و اکتشاف ذخائر معدنی است.
ما به درستی کشور را اکتشاف نکرده ایم. ذخائر سنگ آهن برای ۱۵ سال آینده بیشتر اکتشاف نشده است. از مهر پارسال اقداماتی شروع شده و مناطق کشور را به ۳ قسمت تقسیم کردیم و تا سال ۱۴۰۳ باید در مناطق یک و ۲ ذخائر معدنی اکتشاف شود.
باید به سمتی برویم که فرآوری بیشتری داشته باشیم. در حال حاضر خام فروشی معدنی یک درصد است که معقول است، اما به جای شمش فولاد باید ورق صادر کنیم. تمرکز ما این است که کالاهای معدنی تا حد امکان فرآوری و با ارزش افزوده بیشتری صادر شود.
معاون غیر فعالی داریم که باید سریعتر فعال شوند. ۴ هزار معادن غیر فعال داریم، اما عمدتا معادن غیر فلزی و معادن مصالح ساختمانی هستند. در دسته اول معادن فلزی تمامی معادن بزرگ به جز یک معدن فعال هستند، اما ۵۰ درصد معادن مصالح ساختمانی غیر فعالند.
قرار شد معادن غیر فعال را به مزایده بگذاریم که از شنبه شروع شده و بیش از ۵ هزار پروانه بهره برداری به مزایده گذاشته شده است.
در بحث حقوق دولتی معادن همیشه کمبودهایی وجود داشت. سال گذشته ۱۰ هزار میلیار تومان درآمد این بخش بوده که امسال ۱۹ هزار میلیارد تومان دریافت شد.
با استفاده حداکثری از ظرفیت معادن چه میزان فاصله داریم؟
فاطمی امین: در معادن فلزی مانند مس و سنگ آهن به جز یک مورد معدن غیر فعال به دلیل تخلف، تمامی معادن فعال هستند و حتی بیش از ظرفیت برداشت دارند. در معادن غیر فلزی مثل سیلیس ۲۰ درصد معدن غیر فعال داریم.
در حوزه مصالح ساختمانی که عمدتا معادن کوچک هستند، غیر فعال زیاد داریم که یکی از پروژههای ما فعال سازی معادن کوچک است.
در حوزه نوسازی و بهسازی ماشین آلات وضعیت چطور است؟
فاطمی امین: در ۶ ماهه اول امسال تولید ماشین آلات معدنی ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرد.
۹ پروژه شروع شده که یکی نوسازی و بهسازی واحدهای تولیدی است و همزمان با آن نوسازی و بهسازی ماشین آلات را هم در دستور کار داریم. با همکاری بانک مرکزی ۵۰ هزار میلیارد تومان برای نوسازی و بازسازی بنگاههای صنعتی تخصیص داده میشود.
در حوزه فولاد ماشین آلات به روز است و حوزه نساجی و دارو نیاز به بازسازی دارد. تمرکز ما بازسازی ماشین آلات واحدهایی است که باعت افزایش کیفیت و کاهش هزینه تولید شود.
در سال ۹۲ برنامه راهبردی وزارت صمت تدوین شد چه میزان ریل گذاری در این بخش انجام شده است؟
فاطمی امین: در آن زمان بنده معاون برنامه ریزی وزیر صمت بودم. در برنامه راهبردی چند کار انجام گرفت و اولویت گذاری شد.
یکی از اولویتهای آن سال تمرکز بر ماشین سازی و تجهیزات بود. زمانی قدرت و ارزش افزوده بیشتری خواهیم داشت که ماشین آلات تولید صادر کنیم. متناسب با این اولویت ساختار وزارت خانه را تغییر دادیم و معاونت ماشین آلات و تجهیزات تشکیل شد.
اولویت دوم این برنامه تنظیم گری، سوم تسهیل گری و چهارم نظارت است.
برای رسیدن به دولت هوشمند تا داخل وزارتخانه را تغییر ندهیم اتفاق نمیافتد. در داخل وزارت خانه سامانه پایش طراحی کردیم که تمامی متغیرهای کلان حوزه صنعت، معدن و تجارت رصد و بر مبنای آن برنامه ریزی میشود.
به شاخصهایی در مورد فعالیت کسب و کارها میرسیم که به مسئولان وزارت صمت کمک میکند هوشمندانه عمل کنند و متمرکز بر اهداف باشند.
در این سامانه تمام دادههایی که در بخش صمت لازم است حاکمیت بداند داشبورد و منظم میشود. مثلا در بورس کالا قیمت پت چقدر است و روزانه رصد میشود. از طریق همین سیستم، بازار فولاد در سال گذشته تنظیم شده است.
زمانی هوشمند هستیم که ۳ ماهه آینده را پیش بینی کنیم. از بین ۳۰۰ داشبورد سامانه پایش ۱۷۰ داشبورد کامل شده و تا آخر آبان تکمیل میشود. در اقتصاد دانش بنیان باید وزارت خانه دانش بنیان باشد.
سامانه جامع تجارت توسعه پیدا کرده و کامل شده است. به طور مثال کد رهگیری اجرایی شد و امروز ۲۴۰ میلیون قطعه لوازم یدکی کد رهگیری دارند.
در سامانه شفافیت در فروشگاهها، ۵ هزار و ۶۰۰ فروشگاه اطلاعات را ثبت کرده اند و تا آخر سال به ۲۰۰ هزار فروشگاه ارتقا مییابد که از احتکار و گران فروشی جلوگیری میکند.
اتصال وزارت صمت به پنجره خدمات دولت هوشمند در چه وضعیتی است؟
فاطمی امین: قانون قید دارد یک سوم خدمات به پنجره ملی متصل باشد که این کار در وزارت صمت انجام شده است.
در مجموع با اهداف افق ۱۴۰۴ چقدر فاصله داریم؟
فاطمی امین: روندها مثبت است سال گذشته هدف صادرات ۴۵ میلیارد دلاری بود که به ۴۸ میلیارد دلار رسیدیم. امسال ۵۰ میلیارد دلار هدفگذاری شده که تا پایان سال به بیشتر از این میزان میرسیم.
صادرات ۷۵ هزار میلیارد دلاری تا ۱۴۰۴ هدفگذاری شده که به آن خواهیم رسید ضمن اینکه ترکیب صادرات را هم عوض میکنیم.
۲۸ شهریور انتخابات اتاقهای اصناف بود که نرخ مشارکت در این انتخابات ۹۴ درصد بوده است و جای تبریک به اصناف دارد.
در حوزه صنعت خودرو حذف قرعه کشی به چه صورت بوده است؟
فاطمی امین: محصولات سایپا از قرعه کشی خارج شده اند. در ایران خودرو هم هایما خارج شده و تارا هم به زودی خارج میشود.
تا پایان سال قرعه کشی خودرو حذف خواهد شد.
برنامه تولیدی شرکتها و واردات در کنار هم میتواند عرضه و تقاضا را متعادل کند.
در حوزه واگذاری خودروسازها چه اقدامی شده است؟
طبق دستور رئیس جمهور قرار بود واگذاری خودروسازها تا آخر شهریور تعیین تکلیف شود.
واگذاری مهم است، اما اگر واگذاری نادرست انجام شود شرکتها بعد از چند سال با انبوهی از بدهی دوباره تحویل دولت داده میشوند مثل هپکو. خودروسازیها ۱۰۰ برابر هپکو هستند و اگر چالشی در حوزه واگذاری ایجاد شود ۱۰۰ برابر خواهد بود.
قیمت گذاری این شرکتهای خودروساز انجام شده است. ۷۰۰ ابلاغ کارشناسی رسمی صورت گرفته است.
باید توجه شود که چگونه این شرکتها واگذار شود تا ساختار صنعت خودرو اصلاح شود به این منظور به مدل ۶ لایه رسیدیم.
اگر ۴ شیفت در شرکتها داشته باشیم به اندازه ۴ میلیون خودرو ظرفیت تولید داریم در حالی که الان میزان تولید حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه است.
در بحث واگذاری این شرکتها در مرحله نهایی مذاکرات با سازمان خصوصی سازی هستیم.
مورد دیگری مانده که بخواهید به آن اشاره کنید؟
فاطمی امین: اوایل امسال به دلیل رشد قیمتهای جهانی، اصلاح یارانهها و افزایش دستمزد ها، با جهش قیمتها مواجه بودیم. از مرداد و شهریور با ثبات قیمت مواجه هستیم و در حوزه صمت به ثبات در بازار رسیدیم. به سمتی پیش میرویم که تنظیم بازار هوشمندانهتر انجام گیرد.