اقتصاد۲۴- اصلاح تعرفه‌های گاز به زودی کلید می‌خورد. این خبری است که سخنگوی کمیسیون انرژی هم در گفتگو با بازار تلویحا آن را تایید کرده و می‌گوید قانون بودجه این اجازه را به شرکت گاز داده که تعرفه‌های گاز را به صورت پلکانی افزایش داده و پر مصرف‌ها تقریبا قیمت واقعی گاز را پرداخت کنند.
به گفته او، مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱ مصوب کرده که قیمت گاز برای مشترکان پرمصرف باید بدون یارانه باشد. آنگونه که از گفته‌های مصطفی نخعی برمی آید دولت به دنبال جریمه مشترکین پر مصرف است تا شاید اینگونه بتواند کمی از کسری ۲۵۰ میلیون مترمکعبی که جواد اوجی وزیر نفت نسبت به آن هشدار داده را جبران کند.
البته مسئولین شرکت گاز هم مدعی اند که این اصلاح تعرفه بیشتر شامل حال مشترکینی بد مصرفی می‌شود که ۴ الی ۵ برابر الگوی مجاز مصرف می‌کنند؛ مشترکینی که سهم ۱۱ درصدی از کل مشترکین گاز کشور را دارند، بخش زیادی از مصرف انرژی کشور را به خود اختصاص می‌دهند.
هرچند که شرکت گاز تا حالا جزییات دقیقی از مقدار افزایش قیمت گاز اعلام نکرده، اما شنیده‌ها حاکی از این است که قیمت تعرفه پلکان آخر از ۲۰۰۰ تومان به حدود ۵۰۰۰ تومان می‌رسد و در پله‌های اول تا پنجم تغییری رخ نمی‌دهد. (در بحث تعرفه‌های گاز ۱۲ پله تعریف شده است؛ از پله ۵ تا پله ۱۲ مشترکان پرمصرف هستند)
کوتاهی نهاد‌های دولتی در بهینه سازی مصرف انرژی
ایران مالک دومین ذخایر گاز جهان است، اما فقر سرمایه‌گذاری در میادین گازی ایران موجب شده استخراج و تولید گاز از مصرف عقب بیفتد و حالا نه‌تن‌ها نگرانی‌ها برای کمبود گاز در زمستان پیش‌رو جدی شده، بلکه سوخت حدود ۹۵ درصد برق کشور نیز از نیروگاه‌های گازسوز بوده و کسری برق هم به این نگرانی اضافه شده است؛ به‌ویژه اینکه در پاییز امسال، کاهش شدید بارندگی و ذخایر آب پشت سد‌ها هم گزارش شده و امیدی به استفاده از نیروگاه‌های برقآبی در کشور نیست. البته اوضاع نگران کننده تامین انرژی محدود به امسال نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: پروژه‌های خاک‌گرفته صادرات گاز ایران احیا می‌شوند؟
بر اساس گزارش کمیسیون انرژی مجلس که همین چند روز پیش در صحن علنی مجلس قرائت شد، در ۱۴۱۰، میزان تقاضای گاز طبیعی در کشور به بیش از ۱۳۵۰ میلیون متر مکعب در روز افزایش خواهد یافت. این در حالی است که مقدار گاز شیرین قابل تحویل حدود ۹۵۰ میلیون متر مکعب در روز خواهد بود. به بیان دیگر اختلافی حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب در تراز تولید و مصرف گاز طبیعی وجود خواهد داشت.
بخش زیادی از این ناترازی حاصل افت تولید در پارس جنوبی است. به گفته فریدون اسعدی دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، در صورت عدم سرمایه گذاری میزان تولیدات پارس چنوبی از ۶۸۰ میلیون مترمکعب امروز به ۳۵۰ میلیون مترمکعب در سال ۱۴۱۵ خواهد رسید. این آمار‌ها نشان می‌دهد که اصلاح تعرفه نمی‌تواند به تنهایی علاجی بر درد ناترازی گاز باشد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید که اصلاح تعرفه تنها یک راه کوتاه مدت برای مدیریت مصرف است و اگر می‌خواهیم مشکل ناترازی را حل کنیم باید به فکر اصلاح رویه مصرف و بهینه سازی باشیم.
او که معتقد است دستگاه‌هایی همچون شهرداری ها، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، نیرو و حتی صمت در اجرای قوانین مربوط به بهینه سازی مصرف انرژی و تولید محصولات با راندمان بالا کوتاهی کرده اند، گفت: از ۸۷۰ میلیون مترمکعب گاز تولیدی در زمستان ۱۴۰۰، بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب در بخش خانگی و تجاری مورداستفاده قرار گرفته است.
سخنگوی کمیسیون انرژی ادامه داد: سالهاست تاکید می‌کنیم که مردم باید مصرف خود را کاهش دهند، اما چقدر روی استاندارد سازی خانه‌های ساخت شده نظارت کردیم. چقدر هدر رفت انرژی را در نهاد‌ها و ادارات دولتی کاهش دادیم؟، برای تولید محصولات کم مصرف چه کار‌هایی انجام داده ایم؟ و چقدر خود برای کاهش مصرف تلاش کردیم.
اما و اگر‌های اصلاح تعرفه در صنایع کشور
البته سخنگوی کمیسیون انرژی می‌گوید این اصلاح تعرفه نباید تنها برای مشترکین خانگی باشد. چرا که بیشتر صنایع کشور پر مصرف بوده و بهره وری انرژی در آن‌ها بسیار پایین است. به عنوان مثال بهره وری نیروگاه‌ها در کشور ما ۳۴ درصد اعلام می‌شود. او ادامه داد: از طرفی صنعتی که محصول خود را به صورت ارزی و بر مبنای قیمت جهانی پرداخت می‌کند، دلیلی به استفاده از سوخت یارانه‌ای ندارد.
با این وجود به نظر می‌رسد که خبری از تغییر قیمت انرژی در صنایع کشور نیست. سیف اله امیری مدیرکل امور معدنی و صنایع معدنی به بازار می‌گوید که تا حالا ابلاغیه درباره افزایش قیمت انرژی واحد‌های سیمانی و فولادی به ما ابلاغ نشده است.
ثابت ماندن تعرفه گاز صنایع در حالی است که بر اساس آمار اعلامی از طرف جولایی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز در سال گذشته ۴۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز در صنایع عمده و ۷۱ میلیارد مترمکعب گاز در نیروگاه‌ها مصرف شده است.
اما واردات گاز از دیگر راه کار‌های دولت برای گذر از این زمستان سخت است. مسئولین وزارت نفت در روز‌های گذشته بار‌ها و بار‌ها از سوآپ و واردات نفت و گاز از روسیه و ترکمنستان خبر داده اند. شاید واردات در کوتاه مدت بتواند به تامین نیاز گازی کشور کمک کنند، اما بسیاری از کارشناسان وابسته کردن تامین انرژی کشور را نگران کننده می‌دانند.