اقتصاد۲۴- پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی هر ماه با استناد به میزان تولید در شرکت‌های صنعتی بورس میزان تولیدات صنعتی در ایران را محاسبه می‌کند.
گزارش این مرکز پژوهشی که با عنوان شاخص تولیدات صنعتی شناخته می‌شود، نشان می‌دهد میزان تولیدات صنعتی در مهر ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۷.۷درصد افزایش داشته است. میزان تولیدات صنعتی در شهریور ماه ۶.۷درصد رشد کرده بود و حتی در ابتدای سال شاخص تولیدات صنعتی روندی منفی داشت.
طبق این گزارش دست‌کم سطح تولید در ۳صنعت بیش از ۲۰درصد بوده است که نشان می‌دهد در مهر ماه امسال میزان تولید به شکل قابل توجهی در این صنایع افزایش یافته است. البته به‌معنای آن نیست که میزان فروش این صنایع نیز به موازات تولیداتشان افزایش یافته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد به غیراز یک صنعت میزان فروش متناسب با میزان تولید افزایش نیافته است. طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی تداوم رشد بالای ۲۰درصد در صنعت خودروسازی و رشد تولید ۱۰ درصدی در صنعت فلزات اساسی از دلایل افزایش تولیدات صنعتی در مهر ماه بوده است.
همچنین با توجه به وضع محدودیت واردات کالا‌های نهایی که جایگزین داخلی دارندکه عمدتا با محصولات وارداتی رقابت می‌کنند و حالا رقیبی ندارند به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش داشته است. رشد بالای تولید کالا‌های نهایی اعم از مصرفی و سرمایه‌ای که در مهرماه به بالای ۱۰ درصد رسید نیز گواهی براین موضوع است.
صنایع پیشگام
آمار‌های بازوی پژوهشی بانک مرکزی نشان می‌دهد در مهر ماه امسال ۳صنعت توانسته‌اند با بیش از ۲۰درصد رشد تولید مواجه شوند و در این میان صنعت خودروسازی همچون چند ماه گذشته پیشگام سایر صنایع بوده است، به‌طوری که سطح تولید در این صنعت در مهر ماه به ۲۴.۴درصد رسیده که این میزان حتی از شهریور ماه که سطح تولید در این صنعت به بالاترین سطح رسیده بود نیز بیشتر است.. این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد رشد ماهانه این صنعت نیز به سطح ۶.۵درصد رسیده است.
بعد از صنعت خودروسازی بالاترین میزان رشد مربوط به گروه محصولات فلزی است که سطح تولید در این گروه در مهر ماه امسال در مقایسه با مهر مدت مشابه سال قبل ۲۳.۹درصد افزایش یافته است. مقایسه این میزان رشد با شهریور ماه نشان می‌دهد سطح تولید در این صنعت با جهش قابل توجهی مواجه شده است، زیرا میزان رشد تولید در این صنعت در شهریور ماه معادل ۵.۱درصد بود. به‌نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از دلایل افزایش شاخص تولید در صنعت مربوط به افزایش تولید در مهر ماه بوده است.
سومین صنعتی که در مهر ماه امسال بیشترین رشد را ثبت کرده، گروه منسوجات است این صنعت که از سال‌ها پیش با چالش‌ها و مشکلات زیادی مواجه بوده توانسته میزان تولیداتش را ۲۱.۴درصد افزایش دهد.
نکته قابل توجه میزان رشد ماهانه این صنعت است. طبق آمار‌های موجود شاخص تولیدات صنعتی در گروه منسوجات در مهر ماه امسال در مقایسه با شهریور ماه ۵۸.۹درصد افزایش نشان می‌دهد بیانگر رشد قابل توجه تولید در مهر ماه امسال است.
به‌نظر می‌رسد بخش مهمی از این رشد ناشی از وضع محدودیت برای واردات کالا‌های نهایی است که سطح تولید را در این صنعت افزایش داده است. از دیگر صنایعی که در مهر ماه امسال با رشد قابل توجه تولید مواجه شده‌اند می‌توان به گروه ماشین آلات و تجهیزات، فلزات اساسی و دستگاه‌های برقی اشاره کرد که سطح تولید در این صنایع در ماه قبل نسبت به‌مدت مشابه سال قبل بین ۸.۵تا ۱۶.۴درصد افزایش یافته است.
میزان فروش
یکی دیگر از شاخص‌های مهم برای اندازه‌گیری عملکرد کارخانه‌های صنعتی در کنار میزان تولید، بررسی میزان فروش در این شرکت‌هاست. برای محاسبه میزان فروش کارخانه‌های صنعتی، پژوهشکده پولی و بانکی به‌طور ماهانه میزان موجودی انبار این کارخانه را محاسبه می‌کند.
بیشتر بخوانید: حرکت صنعت خودرو به سمت مونتاژکاری چینی
به‌طور طبیعی افزایش میزان موجودی انبار کارخانه‌ها به‌معنای کاهش فروش محصولات آن‌ها و کاهش موجودی انبار به‌معنای افزایش میزان فروش در این شرکت‌هاست. آمار‌های بازوی پژوهشی بانک مرکزی نشان می‌دهد موجودی انبار کارخانه‌های صنعتی در چند ماه اخیر رو به کاهش بوده است. این روند در مهر ماه نیز ادامه داشته که بخش عمده آن ناشی از افزایش فروش شرکت‌های خودروسازی بوده است.
در ماه‌های اخیر رشد فروش شرکت‌های خودروساز به‌طورقابل توجه‌ای از رشد تولیدشان پیشی گرفته و همین موضوع باعث کاهش در موجودی انبار این شرکت‌ها شده، اما این وضع در میان برخی دیگر از صنایع متفاوت است.
آمار‌ها نشان می‌دهد در صنعت محصولات شیمیایی در مهر ماه میزان موجودی انبار در این صنعت افزایش یافته و همین عامل موجب شده این شرکت‌ها سطح تولید را کاهش دهند. صنعت محصولات شیمیایی در دو ماه ابتدای سال با کاهش تولید و افزایش در موجودی انبار مواجه بودند. اما رشد این صنعت از خردادماه تا شهریورماه مثبت شد، ولی موجودی انبار در این صنعت افزایش داشته است.
در صنعت فلزات اساسی میزان تولید در مهر ماه افزایش داشته، اما همزمان میزان موجودی انبار نیز با افزایش مواجه شده است این به‌معنای آن است که به موازات رشد تولید میزان فروش این شرکت‌ها افزایش نیافته و بخش زیادی از تولیدات این شرکت‌ها به‌دلیل کمبود تقاضا در انبار دپو شده است.
وضعیت سودآوری
گزارش پژوهشکده پولی و بانکی نشان می‌دهد با وجود آنکه میزان سود شرکت‌های صنعتی بورس در نیمه نخست سال‌جاری افزایش یافته، اما میزان رشد آن در مقایسه با دوره‌های قبل کمتر و حتی روند نزولی داشته است.
طبق این اطلاعات در ۶ماه سال‌جاری رشد اسمی سود شرکت‌ها نسبت به سال قبل ۲۰٫۸ درصد بوده است درحالی‌که در سال قبل میزان سود این شرکت‌ها ۴۲٫۸درصد بیشتر از سال ۱۳۹۹بود و در ۳ماه ابتدای امسال ۴۵.۴درصد بیشتر از دوره مشابه سال قبل بود که نشان می‌دهد روند سودآوری شرکت‌های بورس کندتر شده است.