اقتصاد۲۴- اعتراضات مردمی ۱۴۰۱ بر خلاف آنچه در دی ماه ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸ رخ داد، نه تنها بیش از یک هفته طول کشید، بلکه حالا سومین ماه خود را سپری می‌کند. چرایی تداوم تحرکات معترضانه مردم را در چه چیزی می‌توان دید و اینکه ریشه اصلی‌اش در کجا است؟ محمد سلامتی دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران به این پرسش رویداد۲۴ پاسخ داده است.
سلامتی می‌گوید: قبل از هر اظهارنظری لازم می‌دانم به ریشه‌های اتفاقات و حوادث اخیر اشاره کنم. در واقع باید اذعان داشت، این ریشه‌ها مربوط می‌شود به مطالبات انباشته شده قشر‌های وسیعی از جامعه که مستقیم یا غیرمستقیم در بروز حوادث اخیر موثر واقع شده‌اند.
محدودیت‌ها به بی‌اعتمادی بین مردم و حکومت دامن زده است
البته این توضیح لازم است که عمده این مطالبات به حق بوده و وظیفه حکومت است که آن‌ها را برآورده کند. اما متاسفانه سیاست‌های اعمال شده نیل به این مطالبات را دچار مشکل کرده است. در نتیجهِ این سیاست‌ها به علاوه ندانم‌کاری‌ها و سوءتدبیر‌ها باعث شده در زمینه‌ها و عرصه‌های مختلف با مشکلات جدی مواجه شویم؛ به طوری‌که در زمینه اقتصادی که مهمترین آن بیکاری، تورم روزافزون و البته محدودیت‌های مبادلات اقتصادی باخارج از کشور است، با محدودیت‌های عدیده‌ای روبرو هستیم.
درزمینه سیاسی محدود کردن آزادی‌های سیاسی، دخالت‌های نادرست در انتخابات‌های مختلف و محدود کردن فعالیت احزاب و گروه‌ها هزینه‌ساز شده‌اند. همچنین در عرصه فرهنگی سفت و سخت گرفتن‌های ناموجه و در عرصه اجتماعی هم به گونه‌ای عمل شده که به بی‌اعتمادی روز افزون بین مردم و حکومت دامن زده شده است.
بیشتر بخوانید: قاضی‌پور: کسی که با رای کم به مجلس می‌آید، نماینده مردم نیست
اعتراضات ۱۴۰۱ ربطی به خارجی‌ها ندارد
سلامتی می‌گوید: شرح این شرایط نشان می‌دهد، علت اصلی اعتراضات مردمی را باید در کوتاهی و اهمال‌های داخلی و البته مرتبط با عملکرد دولتمردان و مسئولان جستجو کرد. به همین دلیل نباید دشواری‌ها و اعتراضات این روز‌ها را به خارجی‌ها نسبت داد.
البته بدیهی است خارجی‌ها از شرایط و زمینه‌های پیش آمده به نفع خود استفاده یا بهتر است گفته شود، سوءاستفاده می‌کنند. اما اگر بخواهیم اولویت مطالبات را که می‌تواند مورد توجه اکثریت مردم باشد مشخص کنیم، بی‌تردید حل مشکلات اقتصادی و سیاسی است؛ لذا طبیعی به نظر می‌رسد که عمده معترضان پیگیر حل این مسائل باشند که متاسفانه، اما این مهم نه تنها اتفاق نیفتاده است، بلکه چشم‌انداز روشنی هم مشاهده نمی‌شود.
سلامتی درباره ماهیت اعتراض‌ها می‌گوید: باید گفت، این اتفاق به دلایل مختلفی رخ داده است، از جمله مرگ غریبانه و مظلومانه دختر خانم مهسا امینی که علت این حادثه بسیار تلخ، چیزی جز افراط در سختگیری‌های فرهنگی نیست. همچنین نمی‌توان نسبت به جوان بودن جمعیت معترضان بی‌تفاوت بود. در واقع نظام این بار با دسته‌ای روبرو است که نسبت به همه امور نگاه خاص خودشان را دارند و از سبک زندگی بسیار متفاوتی نسبت به آنچه مدنظر حاکمیت است، تبعیت می‌کنند.
پشتوانه خارجی برای اعتراضات نه تنها پایدار نیست، که حساسیت منفی ایجاد می‌کند
وی توضیح داد: از آنجایی که شمولیت مطالبات فرهنگی به شکل نشان داده شده در جریان اعتراضات، محدود است، نمی‌تواند پشتوانه اجتماعی بالایی در کشور داشته باشد. درباره پشتوانه خارجی هم باید گفت، هرچقدرهم که قوی باشد، نه تنها پایدار نیست، بلکه در داخل حساسیت‌های منفی‌ای را هم بر می‌انگیزد.
ضمنا! فقدان رهبری از ویژگی‌های از این دست از اعتراضات است که خود زمینه سوءاستفاده و به انحراف کشاندن را برای هر گروه و توسط هر جریانی فراهم می‌کند. با این حال نمی‌توان نادیده گرفت که مطالبات مربوط به توسعه فرهنگی و توسعه سیاسی به طور کلی جزیی از مطالبات واقعی و به حق اکثریت جامعهِ در مرحله رسیدن طبقه متوسط به اکثریت است، یعنی همان مرحله‌ای که جامعه ایران در آن قرار دارد.
سلامتی می‌گوید: اگر چه به نظر می‌رسد، ظرفیت اعتراضی مربوط به مطالبات در حد سابق‌الذکر بیش از این کشش نداشته باشد، اما لازم است مسئولان خود به این امر توجه کرده و در جهت تامین حد معقول مطالبات معترضان اقدام کنند تا جامعه شاهد اعتراضات خسارت‌بار مجدد نباشد.