اقتصاد۲۴- مریم بهنام راد- شاید بار‌ها شنیده شده باشید که سبد معیشت مردم در حال کوچک شدن است، اما رویارویی با این واقعیت آنقدر تلخ و سخت است که تصور ادامه این وضعیت برای سال آینده، نگرانی‌های جدیدی در راستای حفظ سلامت افراد به طبقات کم درآمد و متوسط جامعه وارد کرده است.
چندی پیش بانک جهانی لیست ۱۰ کشور اول که بحران امنیت غذایی ناشی از تورم را می‌گذارنند، منتشر کرد که ایران، در جایگاه هفتم این لیست قرار داشت؛ این در حالی است که تورم مواد غذایی در بسیاری از کشور‌ها به شدت افزایش داشته، اما در ایران بنا بر آمارهای بانک جهانی، این تورم به بحران امنیت غذایی رسیده است.
با این حال گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد قیمت برخی از کالا‌های خوراکی در آبان ماه سال جاری نسبت به سال گذشته بیش از ۱۰۰ درصد هم افزایش داشته است پس در واقع زنگ خطر بحران امنیت غذایی با توجه به وضعیت گرانی مواد خوراکی در کشورمان به صدا درآمده است.
خط فقر در ایران و جمعیت زیر خط فقر موضوعی است که این روز‌ها مورد بحث بین کارشناسان و صاحبان نظر قرار می‌گیرد و نتیجه هر یک از این مباحث نشان می‌دهد هر روز مردم به سیل جمعیت زیر خط فقر افزوده می‌شود.
طبق آمارهای رسمی منتشر شده، در سال ۵۷ حدود ۲۰ درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر بودند، اما این آمار در سال‌های بعدی روند صعودی گرفت و طبق آخرین گزارش مرکز آمار در سال ۱۴۰۰، جمعیت خط فقر به حدود ۵۲ درصد رسیده و جمعیت زیر خط فقر نیز در سال جاری ۶۰ درصد از افراد جامعه را در برگرفته است.
البته کوچ جمعیت زیادی از مردم به زیر خط فقر عواقب سنگینی را به همراه دارد که کارشناسان نسبت به خطر سوءتغذیه برای ایرانیان با توجه به شرایط اقتصادی کشور هشدار می دهند.
اُفت قیمت خوراکی‌ها در برابر تورم آن ناچیز است
به تازگی مرکز آمار ایران اعلام کرد که نرخ تورم نقطه‌ای در آذر ماه ۱۴۰۱ به عدد ۴۸.۵ درصد رسیده و نرخ تورم نقطه‌ای آذر ماه ۱۴۰۱ در مقایسه با ماه قبل ۰.۴ واحد درصد افزایش یافته است.
البته داده‌های مرکز آمار ایران از شاخص قیمت مصرف‌کننده (تورم) تا پایان آذر از افت ۰.۱ درصدی تورم گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها حکایت دارد و به کاهش بهای اکثر مواد غذایی، از جمله کاهش ۲.۹ درصدی قیمت گوشت مربوط می‌شود.
بیشتر بخوانید: سیر کردن شکم خانوارها گران‌تر می‌شود/ تورم مواد خوراکی به ۷۰ درصد رسیده است
اما نکته قابل تأمل این است که همچنان روند گرانی خوراکی‌ها ادامه دارد و دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در آذر ماه ۱۴۰۱ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۴۲.۵ درصد برای دهک دهم تا ۵۱.۷ درصد برای دهک اول است و باز هم به دهک‌های ضعیف جامعه بیشترین بار تورمی بیش از ۵۱ درصد تحمیل شده و در واقع اُفت ناچیز قیمت مواد خوراکی در برابر تورم ایجاد شده در این گروه بسیار ناچیز و کم است.
تأثیر نوسان قیمت دلار بر مواد خوراکی جدی است
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ اظهار کرد: گرانی مواد خوراکی به دنبال افزایش قیمت دلار زنگ خطر جدی درباره معیشت و امنیت غذایی مردم است. به نظر می‌رسد تعیین قیمت و میزان خرید مواد خوراکی از سوی مردم با ارزش دلار سنجیده می‌شود تا ریال.
او می‌گوید: امروز مردم به ویژه دهک‌های ضعیف و متوسط جامعه برای هزینه کردن خوراکی‌های بسیار حداقلی و ساده عاجز مانده اند چراکه مولفه تاثیرگذار بر تورم موادخوراکی، قیمت ارز و نرخ سفته بازی در بازار دلار است.
بغزیان گفت: درآمد ثابت کارگران با توجه به افزایش نرخ تورم مواد غذایی ناترازی را در سبد خانوارها ایجاد کرده و این تنها به معنی گرانی نیست، بلکه حذف مواد خوراکی از سبد معیشت مردم و تهدید جدی امنیت غذایی مردم است.
به گفته این کارشناس اقتصادی، افزایش قیمت دلار از واردات اقلامی مانند نهاده‌ها و سایر مواد مورد نیاز برای خورد و خوراک مردم را تحت تأثیر قرار داده و به شدت تورم در این بازار را افزایش می‌دهد.
بغزیان در پاسخ به سوال اقتصاد ۲۴ مبنی بر اینکه با توجه به سبد خوراکی‌ها در آبان که ۵ میلیون و ۳۵۹ هزار تومان اعلام شده ادامه وضعیت تأمین سفره‌های مردم تا پایان سال چگونه پیش بینی می‌شود؟ گفت: حذف یکی پس از دیگری مواد خوراکی از سبد خانوارها از ابتدای سال تاکنون سرعت گرفته و این روند اگر با سیاست‌های کارآمد و مقاوم در برابر تورم، مهار نشود احتمال خروج بیشتر خوراکی‌ها و اقلام ضروری از سبد خانوارها زیاد خواهد شد.
وی تأکید کرد: امروز مردم نگران گذران زندگی خود هستند و از همه مهمتر بی اعتمادی به وعده‌هایی است که دولت در پی گرانی‌های پی در پی در راستای کنترل و تثبیت قیمت‌ها می‌دهد؛ این به مراتب می‌تواند وضعیت اقتصاد و معیشت مردم را تخریب کند.