اقتصاد۲۴- زمستان سخت و به تبع آن، افت شدید و قطعی‌های گاه و بی‌گاه گاز در برخی استان‌های کشور، شرایط زندگی را بر مردم سخت‌تر از همیشه کرده است. مصطفی نخعی عضو کمیسیون انرژی مجلس در این زمینه گفت‌وگو کرده است.
او می‌گوید: با توجه به شرایطی که مناطق شرق و شمال شرق و برخی از مناطق شمالی کشور دارند و شبکه گازی که ایجاد شده است، این موضوع قابل پیش‌بینی بود که اگر کشور دچار افت دمایی قابل توجهی شود، این اتفاق در کشور رخ دهد و به خصوص مناطق شرق و شمال شرق بسیار آسیب‌پذیر‌تر باشند.
او با بیان اینکه زیرساخت ضعیفی در این مناطق وجود دارد، افزود: عملاً مناطق گازخیر در جنوب کشور به خصوص عسلویه وجود دارد، از این‌رو ضعف انتقال گاز به مناطق شرقی و شمال شرق کشور وجود دارد. بعد از اینکه روابط ما با ترکمنستان قدری دچار مشکل شد، همیشه این مسئله قابل پیش‌بینی بود که اگر شرایط دمایی خاصی در کشور به وجود بیاید، این مناطق فوق‌الذکر دچار مشکل شوند؛ بنابراین با توجه به اینکه از قبل قابل پیش‌بینی بوده، شکی وجود ندارد که باید تدبیر بیشتری در این خصوص انجام می‌گرفت.
نخعی می‌گوید: برخی از اقداماتی که باید انجام بگیرد، به صورت بلندمدت و میان‌مدت است و طبیعتاً از قبل و دولت‌های گذشته باید برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام می‌دادند، به عبارتی این دولت، بیشتر وارث شرایطی است که در گذشته باید درباره آن تدبیر می‌شده، اما نشده است. هر چند طی یک سال و اندی که از عمر این دولت هم می‌گذرد، خیلی آن‌طور که انتظار می‌رفت، توجهی به این قضیه نکرده است، اما به هر روی آنچه مهم است این است که این مسئله طی یک سال و دو سال و چندسال قابل حل نیست و نیاز به برنامه ریزی دارد که بایستی برای سال‌های آینده، از هم اکنون تدابیر لازم انجام شود.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس در ادامه گفت: یکسری اقدامات، ناظر بر اقدامات میان‌مدت و بلندمدت است که هرچند در دولت‌های گذشته انجام نشده، اما این دولت باید خیلی سریع تدابیر لازم را شروع کند، چراکه در غیر این صورت طبیعتاً در سال‌های آینده هم همین حرف‌ها و مسائل به وجود می‌آید.
او با اشاره به برخی اقداماتی که نیاز است انجام شود، تصریح کرد: یکی از این روش‌ها، عملیاتی شدن زیرساخت انتقال انرژی و خط لوله انتقال گاز به شرق و شمال شرق کشور است که هر چه زودتر باید انجام شود و ظرفیت آن هم وجود دارد. ماده ۱۲ قانون حمایت از تولید رقابت‌پذیر، این ظرفیت قانونی را ایجاد کرده که از محل سوخت صرفه‌جویی‌شده، آن را اجرایی کند. دولت می‌داند که چطور باید درباره آن برنامه ریزی کند و به هر صورت یک الزام واجبی است که باید هر چه زوتر انجام شود.
پیش‌بینی می‌شد اروپا در بحث سوخت به مشکل بربخورد، اما آن را مدیریت کردند
نخعی افزود: نکته دیگر، بحث ذخیره‌سازی گاز در میادین زیرزمینی است، کاری که در تمام دنیا انجام می‌شود. در حال حاضر ببینید اروپا چطور بحث گاز را در زمستان سخت امسال مدیریت کرد، یعنی تا الان به مشکلی نخورده‌اند با وجود اینکه پیشی‌بینی می‌شد دچار مشکلات اساسی شوند. منتهی از همین ظرفیت‌های ذخیره سازی خود چه در میادین زیرزمینی و چه به صورت «سی. ان. جی» در مخازن، حداکثر استفاده خود را کردند و تا الان توانسته‌اند، بحث گاز را تا حدود زیادی مدیریت کنند. حال ممکن است در این بین، سبد سوخت خود را متنوع‌تر کرده باشند و سوخت‌های دیگر را نیز جایگزین کرده باشند، اما به هر حال توانسته‌اند انرژی را به نوعی تا این لحظه مدیریت کنند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با انتقاد از اینکه ما ظرفیت ذخیره‌سازی ایجاد نکرده‌ایم، گفت: اروپایی‌ها حداقل ۲۰ درصد مصرف خود را ذخیره می‌کنند و برخی مناطق حتی تا درصد‌های بالاتری ذخیره‌سازی انجام می‌دهند، اما این عدد در کشور ما یک و نیم درصد است که عدد قابل توجهی نیست. اگر ما بتوانیم این عدد را به ۱۰ درصد برسانیم، می‌توانیم به راحتی شرایط پیک سرما یا هر اتفاقی که بیفتد را مدیریت کنیم. امسال با توجه به گستردگی توده هوای سرد که هم خیلی سرد بود و هم ماندگاری زیاد داشت و هم اینکه دمای خیلی پایینی ایجاد کرده بود، شرایط حادی بود، اما با این راهکار می‌توانیم همچین شرایطی و حتی بدتر از این را به راحتی مدیریت کنیم.
مدیریت وزارت نفت در بحران، متغیر و بی‌ثبات بود
نماینده نهبندان و سربیشه می‌گوید: متاسفانه شرکت ذخیره‌سازی گاز در سال‌های گذشته تعطیل شد که اگر فعالیتش ادامه داشت، می‌توانستیم ظرفیت ذخیره‌سازی بهتری داشته باشیم و امروز با مشکلات کمتری روبرو بودیم، بنابراین همه این‌ها ناظر بر اقدامات میان‌مدت و بلندمدت بود. اما برای کوتاه‌مدت و در شرایط بحران به عقیده بنده وزارت نفت باید اقدامات دیگری انجام می‌داند و روی دو مسئله ضعف داشتند که یکی از آن‌ها اطلاع‌رسانی به موقع بود که با تاخیر و بسیار متغیر و بی‌ثبات بود.
بیشتر بخوانید: وزیر نفت: گاز ۱۷ هزار مشترک قطع شده است
وی افزود: نکته دوم، عد نظارت بر اجرای پروتکل‌هایی بود که از سوی مسئولان تعریف می‌شد، بود. به عنوان نمونه اعلام کردند اصناف در شرق و شمال شرق باید از این ساعت تا فلان ساعت تعطیل شوند که در برخی شهر‌ها رعایت می‌شد، اما برخی دیگر خیر. مثلاً اصناف در خراسان جنوبی تعطیل شد و در شهر‌های جنوبی خراسان رضوی نیز کلاً تعطیل شدند، اما بزرگترین پاساژ‌های مشهد فعالیت می‌کردند که این دوگانگی‌ها جای سوال برای مردم دارد و قابل پذیرش نیست.
نخعی گفت: در بحث مدیریت کوتاه‌مدت ومدیریت بحران ضمن تشکر از زحمات همه به خصوص کارکنان زحمتکش شرکت گاز، شرکت پخش و اعضاء مدیریت بحران استان‌ها، اما واقعاً انتظار بود که در اطلاع‌رسانی‌ها شفاف‌تر، دقیق‌تر و با ثبات‌تر ورود می‌کردند، از سوی دیگر بحث نظارت بر پروتکل‌هایی بود که خودشان تعریف کرده بودند، بود که باید بیشتر انجام می‌شد تا در همه جا به صورت یکسان انجام می‌شد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: طبیعتاً مسئولین می‌توانستند حداقل اطلاع‌رسانی‌ها را به موقع و شفاف‌تر انجام دهند و راهکار جلوی پای مردم می‌گذاشتند و این موضوع، بهتر مدیریت می‌شد و مشکلات کمتری برای مردم به وجود می‌آمد.
در برخی از مناطق، هم روستایی و هم شهری شرق و شمال شرق کشور به دلیل افت فشار گاز، دچار قطعی شدند و مردم شب‌های سختی را تجربه کردند. البته ممکن است هنوز این شرایط تا اواسط هفته آینده ادامه داشته باشد؛ از این‌رو اگر اطلاع‌رسانی‌ها از قبل و به موقع انجام می‌گرفت، خود مردم لوازم مورد نیاز را تهیه می‌کردند. در واقع اگر با مردم شفاف صحبت کنیم و دقیق اطلاعات دهیم، خود مردم بهتر از ما مدیریت می‌کنند.