اقتصاد۲۴- میناسادات حسینی: قیمت دلار در بازار روز یکشنبه ۹ بهمن ماه ۱۴۰۱ در حالی با قیمت ۴۴ هزار و ۱۰۰ تومان آغاز به کار کرد که تا معاملات پایانی، دلار فردوسی تا ۴۴ هزار و ۵۵۰ تومان نیز رسید. قیمت دلار در بازار ارز هرات نیز که با گپ مثبت باز شده بود ۳۵۰ تومان بالاتر از نرخ دلار روز شنبه دست به دست شد.
بازیگران ارزی روند قیمت دلار را که هفته گذشته پرنوسان و پرتنش بود، برای روز‌های آینده صعودی پیش بینی می‌کنند. دلیل آن‌ها هم این است که تنش‌های سیاسی از جمله تنش جدید در روابط ایران و آذربایجان و همچنین فشار آمریکا بر عراق برای جلوگیری از ورود اسکناس آمریکایی به ایران موجب شده قیمت دلار با وجود اجرای سیاست «مهار اسب سرکش» ریزشی نشود.
معامله‌گران سیاست جدید محمدرضا فرزین را ادامه راه عبدالناصر همتی می‌دانند؛ «مهار اسب سرکش»: یعنی به اسبی که افسارش در رفته سریع نزدیک شو، بعد به آن افسار بزن، در وقت مناسب مهارش کن و برگرد.
اما در این میان سوال اصلی این است که با نزدیک شدن به روز‌های آخر سال و ورود تقاضای جدید دلار و ارز به بازار، قیمت دلار در بازار غیررسمی به چه سمت و سویی می‌رود؟ آیا بانک مرکزی موفق می‌شود به دلار بازار آزاد تنه بزند و از قیمت آن بکاهد؟
گرانفروشی رسمی دلار این بار توسط بانک مرکزی
سید مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در این رابطه به اقتصاد ۲۴ گفت: رئیس کل بانک مرکزی در حالی به سوی تک نرخی کردن ارز قدم برمی دارد و قیمت دلار در بازار آزاد را به رسمیت شناخته که «سیاست تک نرخی کردن دلار و ارز» در شرایط حال حاضر یعنی گران کردن رسمی نرخ ارز.
وی با بیان اینکه سود اجرای این سیاست تنها به جیب دولت و بانک مرکزی می‌رود، ادامه داد: اجرای این سیاست در حال حاضر تنها چند روزی است که قیمت دلار را روی کانال ۴۴ هزار تومان نگه داشته، در حالی که اگر قیمت دلار روی رقم بماند که هنر نیست، هنر بانک مرکزی کاستن از قیمت نجومی دلار و ارز است. هرچند اندکی از التهاب تقاضا کاسته شده، ولی در شرایط فعلی قیمت ارز تحت تاثیر فشار روانی و تنش‌های سیاسی بین المللی ایران به ویژه در آخرین پرده با آذربایجان است.
نقش قاچاقچیان اربیل و استانبول در جهش قیمت دلار
همچنین آلبرت بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه در این باره به اقتصاد ۲۴ گفت: در اینکه ما در محدودیت ارزی هستیم، هیچ شکی نیست. دلال بازی و سوداگری در بازار ارز به دلیل غفلت بانک مرکزی تاکنون وجود داشته است.
وی ادامه داد: ما در شرایط کنونی با مدیریت فعلی بانک مرکزی آشنا نشده ایم و امیدواریم با سیاست‌های جدید تلاش کنند که سفره مردم کوچک‌تر از این نشود؛ ولی روسای قبلی بانک مرکزی قیمت دلار را رها کرده بودند و خودشان آتش بیار معرکه بودند تا ارز را به سوداگران بسپرند و بازار متشکل ارزی، بازار اربیل و بازار هرات و... پیشتاز قیمت سازی دلار بودند. اصلا چرا باید این همه بازار تشکیل شود؟ مگر قیمت دلار تهران باید در عراق تعیین شود؟
فشار بر بازار دلار و ارز
به گفته این اقتصاددان، محدودیت مبادی ورود دلار و ارز به خاطر دور زدن تحریم‌ها و عدم عضویت ایران در اف ای تی اف (FATF) باعث شده که کاسبان این بازار‌ها هم پیدا شوند. قرار است این بازار‌ها در سایه سیاست جدید بانک مرکزی برای کنترل قیمت دلار به نوعی جمع‌تر شود که اگر موفق شوند حداقل تقاضای سوداگری به تقاضای مصرفی یا واردات و تقاضای واقعی تبدیل می‌شود. رئیس کل بانک مرکزی ادعا کرده دلالی که در بازار ارز هست را به سمت منافع بانک مرکزی و مردم ببرند. امیدواریم قیمت سازی جدید دلار از سوی بانک مرکزی به گونه‌ای نباشد که با یک شلیک و خبری به هم بریزد.
بیشتر بخوانید: دلار تا پایان سال به ۵۰ هزار تومان می‌رسد؟
بغزیان ادامه داد: نوسانات قیمت دلار تهران تحت تاثیر قیمت دلار هرات، عراق و اربیل نشان می‌دهد بانک مرکزی برای ورود ارز روی ورودی‌های حساب باز کرده که عملا می‌تواند توسط آمریکا بسته شود. این مساله نشان می‌دهد راه بانک مرکزی برای ورود دلار و ارز خطاست.
فرمان قیمت دلار در دست بانک مرکزی است
این استاد دانشگاه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ در مورد نوسانات قیمت دلار در پایتخت گفت: اگر با بستن یک راه ورودی ارز به کشور، قیمت دلار در تهران به هم می‌ریزد، مشخص است که بانک مرکزی طی سال‌های سال کم کاری کرده و محکم کاری نکرده است.
بغزیان ادامه داد: بانک مرکزی اگر بخواهد می‌تواند قیمت دلار و ارز را مدیریت کرده و نرخ سازی کند و در این مسیر باید بدنه دولت از جمله وزارت اقتصاد و سازمان برنامه نیز با او همکاری کنند و هماهنگ باشند وگرنه مدیریت قیمت ارز و دلار مخصوصا در آخر سال سخت‌تر می‌شود.