اقتصاد۲۴- الهام عندلیب‌مقدم: در تمامی حالات ارتباطات غیرکلامی، رنگ‌ها یکی از سریع‌ترین روش‌های انتقال پیام و معانی هستند.
رنگ‌ها بر احساسات، افکار و رفتار‌های روزمره انسان تاثیر می‌گذارند و نقش مهمی در واکنش فرد به محیط دارند. همچنین رنگ مورد علاقه هر فرد، بیانگر خصوصیات روانی و رفتاری اوست.
روانشناسی رنگ چیست؟
روانشناسی رنگ، مطالعه و بررسی رنگ‌ها و تاثیر آن بر ذهن، رفتار و بدن انسان است. رنگ‌ها خصوصیاتی دارند که می‌توانند انسان را تحت تاثیر خود قرار دهند. البته باید توجه داشت که تاثیر رنگ‌ها بسته به جنسیت، سن و فرهنگ افراد متفاوت است.
حقایقی در خصوص رنگ ها
شاید حقایقی که در رنگ‌ها نهفته است، برای خیلی‌ها پوشیده باشد، ولی دانستن نکات زیر موجب می‌شود که درک بهتری از مفهوم رنگ‌ها پیدا کرد.
تاثیر رنگ ها روی بدن انسان
مطالعات و آزمایشات پزشکی که روی افراد مختلف انجام شده نشان می‌دهد که رنگ‌ها می‌توانند روی بدن انسان و عملکرد آن تأثیر بگذارند. به عنوان مثال رنگ قرمز فشار خون و ضربان قلب را افزایش می‌دهد. رنگ آبی برعکس فشار خون و ضربان قلب را پایین می‌آورد.
تاثیر روز و شب روی بدن انسان به واسطه رنگ آن صورت می‌گیرد. به این صورت که رنگ تیره شب، سوخت و ساز بدن را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که انسان از فعالیت‌های بدنی دست بکشد. در مقابل رنگ روشن روز باعث افزایش سوخت و ساز بدن می‌شود و به همین خاطر به انسان نیرو و تحرک می‌بخشد. رنگ‌ها به قدری قدرت دارند که می‌توانند در تسکین برخی از درد‌ها مؤثر باشند. همچنین رنگ‌ها می‌توانند تحریک‌کننده یا آرام‌بخش باشند. بطور کلی دو نوع رنگ وجود دارد: رنگ‌های گرم و رنگ‌های سرد.
رنگ‌های گرم، رنگ‌هایی هستند که در طیف رنگ قرمز قرار دارند، مانند قرمز، نارنجی و زرد. این رنگ‌ها دارای طول موج‌های طولانی هستند و به‌طرز قابل توجهی، انرژی‌بخش می‌باشند.
رنگ‌های سرد، بیشتر در طیف رنگ آبی قرار دارند، مانند آبی، بنفش و سبز. این رنگ‌ها به طور طبیعی آرام‌بخش هستند.
رنگ ها و شخصیت شناسی
رنگ‌ها علاوه بر ایجاد احساسات، می‌توانند درک و شخصیت فرد را هم شکل دهند. نتایج مطالعات مختلف در طول چندین سال نشان می‌دهد که رنگ مورد علاقه هر فرد با ویژگی‌های مختلف شخصیتی و انگیزه و اخلاق کاری او مرتبط است.
بیشتر بخوانید: با این ۱۴ ترفند خود را جوان‌تر کنید
علایق رنگی زنان و مردان
جنسیت می‌تواند بر انتخاب رنگ مورد علاقه تأثیر بگذارد. Joe Hallock در سال ۲۰۰۳، با تحقیق در مورد رنگ‌ها، علایق رنگی زنان و مردان را مشخص کرد و نظریه خود را در قالب مقاله‌ای به اشتراک گذاشت. طبق تحقیقات وی، آبی و سبز محبوب‌ترین رنگ‌ها در میان زنان و مردان هستند و رنگ‌های قهوه‌ای و نارنجی، کمترین محبوبیت را بین هر دو جنس دارند. علاوه بر این تشابهات، تفاوت‌هایی هم میان رنگ مورد علاقه زنان و مردان وجود دارد. به عنوان مثال دومین رنگ مورد علاقه در بین خانم‌ها بنفش است. این در حالیست که بنفش یکی از رنگ‌هایی است که کمترین محبوبیت را میان مردان دارد. نکته جالب دیگر این است که مردان به طور کلی رنگ‌های پررنگ‌تر را ترجیح می‌دهند، در حالی که زنان به رنگ‌های ملایم تمایل بیشتری دارند.
معانی رنگ ها در فرهنگهای مختلف
واکنش‌ها نسبت به رنگ‌ها تا حدودی آموخته می‌شوند و در واقع رنگ‌ها در فرهنگهای مختلف معانی مختلفی دارند. به عنوان مثال در بسیاری از فرهنگهای غربی، رنگ سفید معنی مثبت دارد در حالی که در بسیاری از مناطق آسیایی، این رنگ به معنای عزا است. در نتیجه هر رنگ در هر نقطه از جهان، یک معنی و مفهوم را تداعی می‌کند. بنابراین، طراحان باید با فرهنگ رنگ مخاطبان خود آشنا باشند و از رنگ‌هایی استفاده کنند که در فرهنگ مردم منطقه مورد نظر، معنای منفی نداشته باشد.
روانشناسی رنگ ها در بازاریابی
سالهاست که روانشناسی رنگ در بازاریابی و برندسازی مورد توجه قرار گرفته است. هدف برند‌ها و تبلیغات، انتخاب رنگ‌هایی است که بر خرید مشتریان تأثیر می‌گذارد. دو کالا با دو بسته‌بندی متفاوت، فروش یکسانی ندارد. بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که رنگی که در لوگو یا وب‌سایت یک کسب و کار به کار می‌رود، با شخصیت آن کسب و کار مطابقت و سازگاری دارد. برای مثال شرکت‌هایی که می‌خواهند نشان دهند که قابل اعتماد هستند از رنگ آبی استفاده می‌کنند. یا شرکت‌هایی که می‌خواهند هیجان انگیز و سرگرم کننده به نظر برسند از رنگ‌هایی مانند نارنجی استفاده می‌کنند.
روانشناسی رنگ ها
معمولا هر رنگ یک معنی و مفهوم را تداعی می‌کند و در ایجاد احساسات نقش زیادی دارد.
• رنگ قرمز
رنگ قرمز می‌تواند پیام‌هایی مثل قدرت، انرژی، شور و هیجان، عشق و خطر را به همراه داشته باشد. البته استفاده بیش از حد از این رنگ می‌تواند پیام‌هایی مثل خشم، درد و سرپیچی را به مخاطب القا کند. رنگ قرمز سرعت عکس‌العمل را به شدت افزایش می‌دهد. این رنگ تحریک کننده است و برای جلب توجه از آن استفاده می‌شود. رنگ قرمز می‌تواند روی اشتهای افراد تاثیر بگذارد، به همین دلیل برند مک‌دونالد از رنگ قرمز برای جلب مشتری استفاده می‌کند.
• رنگ نارنجی
نارنجی اغلب نمایانگر خلاقیت، خوشبختی، آزادی و موفقیت است. این رنگ بیشتر برای افزایش شادی، هیجان، نشاط و انگیزه به کار می‌رود. همچنین برای انتقال پیام دوستی، نوآوری و ماجراجویی از رنگ نارنجی استفاده می‌شود. رنگ نارنجی حس زنده بودن می‌دهد و احساس صمیمیت را در فرد ایجاد می‌کند.
بازاریابان از این رنگ برای جلب توجه مشتریان استفاده می‌کنند. بسیاری از هشدار‌ها برای جلب توجه به رنگ نارنجی هستند. البته رنگ نارنجی به اندازه رنگ قرمز، پررنگ و فریبنده نیست.
• رنگ زرد
رنگ زرد، نماد مثبت‌اندیشی و برون‌گرایی است و برای نشان دادن خلاقیت، گرما و شادی استفاده می‌شود. با اینکه زرد از نظر روانشناسی رنگ‌ها در بین رنگ‌های شاد قرار دارد، ولی اگر بیش از حد از آن استفاده شود، احساساتی مانند ترس، عصبانیت و ناامیدی را به مخاطب القا می‌کند.
• رنگ آبی
آبی یک رنگ باثبات، هماهنگ، صلح آمیز و قابل اعتماد است. این رنگ یکی از آرام‌بخش‌ترین رنگ‌ها است که می‌تواند حس آرامش و اعتماد را به مخاطب القا کند. البته استفاده بیش از حد از این رنگ می‌تواند باعث ایجاد حس سردی در مخاطب شود. رنگ آبی اشتها را کاهش می‌دهد و به همین دلیل در رژیم‌های غذایی از بشقاب آبی استفاده می‌شود.
• رنگ سبز
رنگ سبز بیانگر رشد، باروری، سلامتی، ثروت، تندرستی و سخاوت است. این رنگ در طبیعت هم به چشم می‌خورد و بیش از هر چیز دیگری نشان‌دهنده رشد است. در صورت انتقال طراوت و تازگی به مخاطب، رنگ سبز گزینه مناسبی است. این رنگ نماد توازن و هماهنگی است و برخی متخصصان بر این باور هستند که رنگ سبز در تشخیص درست و غلط بودن بسیار کمک می‌کند.
این رنگ یکی از آرام‌بخش‌ترین رنگ‌ها است و برای همین از آن می‌توان در سالن‌های انتظار استفاده کرد. البته استفاده بیش از حد از این رنگ به مخاطب حس کسالت، رخوت و بی‌انرژی بودن می‌دهد. رنگ سبز در برخی از فرهنگ‌ها معنای مثبتی ندارد و نشان‌دهنده دشمنی و حسادت است.
• رنگ بنفش
رنگ بنفش ترکیبی از دو رنگ سرد و گرم است، به طوریکه نه گرم است و نه سرد. رنگ بنفش بیانگر سلطنت، قدرت، ثروت، خرد و معنویت است. البته اگر بیش از حد از این رنگ استفاده شود، می‌تواند بیانگر سرکوب، فساد و درون‌گرایی باشد. بنفش می‌تواند معنای منفی دیگری هم داشته باشد و باعث القای حس ناامیدی یا تکبر شود.
این رنگ در کسب و کار بیانگر ثروت، خلاقیت و کیفیت در کسب و کار است. بسیاری از وب‌سایت‌های لوازم آرایشی از این رنگ استفاده می‌کنند و این رنگ را نماد آرامش می‌دانند.
• رنگ صورتی
رنگ صورتی اغلب تداعی کننده زنانگی، بازیگوشی و عشق است. برای همین در بسته‌بندی اسباب بازی‌ها یا برند‌های کودکانه، رنگ صورتی زیاد بکار می‌رود تا حس بازیگوشی و سرگرم کننده بودن را به مشتری منتقل کند.
• رنگ سفید
این رنگ حس صلح، شفافیت، پاکیزگی و تازگی را به مخاطب منتقل می‌کند. در فرهنگ غربی‌ها، از رنگ سفید در مراسم عروسی و بیمارستان‌ها استفاده می‌شود، چون نشان‌دهنده پاکی، تمیزی و نظم است. البته استفاده بیش از حد از این باعث القا حس پوچی در مخاطب می‌شود.
• رنگ مشکی
رنگ مشکی یا سیاه سرشار از ثبات و قدرت است و تداعی کننده جسارت، منحصر به فرد بودن، رمز و راز و دسیسه می‌باشد. البته استفاده بیش از حد از مشکی، غیردوستانه به نظر می‌رسد. متخصصان این رنگ را نماد هوشمندی و درک می‌دانند. در عین حال این رنگ به معنی تاریکی، غم و اندوه و درد نیز می‌باشد. رنگ مشکی معمولا در مراسم مرگ و عزاداری استفاده می‌شود، اما می‌تواند نشان‌دهنده قدرت و تجملات هم باشد.