اقتصاد۲۴- در حالی دوشنبه هفته آینده شاهد آغاز نشست فصلی شورای حکام خواهیم بود که در ۴۸ ساعت اخیر فضای مثبتی درباره پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران شکل نگرفت. از یک سو گزارش جدید آژانس بین‌الملی انرژی اتمی منتشر شد و در سوی دیگر انریکه مورا، معاون جوزپ بورل و مذاکره‌کننده ارشد اروپایی هم در مصاحبه‌ای به تهران تاخت و نکات مهمی را با چاشنی ضد ایرانی مطرح کرد که حکایت از آن دارد که غرب به دنبال تعامل و مصالحه با تهران در گفتگو‌های هسته‌ای نیست.
یک گزارش
در واپسین ساعات روز سه‌شنبه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش تازه‌ای درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران منتشر کرد. این نهاد در گزارش جدید خود مدعی شده است ایران ۱۸ برابر بیشتر از حد توافق‌شده در برجام اورانیوم غنی کرده است. آژانس همچنین ادعا کرد حدود ۴۲ درصد اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد از منظر تئوری کافی است و در صورت غنی‌سازی بیشتر برای تولید یک بمب هسته‌ای است. رافائل گروسی، مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گزارشی محرمانه به اعضای این نهاد گفت رسانه‌ها مدعی شده‌اند ذرات اورانیوم یافت‌شده در ایران تا سطح ۸۳.۷ درصد غنی‌سازی شده‌اند که با سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای تولید سلاح هسته‌ای فاصله‌ای ندارد. آژانس در این گزارش مدعی است که ذخیره ایران شامل ۴۳۴.۷ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۲۰ درصد در قالب هگزافلوراید اورانیوم به‌علاوه ۳۷.۷ کیلوگرم در قالب‌های دیگر است. آژانس در ادامه اعلام کرده است که میزان ذخایر اورانیوم ایران با درجات غنی‌سازی متفاوت به بیش از سه‌هزارو ۷۶۰ کیلوگرم رسیده و نسبت به میزان اعلام‌شده در آخرین گزارش آژانس ۸۷ کیلوگرم افزایش یافته است. این گزارش در راستای ادعای بلومبرگ مبنی بر غنی‌سازی ۸۴درصدی اورانیوم در ایران، می‌گوید که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ذرات اورانیوم غنی‌شده تا ۸۳.۷ درصد در آبشار‌های اصلاح‌شده را که قرار است تا ۶۰ درصد در فردو غنی‌سازی شود، شناسایی کرده است. البته آژانس اعلام کرده گفتگو‌ها با ایران درباره منشأ این ذرات در حال انجام است و ایران گفته نوسانات ناخواسته در سطح غنی‌سازی ممکن است رخ داده باشد.
گزارش جدید آژانس واکنش اولیانوف را به دنبال داشت. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و رئیس هیئات این کشور در مذاکرات هسته‌ای، سیاست آمریکا در قبال ایران را عامل تقویت‌کننده پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای ایران دانست. اولیانوف نوشت: «سیاست ترامپ و بایدن در قبال تهران اصلی‌ترین عامل تقویت‌کننده پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای ایران است. در واقع واشنگتن تنها می‌تواند در این زمینه به خودش «تبریک» بگوید. هیچ درسی گرفته نشد».
یک مصاحبه
به موازات این گزارش آژانس، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگویی با تأکید بر اینکه احیای برجام تنها راه اتحادیه اروپا برای رسیدگی به مسئله برنامه هسته‌ای ایران است، گفت که فعلا چارچوبی برای این کار وجود ندارد.
به گزارش نشریه آلمانی اینترناسیونال پولیتیک، انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره‌کننده ارشد این نهاد اروپایی در مذاکرات وین، در گفتگو با این نشریه در پاسخ به این سؤال که جنگ اوکراین چه تأثیری بر سیاست‌های اتحادیه اروپا در قبال منطقه و شمال آفریقا دارد، گفت: «ایران در چند سال اخیر روابط نظامی بسیار قوی‌ای با روسیه شکل داده؛ این رابطه پس از آغاز جنگ اوکراین، شدت یافته است. این موضوع بر مشکلاتی که ما بر سر دیگر مسائل با ایران داریم، می‌افزاید».
مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته‌ای تأکید کرد که متن احیای توافق هسته‌ای (برجام) از پاییز سال گذشته آماده شده است. انریکه مورا عنوان کرد که ایران در آن زمان خواستار بسته‌شدن پرونده پادمانی شده بود، اما امروز شاید برای بازگشت به توافق هسته‌ای آماده‌تر باشد. او در اظهاراتی مداخله‌جویانه گفت که تهران خود را در «قلب یک توفان قرار داد که خودش آن را ایجاد کرده بود». وی افزود که ایران درگیر سه مسئله اصلی شد که اولین آن‌ها اعتراضات داخلی بود که «بیش از آنچه انتظار می‌رفت طول کشید» و حکومت ایران با آنان به روش گفتگو تعامل نکرد و این «طبعا در میان کشور‌های غربی پیامد‌هایی داشت و به وجهه حکومت ایران آسیب زد». مورا افزود مسئله دومی که برای اروپا اهمیت بسیاری دارد، روابط نظامی ایران با روسیه و تأمین پهپاد برای مسکو است و تأکید کرد که این مسئله «پرمخاطره‌ترین مسئله برای اروپا در پرونده ایران» است. وی ادامه داد که مسئله سوم به برنامه هسته‌ای و احیای توافق هسته‌ای مربوط می‌شود و افزود: «از پاییز گذشته متن احیای برجام آماده شده، اما ایرانی‌ها گفتند که باید قبل از هر چیز پرونده پادمانی بسته شود». مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا گفت که ایرانی‌ها هیچ کاری برای بستن این پرونده انجام ندادند و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم پاسخی ندادند و «طوری رفتار نکردند که انگار واقعا می‌خواهند به برجام برگردند». مورا برآورد کرد که ایران امروز «برای احیای توافق هسته‌ای آماده‌تر است، اما واقعیت آن است که چارچوب مطلوب برای این کار وجود ندارد».
بیشتر بخوانید: رمزگشایی از مناسبات ایران و آژانس/ سفر گروسی این بار می‌تواند متفاوت باشد؟
وی افزود تنها راه تعامل با برنامه هسته‌ای ایران، احیای توافق هسته‌ای است و تأکید کرد که اروپا می‌خواهد این توافق در دستور کار بماند و «هم‌زمان با ایرانی‌ها مذاکره می‌کنیم و به اوکراین کمک می‌کنیم که با ایران درباره مسئله پهپاد‌ها مذاکره کند، اما موضوع دشوار است، چون در ایران مراکز تصمیم‌گیری گوناگونی وجود دارد». مورا گفت: «ما همه کانال‌های ارتباطمان را حفظ می‌کنیم، اما این کار خیلی سخت شده است».
اوج‌گیری تنش در روابط تهران - برلین
در حالی اروپایی‌ها و آژانس به دنبال تشدید فضای ضد ایرانی هستند که تهران هم با اقدام دیروز خود به طرف مقابل واکنش نشان داد. در این راستا ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، از اخراج دو دیپلمات آلمانی به عنوان عنصر نامطلوب در پی اقدامات مداخله‌جویانه و غیرمسئولانه دولت آلمان در امور داخلی و قضائی جمهوری اسلامی ایران خبر داد. سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به احضار سفیر آلمان توسط مدیر کل غرب اروپای وزارت امور خارجه و ابلاغ تصمیم اتخاذ‌شده، افزود: جمهوری اسلامی ایران در قبال زیاده‌خواهی‌ها، مقتدرانه عمل خواهد کرد. کنعانی خاطرنشان کرد: «اولویت ایران همواره حفظ تعامل در فضای احترام است، اما چنانچه برخی طرف‌ها بخواهند موازین اصولی و حاکمیت ملی کشورمان را نادیده بگیرند، تعریف گزینه‌های جایگزین اجتناب‌ناپذیر است».
به نظر می‌رسد این اقدام نوعی واکنش و مقابله‌به‌مثل با اقدام مشابه آلمان در چهارشنبه هفته گذشته باشد. وزارت امور خارجه آلمان هفته پیش ضمن احضار کاردار ایران در این کشور، اعلام کرد دو نفر از کارمندان سفارت ایران را «غیرقابل قبول» خوانده و از آن‌ها خواسته آلمان را ترک کنند. دولت آلمان در پی صدور حکم اعدام برای جمشید شارمهد، شهروند دوتابعیتی ایرانی-آلمانی و سرکرده گروه تروریستی تندر، اعلام کرد کاردار ایران در برلین را احضار کرده است. آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان دراین‌باره گفت: «او (کاردار ایران) مطلع بود که ما نقض گسترده حقوق شهروندان آلمانی را نمی‌پذیریم».
بربوک افزود: «ما از ایران می‌خواهیم حکم اعدام جمشید شارمهد را لغو کرده و مطابق قانون، روند فرجام‌خواهی را برای او امکان‌پذیر کند». علاوه بر این، دولت آلمان دو نفر از کارمندان سفارت ایران را «غیرقابل قبول» خوانده و در اعتراض به صدور حکم شارمهد، از آن‌ها خواسته است آلمان را ترک کنند. همچنین وزیر امور خارجه آلمان در بیانیه‌ای که چهارشنبه هفته قبل منتشر کرد با «غیرقابل قبول» خواندن حکم اعدام یک شهروند دوتابعیتی ایرانی-آلمانی، از تهران خواست از این حکم اجتناب کند. به گزارش وبگاه خبری بریت بارت، دولت آلمان در واکنش به صدور حکم اعدام برای جمشید شارمهد، شهروند دوتابعیتی ایرانی-آلمانی و سرکرده گروه تروریستی تندر، این حکم را محکوم کرد. آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، در بیانیه‌ای با گفتن اینکه این حکم «مطلقا غیرقابل قبول» است، ادعا کرد که «پاسخ محکمی» به آن داده خواهد شد. او گفت: «ما از ایران می‌خواهیم با اصلاح کاستی‌ها در روند فرجام‌خواهی، حکم دادگاه را متناسب با آن تصحیح کرده و از حکم اعدام اجتناب کند».
منبع: دیپلماسی ایرانی